Bangladesh, een directe aanval op een belangrijke BRI-corridor

In de snode strategie van escalerende oorlogsvoering die de Verenigde Staten volgen, in lijn met hun buitenlands beleid van herhaalde oorlogen, neemt wat er in Bangladesh gebeurt een centrale rol in bij het inkaderen van de Amerikaanse poging om de nieuwe allianties van de multipolaire wereld te destabiliseren.

De positie van het Belt and Road initiatief

Zoals bekend is een van de kernpunten van de nieuwe allianties het Belt and Road Initiative, een handelsroute die een centrale rol speelt in het verbinden van de verschillende landen van het Euraziatische macrocontinent.

Het BRI werd in 2013 op initiatief van de Volksrepubliek China opgericht als een handelsinfrastructuur waarbij 150 landen en internationale organisaties betrokken zijn. Het bestaat uit 6 stedelijke ontwikkelingsgebieden over land die verbonden zijn door wegen, spoorwegen, pijpleidingen, digitale systemen en zeeroutes die via havens met elkaar verbonden zijn. Xi Jinping kondigde de strategie oorspronkelijk aan als de “Zijderoute Economische Gordel” tijdens een officieel bezoek aan Kazachstan in september 2013. De term “gordel” verwijst naar de voorgestelde routes over land voor weg- en spoorvervoer door het niet aan zee grenzende Centraal-Azië langs de beroemde historische handelsroutes van de westelijke regio's; “weg” is een afkorting voor “21ste Eeuw Maritieme Zijderoute”, die verwijst naar de Indo-Pacifische zeeroutes door Zuidoost-Azië naar Zuid-Azië, het Midden-Oosten en Afrika.

Het doel van het initiatief is eenvoudig: internationale samenwerking om de economische macht en status op het wereldtoneel te vergroten. De verklaarde doelstellingen van de BRI zijn het opbouwen van een grote verenigde markt en het ten volle profiteren van internationale en binnenlandse markten, door middel van culturele uitwisseling en integratie, het verbeteren van wederzijds begrip en vertrouwen tussen de aangesloten landen, het creëren van een innovatief model van kapitaalinstroom, talentpools en technologiedatabases. Niets wordt van de berekening uitgesloten: infrastructuur, onderwijs, transport, bouw, grondstoffen, zeldzame aardmetalen, technologie. Men kan gerust zeggen dat het Belt and Road Initiative China's economische aantrekkingspool voor de hele wereld is geworden.
Vanaf vandaag, in 2024, zijn er 140 deelnemende landen, die 75% van de wereldbevolking vertegenwoordigen.

Op de Maritieme Zijderoute, die al meer dan de helft van alle containers ter wereld vervoert, worden diepwaterhavens uitgebreid, logistieke hubs gebouwd en nieuwe verkeersroutes naar het achterland gecreëerd. Deze handelsroute strekt zich uit van de Chinese kust in zuidelijke richting, waarbij Hanoi, Kuala Lumpur, Singapore en Jakarta met elkaar worden verbonden, en vervolgens in westelijke richting, waarbij de Sri Lankaanse hoofdstad Colombo en Malé, de hoofdstad van de Malediven, met Oost-Afrika en de Keniaanse stad Mombasa worden verbonden. Van daaruit gaat de verbinding noordwaarts naar Djibouti, over de Rode Zee en het Suezkanaal naar de Middellandse Zee, die Haifa, Istanboel en Athene verbindt, met de Boven-Adriatische Zee naar het Italiaanse knooppunt Triëst, met zijn internationale vrijhaven en spoorverbindingen naar Centraal-Europa en de Noordzee.

De regels van de BRI worden voornamelijk bepaald door bepaalde partnerschapsallianties: het Forum voor Chinees-Afrikaanse Samenwerking, het Forum voor Chinees-Arabische Samenwerking, het Shanghai Samenwerkingsinitiatief en natuurlijk BRICS+.

