VS-druk op Italië: op weg naar het opgeven van de Nieuwe Zijderoute?

In naam van haar onderdanigheid aan de Verenigde Staten zou de Italiaanse regering haar deelname aan de BRI, China's Nieuwe Zijderoute, kunnen opgeven, ten koste van haar eigen economie. Hieronder volgt de vertaling van het artikel van Fabio Massimo Parenti voor Global Times.

Zowel buitenlandse als binnenlandse media hebben bericht over het dilemma van Italië met betrekking tot de verlenging van de overeenkomst over China's voorgestelde Belt and Road Initiative (BRI, in het Italiaans bekend als de Nieuwe Zijderoute, ndt) die het land in maart 2019 heeft ondertekend. Zoals de Financial Times meldde, bevat de vierjarige overeenkomst om deel te nemen aan de BRI "een ongebruikelijke bepaling voor automatische verlenging wanneer deze afloopt in maart 2024, tenzij Rome Peking drie maanden eerder formeel op de hoogte stelt van zijn voornemen om zich terug te trekken".

De Italiaanse premier Giorgia Meloni, gesteund door een rechtse coalitie in het parlement, noemde de beslissing om de overeenkomst te ondertekenen een "grote fout" tijdens de laatste verkiezingscampagne. Haar benadering van China begon echter afgelopen december te veranderen, na haar ontmoeting met de Chinese president Xi Jinping in de marge van de G20-top op Bali.

In een gesprek van ongeveer een uur kwamen Meloni en Xi op verschillende punten tot overeenstemming, te beginnen met het herstellen van het evenwicht in de bilaterale handel: Italië moet meer goederen en diensten naar China exporteren om het post-Covidale herstel te consolideren en aan de vraag van China's binnenlandse markt te voldoen, steeds meer hoogwaardige consumentenproducten, om aan de behoeften van de ontluikende middenklasse te voldoen.

Ondanks de duidelijke voordelen van het versterken van de economische betrekkingen tussen China en Italië (het BRI is een inclusief, pragmatisch en succesvol initiatief gebleken), lijkt Rome echter het slachtoffer te zijn van zijn endemische beperking van soevereiniteit door zijn ongeschreven afhankelijkheid van de VS sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Als de enige echte mediterrane mogendheid in Europa staat Italië, vanwege zijn bevoorrechte positie, van oudsher onder speciaal toezicht. Daarom zou het, ongeacht de "kleuren" van de regering, een optie kunnen zijn om de Italiaanse nationale belangen op te offeren op het altaar van geopolitieke beperkingen in de vorm van inmenging van buitenaf. Het is dan ook niet verrassend dat Meloni volgens Bloomberg haar bereidheid om de overeenkomst met China te verbreken zou onthullen tijdens een ontmoeting met de voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy.

Onder de eerste regering-Conte (2018-19), bestaande uit de links-populistische Vijfsterrenbeweging en de rechts-soevereinistische Liga, probeerde Italië een ongebruikelijk politiek experiment uit te voeren met als doel de Italiaanse economie nieuw leven in te blazen na zeven jaar van financiële bezuinigingen in het kader van het Stabiliteits- en groeipact van de EU. De wil van die regering was om de onderhandelingspositie van Italië tegenover supranationale instellingen - de EU en de NAVO - te herstellen. Hoe ging het in zijn werk? Kijken naar de BRICS was een optie om de vectoren van de buitenlandse handel en het buitenlands beleid van Italië te diversifiëren. De keuze om het BRI-akkoord te ondertekenen, maakte van Italië het enige G7-land dat zich aansloot bij het Chinese megaplan, dat door bondgenoten scherp werd bekritiseerd.

De tweede regering-Conte (2019-21), gesteund door de Vijfsterrenbeweging en de PD, was vooral bezig met het bestrijden van de pandemie: dit had prioriteit en er was niet genoeg ruimte om het buitenlands beleid goed te bespreken. De oorlog in Oekraïne veranderde veel dingen. De sterke oproep van de regering Biden tot eenheid heeft de rol van de NAVO en haar valse maar krachtige verhaal van confrontatie tussen democratieën en autocratieën nieuw leven ingeblazen, waardoor de druk op de Europese bondgenoten maximaal is.

Het Italiaanse bedrijfsleven maakt zich nu grote zorgen. Na enorme schade te hebben geleden door de stijging van de energieprijzen en de verwoestende gevolgen van het conflict tussen Oekraïne en Rusland voor de Europese economie, vrezen Italiaanse bedrijven voor een mogelijke verslechtering van de betrekkingen tussen Italië en China, op een moment dat er recordaantallen exporten naar China worden geregistreerd (92,5% in het eerste kwartaal van 2023 vergeleken met het jaar daarvoor). "Een mogelijke terugtrekking zou leiden tot een afkoeling van de bilaterale betrekkingen op een historisch moment waarop bedrijven en professionals een razernij en een verlangen ervaren om terug te keren naar de Chinese markt," vertelde Mario Boselli (foto), voorzitter van de Italy China Council Foundation, aan de Financial Times.

Helaas gaan de media tegenwoordig voorbij aan de basisprincipes van de BRI, het potentieel en de successen ervan. Bovendien is het de moeite waard om te vermelden dat de niet-bindende MoU-overeenkomst tussen Italië en China (samen met 151 landen wereldwijd, waaronder veel Europese landen) al geboycot is onder de regering Draghi. Als de resultaten van de eerste jaren beperkt lijken, dan is dat te wijten aan een gebrek aan Italiaanse inzet, een zelfboycothouding die Italië aanneemt, niet China. De druk die Italië uitoefent op het BRI heeft uitsluitend te maken met de strategische agenda en de belangen van de VS, niet die van Italië. Als Italië zijn betrekkingen met China verbreekt, zal dat een duidelijk bewijs zijn van politieke zwakte van de kant van de Italiaanse regering, te rechtvaardigen volgens de ideologische houding van anderen.

Bron: World Politics Blog

Vertaling door Robert Steuckers