De metafysica van de oorlog
Vandaag wil ik mijn mening geven over de metafysica van de oorlog en het filosofische begrip van wat er gebeurt. Zonder dit begrip zullen we niet in staat zijn de volle omvang van de huidige confrontatie te begrijpen. Het behoeft geen betoog dat ik de informatieruimte op de voet volg en er live commentaar op geef. Vandaag wil ik de huidige gebeurtenissen echter bekijken vanuit een filosofisch perspectief.
In principe is oorlog altijd gezien als iets noodzakelijks. Heraclitus noemt het de "vader en koning van alle dingen". Oorlog is altijd tegelijkertijd vrede geweest. Als er geen oorlog is, is er geen verdeeldheid, maar ook geen vrede. Zo wordt oorlog in zekere zin opgevat als een kosmologische handeling. De oorlogstheoretici, Thucydides en Socrates, romantiseerden de oorlog. Tegelijkertijd doet zich een zeer interessante tweedeling voor. Het lijkt me cruciaal voor ons wanneer we vandaag conflicten analyseren. Oorlogen worden verdeeld in goede en slechte oorlogen.
Goede oorlogen zijn oorlogen tegen een externe vijand. Ze zijn aanvaardbaar volgens Thucydides, of Socrates, of Xenophon. Daarnaast zijn er wederzijds destructieve oorlogen die op een negatieve manier worden gezien. Later, in Plato's Wetten, zullen deze gekenmerkt worden als externe oorlogen. Plato gebruikt de Griekse term "polemoi", in tegenstelling tot interne oorlog - onenigheid. Natuurlijk rechtvaardigden de oude Grieken oorlogen met een externe vijand. Een externe oorlog werd gezien als een oorlog met anderen, met vreemden, met barbaren, die gewoonlijk konden worden onderworpen. Een oorlog van onenigheid daarentegen, die Griekse polities ook plachten te voeren, zoals de oorlog van Athene en Sparta, volgens Plato en zijn voorgangers, had moeten leiden tot verzoening, maar zeker niet tot vernietiging.
Als we het hebben over het conflict van vandaag, de confrontatie tussen Rusland en Oekraïne, rijst de vraag. Is het een externe oorlog of een interne oorlog? Dat is een zeer ingewikkelde vraag. Gisteren nog sprak ik op de zender Republic TV. Mijn tegenstander, een Oekraïense collega, Polina uit Kiev, voormalig adviseur van de minister van Defensie, zei, ik citeer: "Er zijn geen mensen zoals de Russen, maar als ze bestaan, moeten ze worden gedood." Nadat ik naar haar had geluisterd, concludeerde ik dat deze oorlog (hoewel je het misschien beter geen oorlog kunt noemen, maar het opleggen van vrede) niet langer intern is, maar wordt uitgevochten met een externe vijand. Dat wil zeggen, degenen die zich tegen ons verzetten, die acht jaar lang daden van agressie hebben gepleegd tegen het Russische volk en die de Russen hebben verboden te leven, ons hebben verboden hun taal te spreken, ons hebben verboden hun cultuur te hebben, zij zijn niet langer onze Slavische broeders. Dit is een andere entiteit.
Ik was bezig met deze gedachte, namelijk een poging om het conflict te begrijpen als een strijd met een externe vijand, als een "polemiek". En deze "polemiek" moet volgens Plato met grote moed worden bestreden. Bovendien is oorlog volgens Plato in veel opzichten een gevolg van de menselijke onvolmaaktheid. Het moet echter eerlijk worden uitgevochten en de juiste orde vaststellen. Het hoogste is het beschouwende principe, en het laagste het wellustige principe.
Als we naar de Oekraïense machtsstructuur kijken, zullen we zien dat de Amerikaanse militaire subsidies in de afgelopen acht jaar, sinds 2014, in totaal 20,5 miljard dollar aan grote militaire uitrustingen hebben opgeleverd. Hetzelfde geldt voor andere gebieden. Als we het hebben over de totale omvang van de investeringen van stichtingen in het maatschappelijk middenveld, dan was het totale bedrag volgens mij veel kleiner, maximaal 1,5 miljard dollar. Maar het is toch veel geld.
Als je naar deze verhoudingen kijkt, rijst de vraag of Oekraïne een marionettenstaat is die wordt geregeerd door een komiek, wat overigens al belachelijk is. Wat een interessant heilig symbool is dit. Heraclitus werd bijvoorbeeld "de huilende filosoof" genoemd omdat hij nooit lachte. Democritus daarentegen werd de "lachende filosoof" genoemd, omdat hij voortdurend lachte en een soort man was die door de oudheid was vervloekt. Het is geen toeval dat zijn boeken werden verbrand door Platonisten en Pythagoreeërs. En door Plato zelf, zegt de legende.
