Oorlog in Oekraïne: de economische gevolgen voor tarwe in Turkije en Egypte

Turkije afhankelijk van Oekraïense en Russische tarwe

Hoewel Turkije de aanval op Oekraïne krachtig veroordeelt, weigert het zich bij de westerse sancties aan te sluiten, om zijn betrekkingen met Rusland en vooral zijn economische belangen te vrijwaren. Maar het conflict zal gevolgen hebben voor de Turkse economie, die er nu al slecht voor staat. Het land maakt zich vooral zorgen over zijn behoefte aan tarwe.

Volgens cijfers van het Ministerie van Landbouw zal in 2020-2021 78% van de tarwe-invoer van Turkije uit Rusland komen, en 9% uit Oekraïne. Dit zijn haar grootste leveranciers. Volgens Murat Kapikiran, voorzitter van de Istanbulse Kamer van Landbouwingenieurs, is Turkije de laatste jaren afhankelijk geworden van deze twee landen. "Tot vier jaar geleden produceerde Turkije 107% van zijn tarwebehoefte," zegt hij. "Maar de laatste jaren is onze invoer enorm toegenomen, tot bijna 10 miljoen ton in 2020. Dit is het gevolg van een grillig landbouwbeleid dat de productie heeft doen kelderen: gebrek aan steun voor de boeren, oplegging van prijsmaxima, herbestemming van landbouwgrond voor onroerend goed, industrie, enz."

"Onze huidige productie dekt nauwelijks 80% van onze behoeften! Wij zijn afhankelijk geworden van Rusland en Oekraïne. En nu zal de crisis nog erger worden."

Murat Kapirikan, voorzitter van de Istanbulse Kamer van Landbouwingenieurs.

De oorlog zal waarschijnlijk duur uitvallen voor de Turkse consumenten, die kunnen verwachten dat de prijs van hun brood, meel en deegwaren zal stijgen. Vooral omdat de invoer van Turkije verder zal toenemen, aangezien de plaatselijke tarweproduktie vorig jaar als gevolg van ernstige droogte met 14% is gedaald. De regering verzekert dat er geen tekort zal zijn, maar de vakmensen zeggen dat prijsstijgingen onvermijdelijk zijn. Turkije lijdt nu al onder een recordinflatie: in januari stegen de consumentenprijzen met 49% j-o-j, de hoogste stijging in 20 jaar.

President Erdogan, wiens populariteit daalt naarmate de prijzen stijgen, heeft beloofd dat de inflatie tegen 2023, het jaar van de parlements- en presidentsverkiezingen, weer onder de tien procent zal liggen. Maar met de stijging van de energieprijzen en van andere landbouwprodukten - gerst, zonnebloemen enz. - die de oorlog in Oekraïne met zich mee zal brengen, zal het inflatiepercentage in de ééncijferige cijfers terechtkomen. - Maar met de stijging van de energieprijzen en van andere landbouwproducten - gerst, zonnebloemen, enz. - die de oorlog in Oekraïne met zich mee zal brengen, lijkt de gok gecompliceerder dan ooit.

Egypte, 's werelds grootste importeur van tarwe

Egypte is het dichtstbevolkte land in de Arabische wereld, met meer dan 100 miljoen inwoners. Het is ook de grootste tarwekoper ter wereld, die sterk afhankelijk is van de invoer uit Oekraïne en Rusland. Vorige week al riep de Egyptische premier zijn regering bijeen om de economische repercussies van de oorlog in Oekraïne te bespreken. En meer in het bijzonder, de kwestie van de tarwe.

Egypte verbruikt ongeveer 18 miljoen ton tarwe per jaar, waarvan 13 miljoen ton wordt ingevoerd. 80% van deze 13 miljoen ton tarwe is afkomstig uit Oekraïne en Rusland. (30% voor Oekraïne, 50% voor Rusland.) Hieruit blijkt de afhankelijkheid van Egypte van deze twee landen. En de risico's die op het aanbod wegen.

Zaterdag kon het laatste Egyptische vrachtschip de Oekraïense haven Yuzhne aan de Zwarte Zee, bij de stad Odessa, verlaten. Aan boord was 60.000 ton tarwe. Dit is slechts een vijfde van een bestelling die de volgende dag geleverd had moeten worden.

De Egyptische premier probeert echter gerust te stellen. Volgens de regering zijn de huidige voorraden voldoende om vier maanden mee te gaan. Als wij de plaatselijke oogst, die in het voorjaar begint, daarbij optellen, heeft Egypte in totaal voor negen maanden tarwe. Dat wil zeggen, min of meer tot het einde van het jaar.

De Egyptische autoriteiten wijzen de directe dreiging van een tekort van de hand. Maar hoe zit het met de stijging van de tarweprijzen op de markten, zullen de Egyptische burgers daar iets van merken? Dat is de uitdaging waarvoor de Egyptische regering staat. Hoe kunnen we de gevolgen van deze torenhoge prijzen voor de bevolking tot een minimum beperken?

Reeds in januari was de prijs van een bestelling Russische tarwe die half maart zou moeten aankomen meer dan het dubbele van de prijs die in de staatsbegroting was voorzien. Sinds het uitbreken van de Russische invasie heeft Egypte gestreefd naar diversificatie van zijn leveranciers. Maar de prijzen zijn nog hoger dan in januari. Daarom heeft Egypte deze week opnieuw een aanbod van Franse tarwe afgewezen. Te duur.

De snel stijgende tarweprijs beïnvloedt de prijs van meel en dus van brood. Twee basisvoedingsmiddelen die de Egyptische autoriteiten via een subsidiesysteem tegen een lage prijs houden. Bijna 70% van de Egyptenaren profiteert van dit systeem. Maar de regering waarschuwde half februari dat de prijs van gesubsidieerd brood zou stijgen. Dit zou kunnen gebeuren door de toewijzingsniveaus opnieuw te evalueren om de armsten te beschermen. Want brood aanraken is ontevredenheid riskeren, of zelfs meer. De autoriteiten weten dit. In een land waar minstens 30% van de bevolking onder de armoedegrens leeft.

*Bron: franceinfo