EU neemt 15de sanctiepakket aan dat Rusland opnieuw nauwelijks raakt
De Raad van ministers van Buitenlandse Zaken van de EU kwam maandag bijeen onder leiding van de nieuwe hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Kaja Kallas uit Estland. Het was van tevoren al duidelijk dat Kallas zich niet zachter zou opstellen. In plaats daarvan zet de EU onder haar leiding de koers van escalatie, sanctiebeleid en open confrontatie voort - vooral tegen Rusland.
Het 15de sanctiepakket is nu aangenomen en zou gericht zijn tegen de Russische “schaduwvloot”. Volgens het Westen dient deze vloot om het door de G7-landen opgelegde olieprijsplafond te omzeilen. De sancties zijn gericht tegen 27 Russische tankers en 52 andere schepen die onder een andere vlag varen. Zij krijgen nu geen toegang meer tot Europese havens en Europese diensten.
Wat in Brussel wordt geprezen als een “noodzakelijke stap”, blijkt bij nader inzien echter een symbolisch beleid te zijn dat Rusland nauwelijks raakt. De oliehandel is allang verschoven naar Azië, waar China, India en andere opkomende markten de plaats van het Westen hebben ingenomen. De schade blijft bij Europa, dat zichzelf blijft verzwakken door energieprijsspiralen en economische nadelen.
EU breidt sanctiespiraal uit naar China en India
Maar de sancties gaan verder: nog eens 54 mensen, waaronder vertegenwoordigers van Russische veiligheidsdiensten, en 32 bedrijven uit China, India en Iran zijn het doelwit. Dit is de eerste keer dat Brussel zo openlijk optreedt tegen bedrijven uit deze landen. Het feit dat de EU haar spiraal van sancties nu uitbreidt naar China en India laat zien hoe gevaarlijk deze koers is.
Terwijl Brussel denkt dat het zijn “waardenbeleid” handhaaft, brengt het de Europese betrekkingen met opkomende economische machten in gevaar en drijft het Europa dieper in afhankelijkheid van trans-Atlantische partners wier belangen niet altijd samenvallen met die van Europa. Soevereine diplomatie ziet er anders uit.
Kallas zelf gebruikt haar nieuwe functie om de druk op de post-Sovjetregio op te voeren. Met het oog op de komende presidentsverkiezingen in Wit-Rusland kondigde ze aan dat de EU het “Wit-Russische volk” zou steunen en nieuwe sancties zou opstellen tegen het “Loekasjenko-regime”. In Brussel klinkt dit als een nobel voornemen. In werkelijkheid betekent het inmenging in soevereine aangelegenheden, wat het land verder zou kunnen destabiliseren.
Wie Brussel niet gehoorzaamt, wordt geïsoleerd
Ook Georgië kwam in het vizier. De regering daar heeft aangekondigd het EU-toetredingsproces op te schorten tot 2028 - een soevereine keuze. Dit is duidelijk onaanvaardbaar voor Kallas en het leiderschap van de EU. Als straf worden uit de begroting gefinancierde EU-projecten bevroren en wordt visumvrij reizen beperkt. Opnieuw laat Brussel zien waar het bij “partnerschap” om gaat: wie niet meewerkt, wordt geïsoleerd.
Oekraïne blijft de centrale pijler van het buitenlands beleid van Kallas. Naast verdere militaire steun wordt de integratie van de Oekraïense defensie-industrie in de Europese basis bevorderd. Bovendien claimt de EU een leidende rol in een toekomstig vredesproces - een opmerkelijke claim, terwijl ze tegelijkertijd wapens blijft leveren en vredesbesprekingen negeert.
Een paar dagen voor de Ministerraad kwamen Kallas en ministers van Buitenlandse Zaken zoals Annalena Baerbock bijeen om de “Verklaring van Berlijn” aan te nemen. Deze verklaring is bedoeld als antwoord op een mogelijke koerswijziging van de VS onder president Trump. Langdurige veiligheidsgaranties voor Oekraïne zijn bedoeld om de EU in een rol te dwingen die noch duurzaam noch in het belang van Europa is.
Kallas' buitenlands beleid: confronterend, ondiplomatiek en ideologisch geladen
Kallas' kritiek op Olaf Scholz en Viktor Orbán liet zien hoe weinig ruimte er nog is voor onafhankelijke diplomatie. Beiden hadden met Poetin aan de telefoon gesproken - Scholz waarschijnlijk uit binnenlandse politieke berekening, Orbán met concrete voorstellen voor een kerststaakt-het-vuren en een gevangenenruil. Kallas vraagt zich echter af of dergelijke contacten legitiem zijn in naam van de EU.
Hierachter schuilt de claim van Brussel om de nationale soevereiniteit te ondermijnen en de eigen diplomatieke kanalen te monopoliseren. Iedereen die onafhankelijk handelt, wordt onmiddellijk op zijn plaats gezet door Kallas en haar cohorten.
Kaja Kallas belichaamt de nieuwe stijl van het Europese buitenlands beleid: confronterend, ondiplomatiek en ideologisch geladen. Ze gedraagt zich als een politieke havik die zichzelf graag in de rol van machtspoliticus ziet - terwijl ze de EU dieper in economische risico's en politieke afhankelijkheden leidt.
Kallas stuurt Europa op een koers die zijn burgers duur zal komen te staan: Stijgende prijzen, economische achterstand en een steeds fragielere vrede zijn de gevolgen van dit beleid.
Europa heeft nu geen “Lady Hawk” nodig, maar soevereine staten die bereid zijn de dialoog aan te gaan, hun eigen belangen te behartigen en de vrede niet uit het oog te verliezen om ideologische redenen. De tijd is rijp voor een beleid dat Europa terugvoert naar economische kracht en politieke onafhankelijkheid - voorbij de dogma's van Brussel en een koers die Europa alleen maar zwakker maakt.