De geopolitiek van Afrika: de Sahel als Afrikaans hartland

08.08.2023
Veel pagina's en verslagen die niets over de Sahel schreven of commentaar gaven op recente Afrikaanse politieke processen, springen nu op de kar over dit onderwerp.

Het resultaat zijn zeer zwakke verklaringen die voorbijgaan aan de geopolitiek van de Sahel, de plaats van Afrika in recente internationale conflicten en zich alleen richten op een of andere economische kwestie (een beperking die voortkomt uit de marxistische oorsprong van deze plotselinge analyses, maar ze zijn tenminste niet zoals andere marxistische analyses die de Afrikaanse opstanden van de 20ste en 21ste eeuw "burgerlijk-nationalistisch" noemen).

 

Sahel, het Afrikaanse hartland.

Om dit te verhelpen raad ik een analyse aan van Lucas Leiroz gisteren, die het algemene fenomeen contextualiseert in het licht van de bevordering van chaos door het Westen via de instrumentalisering van terrorisme, evenals de Russische confrontatie met deze dreiging door Wagner.

Ik zal er een paar gedachten aan toevoegen.

Afrika maakt deel uit van het Wereldeiland, volgens de geopolitiek van Mackinder, d.w.z. de supermassa van land die Europa, Azië en Afrika omvat, waarbij Afrika overeenkomt met de zuidelijke flank van het supercontinent. Gezien Mackinder's brokaat op het Heartland, is een belangrijk inzicht van de Atlantische geopolitiek om de toegang tot Afrikaanse grondstoffen te voorkomen.

In eerste instantie zou dit niet in Afrika gebeuren, maar in Oost-Europa zelf door de grenzen van het spilgebied te fragmenteren. Maar in de mate dat de Sovjetcontrole in het Heartland niet fragiel zou blijken, zou de thalassocratie de telurocratie in het Rimland onderwerpen, in de termen van Spykman, d.w.z. de hele territoriale kuststrook die Europa, Noord-Afrika, het Midden-Oosten, India en Zuidoost-Azië omvat, en die vanaf de Zee langs de Chinees-Koreaanse kust loopt.

Dus zelfs als het Heartland geconsolideerd is, zou de controle van het Rimland door een vijandige mogendheid als de VS genoeg zijn om de staat in kwestie te verstikken. Het is belangrijk om dit in gedachten te houden omdat dit de fundamentele geopolitieke logica is van zowel de Yankee aanwezigheid in Europa (Groot-Brittannië als een vliegveld), de Vietnamoorlog en de Arabische Lente.

De Sahara verschijnt in de late Mackinder als onderdeel van een "Gordel van woestijnen" waarvan de controle het mogelijk maakt om een soort "natuurlijke barrière" op te richten. Voor het Atlantisme vertegenwoordigt het een gebied waarvan de controle de controle over het Rimland vergemakkelijkt. Voor Rusland is het een gebied waardoor het mogelijk is om de druk op de Rijn te verminderen.

In Dugins Fundamentals of Geopolitics verschijnen de Sahara-landen in de context van de verdediging van Eurazië als een zuidelijke grens in het geval van een alliantie tussen Rusland en Arabisch-islamitische krachten.

Welnu, het hele conflictgebied in kwestie, dat zich uitstrekt van de Sahel tot de delta van de Congo-rivier door West-Afrika, wordt door Saul Cohen gekarakteriseerd als een "Shatterbelt", d.w.z. als een chaotische zone van versnippering, moeilijk te stabiliseren en waar de mogendheden moeilijk enige koers kunnen varen vanwege etnische, religieuze, enz. conflicten, die in de praktijk ook het resultaat zijn van Franse neokolonialistische projecten sinds Vidal de la Blache, die ernaar streefde Afrika grenzen op te leggen volgens Europese criteria.

De vorming van een alliantie Mali-Guinea-Burkina-Niger, met Algerijnse steun en een aftakking van de CAR naar de DRC, met Russische steun, zou deze regio echter uit de categorie "Shatterbelt" kunnen halen en er een strategische regio van maken voor de verdediging van Eurazië door controle over de Sahara, evenals voor de controle over het Afrikaanse Heartland, dat volgens wijlen Mackinder overeenkomt met de hele Afrikaanse zone onder de woestijn.

Het is ook belangrijk om op te merken dat, hoewel bijvoorbeeld de rivieren de Niger en de Congo uitgestrekt zijn, hun bevaarbaarheid beperkt wordt door verschillende watervallen, wat de Atlanticistische pogingen om de regio vanuit zee te controleren belemmert.

Kortom, Rusland projecteert zichzelf in de Sahel op een manier die zowel Russische als Afrikaanse belangen dient. De Russische belangen zijn gediend met de verdediging van de zuidelijke flank van Eurazië (hier past het artikel van Lucas Leiroz - over de bevordering van terrorisme in de Sahel door het Westen als bedreiging voor Rusland) en door te reageren op het geschil in het Rimland; de Afrikaanse belangen zijn gediend met de stabilisatie van het betwiste gebied (dat ruwweg overeenkomt met Frankrijk-Afrika), waardoor het voor geïntegreerde regionale staten mogelijk wordt om (in alliantie met Rusland) het Afrikaanse Heartland te controleren.

Een ander mogelijk element speelt hier een rol, namelijk de controle over de Sahel en de deconstructie van Afrika als mechanismen om de ineenstorting van de NAVO te versnellen, waardoor de thalassocratie haar westelijke voorpost verliest door een zuidelijke druk die aan de Europese non-conformiteit zelf wordt toegevoegd.

Onderwerpen zoals uranium, goud, olie, enz. zijn relevant, maar ze zijn meer in de orde van "prijzen" dan de essentie van geopolitiek.

Bron: novaresistencia.org

Vertaling door Robert Steuckers