Gevolgen - Welke Arabische landen zullen de winnaars en de verliezers zijn van de Russische interventie in Oekraïne?

De oorlog van Rusland tegen Oekraïne zal niet alleen gevolgen hebben voor Europa, maar ook voor de Arabische landen van het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Het zal schokgolven teweegbrengen die de tarwe-importerende landen hard zullen treffen, maar ook de afnemers van Russische en Oekraïense wapens. En landen met Russische militaire bases kunnen gegijzeld worden door de toenemende spanningen met het Westen.

Aan de andere kant zouden de Golfstaten kunnen profiteren van de stijgende energieprijzen en het marktaandeel kunnen overnemen dat Rusland vroeger in Europa had. Dit zal hun niet alleen enorme financiële beloningen opleveren, maar ook hun imago in de ogen van het Westen verbeteren.

Militaire achterbases

Syrië en Libië, twee door oorlog verscheurde landen, zullen de eersten zijn die door het conflict in Oekraïne getroffen zullen worden. In Syrië, waar president Bashar al-Assad, een nauwe bondgenoot van Moskou, onmiddellijk het voorbeeld van Poetin heeft gevolgd bij de erkenning van de twee separatistische republieken Donetsk en Luhansk in Oost-Oekraïne, beschikt Rusland over twee militaire bases [de marinebasis Tartus en de luchtmachtbasis Hmeimim] die in de oorlog in Oekraïne gebruikt zouden kunnen worden.

En in Libië, waar Rusland ook twee militaire bases heeft [in Al-Jufra en Sirte], zou de oorlog in Oekraïne maarschalk Khalifa Haftar weer in het zadel kunnen helpen, wiens betrekkingen met de Amerikanen en de Europeanen de laatste tijd sterk bekoeld waren, verklaart Sami Hamdi van het geopolitieke adviesbureau International Interest op de Duitse radio [Deutsche Welle, DW].

Anderzijds zou Moskou kunnen proberen Europa onder druk te zetten door een nieuwe migratiegolf uit Libië op gang te brengen, aldus de Italiaanse politiek analiste Cinzia Bianchi, die met DW sprak.

Tarweproducerende regio's in de Russische Federatie

Afhankelijkheid van tarwe

De uitsluiting van Rusland uit het internationale banknetwerk Swift zou gevolgen hebben voor verscheidene Arabische landen die overeenkomsten met Moskou hebben gesloten, hetzij voor de aankoop van wapens en militaire reserve-onderdelen, hetzij voor andere projecten, zoals de bouw van de kerncentrale Al-Daaba in Egypte. Dit zou ook gevolgen hebben voor de uitvoer naar Rusland, en zou de toevloed van toeristen [zowel Russische als Oekraïense, die zeer talrijk zijn, vooral voor het strandtoerisme in Egypte, maar ook in Tunesië] kunnen doen opdrogen.

Bijna een kwart van de tarwe-export van de wereld komt uit Rusland en Oekraïne, wat betekent dat elke verstoring in die twee landen tot prijsstijgingen zal leiden, die we nu al zien, met prijzen op het hoogste niveau in tien jaar.

Oekraïne voert 95% van zijn tarwe uit via de Zwarte Zee, volgens een rapport van het Midden-Oosten Instituut. En in 2020 was de helft van zijn uitvoer bestemd voor het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Zo komt bijvoorbeeld bijna 40% van de tarwe die Libanon en Libië invoeren uit Rusland of Oekraïne, 20% van de tarwe die Jemen invoert, en 80% van die van Egypte. Dit betekent dat de huidige crisis dramatische gevolgen zou kunnen hebben voor de voedselzekerheid van deze landen.

Deze repercussies zijn des te zorgwekkender omdat de voedselsituatie in het Midden-Oosten al gespannen is sinds de Arabische revoluties en daarna de gezondheidscrisis. Voor voormalig adviseur van het Ministerie van Bevoorrading en Binnenlandse Handel Nader Noureddine, sprekend op de Amerikaanse zender CNN, zouden de Arabische landen eindelijk lering moeten trekken uit hun afhankelijkheid om hun aankopen te diversifiëren en er zo voor te zorgen dat zij in alle omstandigheden in hun behoeften kunnen voorzien.

Olie- en gasbronnen

Anderzijds zullen de koolwaterstofexporterende landen profiteren van de stijging van de olieprijzen, die reeds de grens van 100 dollar per vat hebben overschreden, aldus de in Washington gevestigde politiek analist Atef Abdel Jawad.

Egypte bijvoorbeeld heeft zijn gasleveringen aan Europa reeds opgevoerd, en van Algerije is bekend dat het zijn aardgasproduktiecapaciteit aan de Europese Unie met nog eens 7 miljard kubieke meter kan verhogen.

Maar het zijn vooral de Golflanden die er voordeel bij zullen hebben, vooral Qatar, de op één na grootste gasproducent na de Verenigde Staten, aldus een rapport van het Middle East Institute in Washington. Een verhoging van zijn aardgasproduktie ten bate van Europa zal niet alleen zijn imago in de ogen van het Westen herstellen, maar kan ook leiden tot de ondertekening van langlopende overeenkomsten.

Atef Abdel Jawad voegt er echter aan toe dat het Russisch-Oekraïense conflict ook voor de Golflanden een dilemma is, waardoor zij gedwongen worden een slimme evenwichtsoefening te houden tussen Moskou en het Westen.

De Golfstaten hebben onlangs hun betrekkingen met Rusland aangehaald, en sommige van hen hebben besloten Russische wapens te kopen. Hoe kunnen zij Rusland gunstig gezind zijn zonder het Westen van zich te vervreemden? Het is des te delicater voor hen, omdat zij de westerse landen nodig blijven hebben voor hun veiligheid."

In de ogen van de Saoedische journalist Adel Al-Homeidan is het niet zeker dat zij voor het Westen zullen opkomen en zich tegen Rusland zullen verzetten. Omdat ze, zo legt hij uit, nog steeds getekend zijn door de herinnering aan de vertrouwenscrisis in Washington onder het mandaat van de Amerikaanse president Barack Obama.

Bovendien meent Atef Abdel Jawad dat Opep+, waarvan de Opep-leden en tien andere olieproducerende landen, waaronder Rusland, deel uitmaken, zich niet zou verzetten tegen de uitsluiting van Rusland uit het Swift-systeem, zelfs niet als China een daling van de Russische export zou compenseren.

Originele versie: Raseef22