Anti-Rusland en zijn front is niet alleen een politiek front, maar een oppositionele geopolitieke pool. Het is een soort gevolmachtigde van het Amerikaanse principe, van de Amerikaanse beschaving, van de Amerikaanse orde, d.w.z. een globalistische orde. Het dient ook als een ander anti-Russisch model, zowel existentieel als metafysisch. Dit is een model waarbij waarden worden omgedraaid. Daar heerst lust, dat wil zeggen het wellustige lagere principe dat bij Plato wordt geassocieerd met het idee van "maag". Het Russische ministerie van Defensie heeft vandaag aangekondigd dat ons land geen vijandelijkheden is begonnen, maar er juist een einde aan maakt. En het einde van deze vijandelijkheden is eigenlijk het herstel van gerechtigheid.
Misschien herinnert u zich ook, aangezien u het al over filosofische concepten had, het begrip rechtvaardige oorlog. Dat geldt hier. Overigens wordt deze rechtvaardige oorlog door veel neoconservatieven als argument gebruikt wanneer zij militaire operaties in de wereld uitvoeren. Kijk hoe anders we handelen. Ze maken gewoon elke buurt tot puin, zoals ze in Irak hebben gedaan. Massale ontbossing van residentiële en niet-residentiële gebieden. Hun particuliere militaire bedrijven schieten op burgers. Integendeel, wij handelen in het belang van de levenden. Ondanks de blunders en fouten, ondanks het feit dat het Oekraïense volk gefascineerd en zelfs gebiologeerd was door het verhaal, een andere Logos, die hen vreemd is, willen de Russische vredeshandhavers hen niet dood hebben.
Iedereen zegt nu dat deze operatie in één dag voltooid had moeten zijn. Nee, dat had niet gehoeven. Omdat het een zeer complex proces is. Over het geheel genomen zien we echter dat de Russen zich zeer humaan gedragen bij het instellen van deze heilige orde. Niet op de manier waarop het lustprincipe werkt. Niet door het plegen van oorlogsmisdaden.
In principe zijn dit de belangrijkste punten die ik met u wilde delen. Er moet over nagedacht en gediscussieerd worden. Het blijkt dat de Russen enerzijds oorlog voeren met een externe vijand, de Verenigde Staten. Anderzijds begrijpen zij dat de lichamen van de mensen aan die andere kant buiten ons liggen. De lichamen en zielen van die mensen zijn onze eigen weerspiegeling. Maar dit is een reflectie die is afgedwaald naar een verre en volledig verkeerde wereld van een andere ontologie, met een andere hiërarchie van waarden. Dus aan de ene kant is dit een externe oorlog, de oorlog met een externe vijand, met externe beschavingen, met de Logos van Cybele, met de Logos van de lust, zelfs met de mythe van de lust, met obsessie. Ook met consumptie. Wat we in Oekraïne zien is een echte spektakelmaatschappij. Zoals mijn collega net voor mij opmerkte, is er een asymmetrie in de informatieoorlog. Anderzijds is dit ook een interne oorlog. Dit is een soort onenigheid die tot vrede zou moeten leiden. In feite is dit een tweespalt tussen de twee principes van één ziel, zoals Plato zei. Er zijn twee beginselen van de ziel: een herder en een paard. Ons Russische leger is dus vergelijkbaar met een herder die dit boze zwarte paard tot bedaren probeert te brengen.
Dit is de interpretatie die ik, als historicus van de filosofie en het Platonisme, zou voorstellen. Ik hoop dat dit onderwerp verder wordt uitgewerkt. Dat is nodig, want onze Amerikaanse collega's, bijvoorbeeld de neoconservatieven, baseren hun theorieën op het Platonisme. Neem Leo Strauss, de ideologische inspirator van het neoconservatisme. Hij is een unieke kenner van Plato's filosofie. Of bijvoorbeeld het idee van vervalsingen dat hij rechtvaardigt. Leo Strauss zegt dat Plato het idee had van een "edele misleiding". Om een rechtvaardige wereldorde, d.w.z. de Amerikaanse wereldorde, tot stand te brengen, is het dus heel acceptabel om bepaalde vormen van dit "edele bedrog" te gebruiken.
Ongetwijfeld kunnen we het conflict beschrijven zonder metafysica, zonder filosofie, maar dan ontbreekt er iets wezenlijks. Om terug te komen op je vraag, Nikolaj, of deze oorlog een verzoening is. Ik denk het wel. In principe wordt de oorlog gevoerd door de Russen om vrede te stichten. In het Russisch waren er twee schrijfwijzen van het woord "мир" ("wereld"): met een decimale "i", met een punt, en in de moderne versie - met een octale "и". Het ene is slechts een gegeven, en het andere is het resultaat van een oorlog, een soort pact dat is gesloten na de scheiding. Deze manier van denken is dus typisch voor ons: eerst komt de scheiding, dan volgt de hereniging. En de Russen willen zeker vrede. In de Russische filosofie van de late 19de - vroege 20ste eeuw bestond het idee van conciliariteit. Deze conciliariteit moet nu tot uiting komen in de betrekkingen met het Oekraïense volk. Wij proberen deze scheiding te doorbreken. Ik wens ons leger echt succes; ik geloof dat de geschiedenis nu uitkomt. Om met Heidegger te spreken: wat nu gebeurt is "Ereignis" of een "gebeurtenis". Manifestatie van het Russische wezen in de geschiedenis.