India verzwakken om Rimland te destabiliseren

Natuurlijk komt de kritiek op het BRI van de (inmiddels niet meer) Atlantische hegemoon: te veel Chinese invloed, te veel economische macht en dus te veel politieke autonomie. En niet alleen voor China, maar ook voor de verschillende buurlanden die op de een of andere manier met de VS verbonden zijn.

De BRI heeft China's maritieme macht effectief vergroot, waardoor zijn politieke invloed is toegenomen. In de klassieke geopolitieke theorie van Halford Mackinder en zijn Amerikaanse opvolgers betekent deze invloed maar één ding: het beperken van de macht van de thalassocratie van de VS, waardoor deze gedwongen wordt om andere routes te vinden om het Heartland te veroveren. Hoewel China geen zeebeschaving (thalassocratie) is, maar een landbeschaving (tellurocratie), is het erin geslaagd om economische afschrikking uit te buiten als een maritieme macht, die voldoende in evenwicht is om de Verenigde Staten en hun (zeer weinige) partners af te schrikken.

Er is inderdaad een strategisch risico: Rimland, het kustgebied dat als buffer fungeert in de botsing tussen Euraziatische tellurocratieën en Atlantische thalassocratieën, kan niet goedkoop worden opgegeven. De BRI maakt objectief gezien deel uit van een bredere strategie van militaire controle over de Straat Malakka en “omhult” de militaire eilandenketen van de VS. Dit betekent dat de Amerikanen geleidelijk hun vrijheid van militair initiatief zijn kwijtgeraakt en nu niet langer de marktvrijheid hebben om lukraak te handelen.

De VS weten dit heel goed en daarom hebben ze een staatsgreep geënsceneerd in Bangladesh, een land dat heel belangrijk is voor de stabiliteit van India, dat na China het grootste en belangrijkste land is in het BRI, en het enige land dat nog steeds door een dubbele draad met het Westen verbonden is.

In de afgelopen maanden heeft India herhaaldelijk strategische steun aan de VS geweigerd, met name voor de controle over de Indische Zee en de Perzische Golf; vorige maand ging Narendra Modi naar Moskou en tekende deals met Rusland; dit alles viel niet in goede aarde bij Washington, dat opdracht gaf om de regering van Sheikh Hasina in Bangladesh omver te werpen.

Hasina is pro-India, dus New Delhi kon genieten van meer regionale stabiliteit. Hasina zorgde ook voor een evenwicht tussen etnische en religieuze conflicten, waar er tussen 2001 en 2006 al verschillende problemen waren door banden tussen nationalistische groepen en partijen in Bangladesh en Pakistan; ze wees territoriale cessies en militaire samenwerking met de VS af en verzette zich tegen anti-Chinese druk.

Dus kwam de straf: het omverwerpen van Hasina in een microrevolutionaire staatsgreep om een interim junta te installeren met een door Washington uitgekozen man. Alles in de stijl van de Stars and Stripes. Het is geen toeval dat het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken onmiddellijk zijn steun betuigde aan de regimewisseling, zonder ook maar een paar uur te wachten tot die plaatsvond.

Bangladesh destabiliseren is een poging om de veiligheid van India te ondermijnen, en aangezien India garant staat voor de stabiliteit en autonomie van Rimland, zullen de VS proberen om het regionale evenwicht te verstoren door interne conflicten aan te wakkeren en economische regelingen te dwarsbomen. Een pro-VS regering zou alle buurlanden dwingen om hun inzet voor veiligheid en allianties opnieuw te evalueren. Hoewel het waar is dat Bangladesh in zijn eentje niet tegen India op kan en zijn binnenlandse politiek niet kan bepalen, is het ook waar dat een aantal strategische gevaren aan de grens tussen India en Bangladesh op dit moment een zeer moeilijk te beheersen probleem zou zijn.

Wat er de komende dagen gebeurt, zal niet alleen beslissend zijn voor de toekomst van Bangladesh en India, maar ook voor het hele Belt and Road Initiatief en aanverwante projecten.

Bron

Vertaling door Robert Steuckers