De economie van de toekomst moet drie hoofddoelstellingen hebben

Het lijkt mij dat deze manier van praten over de toekomst met een maat van decennia blijvend moet zijn. Want op die manier benaderen wij deze toekomst en bepalen wij hoe die eruit zal zien. Omdat er in de geschiedenis geen voorbestemming is, hangt alles in de toekomst van ons af: hoe wij het zien, hoe wij het formuleren en hoe wij het uitvoeren.

Als we het over economie hebben, dan is dit de toekomst van het post-kapitalisme. En "post-kapitalisme" is een sleutelwoord waarrond, lijkt mij, een openbaar, gespecialiseerd, institutioneel debat zou moeten worden ontwikkeld.
Er zijn drie tekenen, drie symptomen, volgens mij, die erop wijzen dat het post-kapitalisme al in opmars is, dat de sterke tendensen die wij waarnemen niet langer het kapitalisme zijn, dit is wat hierna komt.

Ten eerste zijn dat de negatieve rentevoeten op kapitaal die reeds verscheidene decennia bestaan. Hoe kunnen er in het kapitalisme negatieve tarieven op kapitaal zijn, wat is dit voor kapitalisme? Bovendien zijn de rentevoeten in reële termen negatief in bijna alle westerse landen, vooral in de VS, Groot-Brittannië en de eurozone, maar in sommige landen zijn ze zelfs nominaal negatief, en de kloof tussen het inflatiepercentage en het niveau van de rentevoeten is tot verschillende malen groter geworden. Dit is duidelijk geen kapitalisme! Dit is een symptoom van een andere formatie, een andere economie.

Ten tweede is er het concept van een gegarandeerd inkomen. Er kan geen arbeidsinkomen zijn in het kapitalisme, het is iets anders. Maar per slot van rekening wordt dit concept niet alleen ernstig besproken, men probeert het ook in praktijk te brengen, veel landen voeren reeds experimenten in deze richting uit. In verschillende vormen: ergens wordt geld uitgedeeld, ergens worden certificaten van goederen en produkten uitgedeeld, waarmee enkele echte voordelen gratis verkregen kunnen worden. Dit is een symptoom van wat? Dit is een duidelijk symptoom van het post-kapitalisme.

En het derde symptoom, dat volgens mij zelfs verder gaat dan het postkapitalisme, een symptoom van het postkapitalisme, is dat het staatsmonopolie op de geldkwestie al geruime tijd met zeer ernstige uitdagingen te maken krijgt in de vorm van de cryptocurrencies die verschenen zijn, en die in een aantal landen zo erkend zijn dat er zelfs belasting over betaald wordt.

Al deze symptomen zijn zeer duidelijke bewijzen dat het post-kapitalisme vandaag in zwang is, zo niet reeds een realiteit is. En wij moeten dit zelf formuleren, want dertig jaar lang hebben wij in de kapitalistische economie, zoals wij plachten te zeggen, "op de voorwaarden van seconden" gezeten, en het is belangrijk dat deze historische fout van ons niet herhaald wordt in de post-kapitalistische economie. Wij hebben niet het recht om op dezelfde historische hark te stappen en "op de voorwaarden van seconden" te blijven.

Daarom moeten wij onze toekomst zelf uitstippelen. Daarbij moeten wij kijken naar de onopgeloste historische problemen van het kapitalisme. In de eerste plaats is het een probleem van sociale ongelijkheid en eigendom. Gedurende 250 jaar, zo blijkt uit de analyse, heeft het tempo van de kapitaalaccumulatie het tempo van de economische groei overtroffen. En sociale en eigendomsongelijkheid is een probleem dat het kapitalisme gedurende zijn hele bestaan niet heeft kunnen oplossen.

Bij dit probleem komt nog het probleem van de economische ongelijkheid in de wereld, wanneer het ontwikkelingsniveau en de rijkdom van de landen die de kern van het wereldkapitalistische systeem vormen veel hoger zijn dan die van de landen die deel uitmaken van de periferie of semi-periferie van dit systeem. Een zeer opvallende aanwijzing daarvoor is het feit dat de perifere landen voortdurend, gestaag, netto-exporteurs van kapitaal zijn. De ontwikkelingslanden zijn exporteurs van kapitaal naar de ontwikkelde landen.

Ten derde is er een duidelijke kloof tussen de omvang van de reële, fysieke economie en de hoeveelheid geld die beschikbaar is. Het volume van de wereldschuld is 3,5 maal zo groot als het volume van de wereldeconomie. Dit zijn opgehoopte en onopgeloste problemen. En bij het formuleren van de economie van de toekomst, de economie van het post-kapitalisme, zijn wij mijns inziens verplicht antwoorden te geven op deze vragen, oplossingen te bieden voor deze problemen en ze niet te reproduceren in de toekomst.