En ik geloof dat we oprecht moeten bidden voor degenen die daar zijn, in de frontlinie. Ik zou zeker willen oproepen tot gebed voor de vijanden, opdat zij tot bezinning komen. Maar op dit moment ben ik er nog niet klaar voor om het aan mezelf toe te geven. Het is moeilijk voor mij, het is moeilijk na het zien van alle video's, na de bedreigingen die komen. Ik denk dat we daar voorlopig aan vast moeten houden en moeten bidden voor onze vredestichters.
We moeten nadenken over wie we zijn. Want als we aan de andere kant de Oost-Slaven ontmoeten, zien we dat zij de contouren van hun eigen identiteit hebben. Ja, het is volledig kunstmatig. Ja, het is niet gebaseerd op de geschiedenis. Het bestaat uit verspreide beelden en combinaties van liberaal nazisme en globalisme. Het is interessant dat dit een door Soros gefinancierd project is. Hij steunde de nazi's en de nationalisten. Het belangrijkste criterium voor hem was de haat tegen de Russische wereld. Zij hebben, met andere woorden, een identiteit. Het is kunstmatig, ze kunnen zich er niet aan houden, het verandert in waanzin, maar het wordt tenminste op de een of andere manier uitgedrukt.
We moeten ons afvragen wat onze identiteit is. In de Northern Sun spraken Nikolay en ik over de kwestie van de traditionele waarden en het ontwerpdecreet, waarvan de behandeling tijdelijk is opgeschort, maar nog steeds op de agenda staat. Dit is essentieel. Ik denk dat het nadenken over onze traditionele waarden, onze identiteit, onze ideologie en het begrijpen van de nieuwe geopolitieke situatie voor ons de hoogste prioriteit heeft. Als de vredesoperatie succesvol eindigt, moeten we weten hoe we verder moeten. Hoe dit "Grossraum" te controleren in termen van ideologie en niet van militaire krachten, politiek of economie? Dit is precies wat Carl Schmitt "Grossraum" noemt.
Waarop is dit "Grossraum" gebaseerd? Dit is een open vraag. Ik veronderstel dat het antwoord komt van het sleutelwoord, namelijk "traditionele waarden". Wij moeten deze waarden echter zeer nauwkeurig bestuderen en definiëren, want de geschiedenis gaat veel sneller dan vroeger. En nu moeten we deze betekenissen, deze mythologieën, semantische knooppunten van onze geschiedenis, vastleggen in een honderd keer sneller tempo dan in de afgelopen acht jaar.
We moeten ons dringend een idee, een visie op deze ideologie vormen en begrijpen wie we kunnen vertrouwen. In de Slavofielen? Ik denk het wel, ze zijn hier nodig. Over de ideeën van de pan-Slavisten? Natuurlijk. U vraagt zich misschien af waarom. Die zijn toch onverenigbaar met het Eurazisme? Laten we ze compatibel maken. Laten we eens kijken hoe deze concepten kunnen worden gecombineerd. Eurasianisme? Absoluut. Ik geloof dat Eurasianisme de ideologie is om de uitgestrekte ruimte van Eurazië te verenigen.
Wat is er nog meer nodig? We hebben ook een religieuze dimensie nodig, een traditionalistische dimensie, een geopolitieke dimensie en een metafysische dimensie, die we vandaag net hebben aangestipt. Dit is taak nummer één.
Ik richt me nu tot iedereen die naar ons kijkt en luistert naar de programma's van de Northern Sun. Ik moedig u aan in deze richting te denken. Want wat we nu hebben is een onbalans. De andere kant heeft argumenten, ideologie en obsessie. En dat hebben wij ook allemaal... Maar het manifesteert zich niet op dezelfde manier. Het betekent dat we iets negeren. Op een bepaald moment in de periode van acht jaar hebben we geen vooruitgang geboekt terwijl dat wel had gemoeten. Misschien hebben we iets gemist. Maar niets is verloren totdat alles verloren is. Ik denk dat al dit werk snel gedaan kan worden.
Er zijn veel voorwaarden voor. Ik zal alleen de kleine kernpunten aanwijzen. Dit zijn Eurasianisme, neo-Eurasianisme, de Vierde Politieke Theorie, het overwinnen van de Moderniteitstheorie en traditionalisme. Bovendien mogen we het hele compendium van de Russische filosofie niet vergeten, vanaf de Slaven tot aan de filosofie van de Zilveren Eeuw. Het moet bestudeerd worden en een bron van inspiratie zijn. Waarschijnlijk zijn het idee van verzoening en, misschien, sophiologie de belangrijkste mijlpalen van het Zilveren Tijdperk. Zo ook de werken van Pavel Florensky.
Ik denk dat dit de kernpunten zijn, of de sleutels die ons zullen helpen de deur te openen naar de Russische toekomst die we moeten opbouwen.
Vertaling door Robert Steuckers