Finland, Zweden en het nulsomspel van het Westen

"Er is een trieste en nogal pathetische ironie aan de verwachte toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO," schrijft de Britse auteur, journalist en politicoloog Anatol Lieven.

Tijdens de Koude Oorlog was de Sovjet-Unie een militaire supermacht die een groot deel van Midden-Europa bezet hield. Met Russische troepen gelegerd in het hart van Duitsland, leek het Sovjet-communisme, althans voor een tijd, een bedreiging en tegenkracht te zijn voor de Westerse kapitalistische democratie.

Ondanks de politiek moeilijke tijden, "bleven Finland en Zweden in die decennia toch officieel neutraal," herinnert Lieven zich.

In het geval van Finland was de neutraliteit een voorwaarde van het verdrag met Moskou dat een einde maakte aan de militaire actie tussen de twee landen. Zweden daarentegen had zijn kaarten zo uitgespeeld dat het "onder de Amerikaanse veiligheidsparaplu stond zonder daarvoor een bijdrage te hoeven leveren of risico's te hoeven nemen".

De psychologische voordelen voor het Westen waren ook groot. Lieven stelt dat "Zweden de bescherming van de Verenigde Staten genoot en tegelijkertijd vrij was om zijn vermeende morele superioriteit over het imperialistische en racistische Amerika te etaleren wanneer de gelegenheid zich voordeed".

Na het einde van de Koude Oorlog trok Rusland zich duizend kilometer naar het oosten terug, terwijl de NAVO en de Europese Unie hun grondgebied alleen maar uitbreidden. In deze jaren is Rusland geen concrete bedreiging voor zijn noorderburen gebleken.

Tijdens en na de Koude Oorlog heeft Moskou nooit gedreigd met Helsinki. De Sovjet-Unie hield zich aan de voorwaarden van haar verdrag met Finland. Het heeft zelfs besloten zich terug te trekken uit de militaire basis Porkkala, die daar volgens het verdrag nog veertig jaar had kunnen blijven.

Er was geen enkele reden om te denken dat Rusland dit beleid zou veranderen en Finland zou aanvallen. In het geval van Oekraïne was de situatie geheel anders en de redenen voor het optreden van Moskou liggen voor de hand, als men de recente geschiedenis van de regio en de rol van het Westen uit een oogpunt van realpolitik kan bekijken.

Zoals Lieven ook benadrukt, "hebben zowel Russische functionarissen als een aantal westerse deskundigen - waaronder drie voormalige ambassadeurs van de VS in Moskou en de huidige directeur van de CIA - sinds het begin van de uitbreiding van de NAVO in de jaren negentig gewaarschuwd dat de toetreding van Oekraïne tot een anti-Russisch bondgenootschap waarschijnlijk tot oorlog zou leiden".

Waarom willen de Europese leden van de NAVO zo graag een nieuwe confrontatie met Rusland? Volgens Lieven is een van de redenen dat de huidige situatie de eurolanden een excuus geeft om geen troepen buiten Europa te sturen (zoals naar West-Afrika), waar betrokkenheid bij plaatselijke conflicten "reële bedreigingen voor de interne veiligheid van Europa en Scandinavië zou opleveren in de vorm van islamitisch extremisme en massa-immigratie".

Finland sloot zich onmiddellijk aan bij de rijen van wapenleveranciers in de nieuwe fase van het Oekraïense conflict. De info-oorlog in de mainstream media is ook verhevigd, en er is geen dag voorbij gegaan zonder dat Poetin en Rusland in een uiterst negatief daglicht in de krantenkoppen stonden. Officieel heeft Finland zijn weg gekozen zonder het publiek te raadplegen en de avondkranten hypen "hoe Finland trots de NAVO binnen marcheert vanaf de voordeur". Het besluit van Finland wekt ook wantrouwen in de wereld.

"Door toe te treden tot de NAVO gooit Finland de kleine kans weg dat het nog als bemiddelaar tussen Rusland en het Westen zou kunnen optreden, niet alleen om de oorlog in Oekraïne te beëindigen, maar ook om in de toekomst een bredere verzoening te bevorderen. In plaats daarvan voltooit Finland het laatste deel van een nieuwe grens van de Koude Oorlog, die waarschijnlijk ook na de huidige Russische regering zal blijven bestaan," concludeert Lieven.

De toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO kan ook gezien worden als "een symbolisch moment waarop de landen van Europa als geheel de droom opgaven om zelf de verantwoordelijkheid voor hun eigen continent op zich te nemen en zich onderwierpen aan een totale afhankelijkheid van Washington".

Deze afhankelijkheid zal bedekt worden door "machteloos Europees gezeur en gemopper" wanneer "een nieuwe Trump-achtige president" het Witte Huis overneemt en de geringste beleefdheid en raadpleging van zijn "transatlantische partners" afwijst.

Sinds het einde van de Koude Oorlog is het beleid van de VS en de NAVO ten opzichte van Rusland een grimmig nulsomspel geweest. Washington heeft het voortouw genomen en de Europese landen zijn gevolgd. Finland voegt zich nu bij deze "hinkende, slingerende entourage". Lieven gelooft niet dat "de goede betrekkingen van Finland met Rusland" hersteld zullen worden, welk regime er ook aan de macht is in Moskou.

Anderzijds zou de volledige verdrijving van Rusland uit de Europese structuren - wat lange tijd een openlijk doel van de VS en de NAVO is geweest - Rusland op langere termijn strategisch volledig afhankelijk kunnen maken van China en de Aziatische supermacht tot vlak bij de oostgrenzen van Europa kunnen brengen.

Zo'n uitkomst zou "een ironische maar verdiende beloning zijn voor de strategische domheid van Europa", aldus Lieven.

Bron: https://markkusiira.com/2022/05/16/suomi-ruotsi-ja-lannen-nollasummapeli/