Darya Doegina, het Bellingcat onderzoek van de journalistendochter van Doegin
De dynamiek en de aanstichter van de aanslag waarbij Darya Doegina, de Russische journaliste en 30-jarige dochter van de Russische filosoof Aleksandr Doegin, in Moskou om het leven kwam, zijn nog steeds onduidelijk, en zullen dat waarschijnlijk ook nooit worden. In dit artikel zullen wij ons concentreren op het onderzoek van Doegina dat banden aan het licht bracht tussen Bellingcat, een in Nederland gevestigd "onafhankelijk internationaal collectief van onderzoekers, rechercheurs en burgerjournalisten", en organisaties die door Westerse regeringen gefinancierd worden.
Vóór de bomaanslag was Darya Doegina bezig met een onderzoek naar met name de banden van een journalist van Bellingcat met de Westerse inlichtingendiensten, en zij kondigde aan dat zij veel materiaal had verzameld.
Wat is Bellingcat, het internationale collectief dat Darya Doegina aan het onderzoeken was
Sinds de oprichting in 2014 is Bellingcat uitgegroeid tot een van de meest gezaghebbende bronnen voor de Westerse media, waaronder de Italiaanse, met betrekking tot de oorlog in Syrië, de gebeurtenissen na de staatsgreep in Oekraïne en de Russische contra-informatie.
In 2014 werkte de oprichter Eliot Higgins voor een Londens ondergoedbedrijf: "Het begon als een hobby. Ik had geen achtergrond over de dingen waarover ik schreef. Het kwam vooral omdat ik het conflict in Libië in 2011 gadesloeg en de dingen die op de sociale media gedeeld werden, grotendeels genegeerd werden omdat ze niet geverifieerd konden worden," zei Higgins in een interview met de Guardian. Aanvankelijk werd Bellingcat gecrowdfund, totdat het ontdekt werd door de gebruikelijke Dem speculanten. "Wij krijgen het meeste van ons geld van donateurs zoals de Open Society Foundations (de stichting van speculant George Soros)," had Eliot Higgins erop gewezen. De klanten van Bellingcat zijn "journalisten, personeel van NGO's en mensenrechtenorganisaties, advocaten, mensen uit het bedrijfsleven en de inlichtingendiensten".
Er is veel gezegd over de banden tussen Bellingcat en de Westerse inlichtingendiensten, die steeds door Eliot Higgins worden ontkend. In een artikel in Foreign Policy, getiteld "Bellingcat kan zeggen wat de Amerikaanse inlichtingendiensten niet kunnen", roemen verschillende voormalige CIA-functionarissen de activiteiten van Bellingcat. "Ik wil niet overdrijven, maar we zijn er dol op," had Marc Polymeropolous, voormalig plaatsvervangend hoofd operaties van de CIA voor Europa en Eurazië, gezegd, eraan toevoegend: "Telkens wanneer we er (de vergiftiging van de voormalige Russische spion Sergej Skripal, red.) met onze partners over moesten praten, konden we, in plaats van te proberen dingen te verduidelijken of ons zorgen te maken over classificatiekwesties, gewoon naar hun werk verwijzen." Daniel Fried, assistent-staatssecretaris voor Europese en Euraziatische Zaken tijdens het presidentschap van George W. Bush, had erop gewezen: "Het voordeel van Bellingcat is dat je binnen je eigen regering geen debat hoeft te voeren over bronnen en methoden". In de praktijk gebruikten de Amerikaanse inlichtingendiensten Bellingcat als informatiedienst wanneer zij geen bronnen konden vrijgeven en wanneer zij de op de "zwarte markt" verzamelde informatie niet konden verspreiden.
Men hoeft alleen maar het geld te volgen, de balansen te lezen, om de belangen achter de onderzoeksactiviteiten van Bellingcat te begrijpen. Het collectief van Higgins krijgt en kreeg financiële steun van de Europese Unie, de Open Society Foundations van George Soros, de Sigrid Rausing Trust en de Oak Foundation (stichtingen van de melkweg Soros), de Investigative Journalism for Europe (gefinancierd door de Europese Commissie en de stichting van Soros) door het Zinc Network (gefinancierd door het Britse Ministerie van Buitenlandse Zaken) en door de Ned (National Endowment for Democracy), een "onafhankelijke" Amerikaanse stichting die in 1983 werd opgericht met als doel "de democratie in het buitenland te bevorderen", en die jaarlijks subsidies ontvangt van het Amerikaanse Congres. In 2018 stelde president Donald Trump voor om de middelen die aan Ned worden ter beschikking gesteld in te trekken. Om de vuurkracht van Bellingcat beter te begrijpen, is het ten slotte van cruciaal belang erop te wijzen dat haar inkomsten in slechts drie jaar tijd met 140 procent zijn gestegen, van 920.000 tot 2,2 miljoen.
Vertaling door Robert Steuckers