Een historische ontmoeting: het bezoek van Xi Jinping aan Saoedi-Arabië

Terwijl de aandacht van de Finse media nog steeds uitgaat naar Oekraïne, het gerommel over het NAVO-lidmaatschap en de confrontaties tussen regeringen, borrelt West-Azië (het Angelsaksische "Midden-Oosten") onder de oppervlakte. Het zwaartepunt van de wereldpolitiek verschuift. In feite is de richting van deze veranderingen al enige tijd zichtbaar.

Een voorbeeld hiervan is een belangrijke ontmoeting op hoog niveau tussen China en de Arabische wereld. De Chinese president Xi Jinping is begonnen aan een historisch driedaags bezoek aan Saudi-Arabië, waar China en de Arabische wereld hun samenwerkingspatronen en toekomstvisies op elkaar afstemmen.

Het koninkrijk is traditioneel een van de nauwste partners van de VS in de regio, maar nu streeft de Saoedische monarchie naar nauwere banden met China, dat al de grootste handelspartner van de Saoedi's is. Xi's reis naar 's werelds grootste olie-exporteur komt twee maanden nadat Riyad de pleidooien van de Amerikaanse president Joe Biden voor olieproductie had afgewezen.

Tijdens het bezoek van Xi zullen samenwerkings- en ontwikkelingstoppen worden gehouden met vertegenwoordigers van dertig landen en van een aantal internationale organisaties. Althans in Finland berichten de media nog niet over dit onderwerp; hier wordt immers niet begrepen dat de op het Westen gerichte globalisering al voorbij is en dat er een nieuwe orde voor in de plaats komt, waarin de Verenigde Staten geen dominante rol meer spelen.

Volgens sommige waarnemers is de gezamenlijke "wending naar het Oosten" een belangrijke strategische verschuiving voor de Golfstaten. Terwijl de Amerikaanse president Joe Biden een gedempte ontvangst kreeg, kreeg Xi Jinping een feestelijker welkomstceremonie met een gevechtsescorte.

De betrekkingen tussen China en Saoedi zouden een model kunnen worden voor andere Arabische landen. Naarmate de bilaterale betrekkingen steeds gunstiger worden voor de partijen, zullen andere landen in de regio volgen. Tijdens het bezoek van Xi zullen verschillende nieuwe overeenkomsten worden ondertekend.

Naarmate de Oekraïne-crisis escaleerde, gaven Saoedi-Arabië en andere Golfstaten blijk van andere standpunten dan die van de VS en de EU, waarmee zij blijk gaven van strategische onafhankelijkheid en autonomie, wat de beleidsmakers in Washington en het Witte Huis boos maakte.

In de VS wordt beweerd dat China het geschil van het democratische regime met Saoedi-Arabië en andere landen in de regio aangrijpt om zijn invloed uit te breiden, met als uiteindelijk doel de VS uit de Golf te schoppen. Veelzeggend is dat China erin geslaagd is een strategische partnerschapsovereenkomst te sluiten met zowel Saoedi-Arabië als de Islamitische Republiek Iran.

"Sommige Amerikaanse beleidsmakers blijven hegemoniale ambities koesteren en denken hopelijk dat zij de Arabische wereld kunnen dicteren. Zij denken ten onrechte dat de Arabische regio hun speelterrein is en dat zij recht hebben op unilaterale betrekkingen die vooral henzelf ten goede komen - ten koste van de volkeren in de regio," vertelde Ebrahim Hashem, een onderzoeker, aan de Chinese krant.

De verschillen in de manier waarop de grootmachten met elkaar omgaan konden niet groter zijn. China legt de nadruk op de beginselen van wederzijds respect, wederzijds voordeel en co-benefits, terwijl de VS prioriteit geeft aan mensenrechten en democratie en Saoedi-Arabië en andere landen dictaturen noemen wat velen in de regio niet langer accepteren. China lijkt dus een aantrekkelijker partner dan het arrogante Westen.

De Arabische landen weten duidelijk welk beleid in hun belang is. West-Azië wordt steeds meer een ruimte waar de gang van zaken wordt bepaald door de interactie tussen regionale actoren en Euraziatische mogendheden.

Waar de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en verschillende Europese mogendheden de architecten waren van de instabiliteit in de Golf, zal de regio in de nieuwe fase meer autonome controle krijgen over haar zaken. De westerse mogendheden zijn niet helemaal uit beeld, maar hun invloed is verminderd.

Zoals Xi in een brief aan het Arabische publiek betoogt, gaan de betrekkingen tussen China en de Arabische staten meer dan twee millennia terug, tot de karavaanstromen van de zijderoute en de vroege wetenschappelijke innovatie. Hij citeert ook de islamitische profeet Mohammed, die naar verluidt zijn volgelingen vertelde om "kennis te zoeken, zelfs als je daarvoor helemaal naar China moet gaan".

Is het Chinese bezoek aan Saoedi-Arabië het begin van wat Xi een "nieuw tijdperk" noemt, waarin multilateralisme en mondiale stabiliteit tot uiting komen? Zal het de wereldorde lukken om te midden van crises van richting te veranderen? Wat zullen de Verenigde Staten, die nog steeds leven in hun fantasieën van overheersing, doen nu ze de opkomst van China met lede ogen aanzien?

Bron

Vertaling door Robert Steuckers