Ik zou hier nog een probleem aan willen toevoegen: het probleem van de demografie in de economisch ontwikkelde landen, want de etnische groepen die de laatste halve eeuw in alle ontwikkelde landen de staat in handen hebben, hebben hun vermogen tot voortplanting verloren en daardoor ook hun historisch perspectief. Rusland is in die zin bijzonder belangrijk voor ons. Wanneer men het dus over de komende dertig jaar heeft, moet men een streep trekken onder de afgelopen dertig jaar en uiteindelijk erkennen dat de economie niet "privatisering, liberalisering, inflatie" is, dat zij niet rond deze driehoek draait, dat zij niet rond deze secundaire en instrumentele kwesties moet worden opgebouwd.

De economie van de toekomst moet drie hoofddoelstellingen hebben. In de eerste plaats moet het de mensen gelukkiger maken. Dit kan niet worden bereikt met economische methoden alleen, maar de economie heeft er wel een zeer sterke invloed op. Het tweede is niet de groei van het BBP. De nadruk leggen op de groei van het BBP is een diepgewortelde vorm van economisch bedrog. Groei in het reële welzijn van de mensen, groei in de reële levenskwaliteit van de mensen: dat is waar de economie van de toekomst over moet gaan. En ergens in het tweede of zelfs derde niveau van prioriteit, zou er sprake kunnen zijn van groei van het BBP. En het derde doel is het scheppen en verschaffen van de voorwaarden voor een uitgebreide reproductie van de Russische burgers, met inbegrip van het Russische volk dat de staat vormt.

Als de economie van de toekomst deze doelstellingen niet bereikt, niet spreekt over hoe wij ze zullen bereiken, niet alle acties daarop afstemt, dan is het niet duidelijk waarom zij bestaat. En volgens mij zijn er, op basis van de lessen van het verleden, vijf factoren, vijf componenten, vijf hoofdkenmerken van de economie van de toekomst.

Ten eerste is er in haar kader geen tegenstelling van "planning of markt". Dit is een economie waarin hoogwaardige staatsplanning en ondernemersinitiatief in een convergerende relatie tot elkaar staan, elkaar aanvullen, en dit zijn twee krachtige bronnen van groei en ontwikkeling die werken aan de verwezenlijking van de drie doelstellingen van economieën die ik reeds heb genoemd.

Het tweede is dat de economie niet op grondstoffen gebaseerd is, maar op spitstechnologie en sterk gedifferentieerd. De voor de hand liggende conclusie van de afgelopen 30 jaar van de "markt" is dat een op grondstoffen gebaseerde economie niet opgewassen is tegen de omvang van ons land, tegen zijn rol in de wereld. De resource-based economy heeft geen mensen nodig, zij draagt niet bij tot de ontwikkeling van het menselijk potentieel, zij is een land als Rusland gewoon onwaardig. En natuurlijk is in dit verband de gerichte technologische ontwikkeling, de totstandbrenging van een nationaal systeem van wetenschap, onderwijs en innovatie een onmisbaar bestanddeel van de economie van de toekomst. Dat geldt ook voor de kwestie van het geld.

Ja, wij zijn een energiesupermacht geworden. Maar ik denk dat het geweldig zou zijn als wij van een energiegrootmacht naar een digitale grootmacht zouden gaan, en het enorme overschot aan energiecapaciteit dat wij in ons land hebben daarvoor zouden gebruiken, om de grootste mijnwerker ter wereld te worden, om een leider te worden in de creatie en het gebruik van digitale financiële activa. Niet omwille van die digitale activa als zodanig, maar omwille van de groei en de ontwikkeling van de economie. Ik wil u in dit verband herinneren aan de woorden van Keynes, dat de schepping van geld een bijzondere schepping van de staat is. En wat wij nodig hebben is niet dogmatisch, niet stereotiep, maar innovatief, vindingrijk, geld scheppen onder de voorwaarden van de nieuwe economie, de economie van de toekomst, uitgaande van de doelstellingen en belangen van haar groei en ontwikkeling, dat is absoluut zeker. Enkele van deze voorstellen worden beschreven in het boek "Crystal of Growth. Naar het Russische economische wonder" op het niveau van specifieke mechanismen, specifieke technologieën, specifieke monetaire modellen. Het kan gedaan worden.

Tenslotte is het de cultuur van de economie, de cultuur van het zakendoen. En het lijkt mij dat onze unieke historische ervaring met het creëren van de eerste anti-kosten economie ter wereld, waarin "er een zaak was - en de prijzen werden verlaagd!", die vervolgens geleend werd door Japan, dat het "lean production" noemde en een van de pijlers van het Japanse economische wonder werd, dat dit een cultuur is die geworteld is in onze echte historische ervaring en die uiterst nuttig zal zijn als dominant economisch model.

Ik geloof dat staatsplanning, betere technologieën, geld voor ontwikkeling en ontwikkeld ondernemerschap grotendeels zullen leiden tot een toename van het welzijn van de Russische burgers, een toename van de bevolking van ons land, en dat de mensen gelukkiger zullen worden als ze in hun eigen land wonen.

Bron

Vertaling door Robert Steuckers