Bi-multipolair wereldbeeld brengt India en ASEAN dichter bij elkaar dan ooit tevoren

Vanuit het oogpunt van de grote strategie heeft India de mogelijkheid om het geostrategische steunpunt te worden dat het traject van de bi-multipolaire tussenfase van de wereldwijde systemische overgang naar een complexere multipolariteit kan uitstippelen, door het ontstaan van tripolariteit in Eurazië ten opzichte van Rusland en in de Indo-Pacifische regio ten opzichte van de ASEAN in goede banen te leiden.

Vorige week organiseerde India een speciale bijeenkomst van de ministers van Buitenlandse Zaken met zijn ASEAN-partners om de 30e verjaardag van hun dialoogrelatie te herdenken. De bijeenkomst is in de ogen van de meeste waarnemers onopgemerkt gebleven, omdat zij geen dramatisch resultaat had en het enige substantiële dat naar voren kwam een gezamenlijke verklaring was over de noodzaak om hun samenwerking verder uit te breiden, maar de openingsopmerkingen van de Singaporese diplomaat doen vermoeden dat de partijen de laatste tijd dichter bij elkaar zijn gebracht dan ooit tevoren.

De minister van Buitenlandse Zaken van de eilandstaat, Vivian Balakrishnan (foto), verklaarde dat "de escalerende rivaliteit tussen de Amerikaanse en de Chinese grootmachten rechtstreekse gevolgen heeft voor ons allen in Azië. Deze ontwikkelingen kunnen, indien zij niet in de hand worden gehouden, een bedreiging vormen voor het oude systeem van vrede en stabiliteit, waarvan wij vele tientallen jaren afhankelijk zijn geweest voor onze groei, ontwikkeling en welvaart". Dit is een duidelijke knipoog naar het concept van bi-multipolariteit van de Indiase denker Sanjaya Baru (foto) van enkele jaren geleden, volgens hetwelk de Amerikaanse en de Chinese grootmachten meer dan wie ook de zich ontwikkelende internationale orde vorm geven.

Onder hen, zo betoogde hij, bevindt zich een groeiend aantal grootmachten, terwijl de onderste sport van de internationale orde bezet wordt door betrekkelijk kleine en middelgrote staten die vrijwel geen rol spelen in de wereldwijde systemische overgang naar een complexere multipolariteit. Baru noemde India een van de grote mogendheden van de wereld, terwijl men kan stellen dat de ASEAN als geheel ook als zodanig kan worden beschouwd. De erkenning door minister van Buitenlandse Zaken Balakrishnan van Amerika en China als supermachten legt de conceptuele basis voor een nauwere samenwerking met India via het stilzwijgend gedeelde bi-multipolaire wereldbeeld.

Om dit uit te leggen, werkte Baru uit dat de internationale orde zal worden bepaald door de tweede en derde sport van de theoretische hiërarchie, die elkaar en de twee supermachten actief in evenwicht houden. Het uiteindelijke doel is dat alle partijen zoveel mogelijk voordeel halen uit hun partners, waarbij vooral de grootmachten ernaar streven hun opmars voort te zetten tot zij geleidelijk de invloed van de grootmachten uithollen, zodat een complexer multipolarisme kan volgen op de overgangsfase van tripolarisme die na de huidige bimultipolaire tussenfase zal komen.

Daartoe is India resoluut tussenbeide gekomen na het begin van de speciale militaire operatie van Rusland in Oekraïne, om Moskou's onvervangbare uitlaatklep te worden voor de westerse druk en zo te voorkomen dat zijn partner mogelijk onevenredig afhankelijk zou worden van China, wat de Nieuwe Koude Oorlog een nieuwe vorm had kunnen geven in het voordeel van Peking en zo het continent volgens Delhi zou kunnen destabiliseren. Sommige Amerikaans gezinde ASEAN-staten, zoals Singapore, zijn terughoudend om met Rusland samen te werken uit vrees hun beschermheer te irriteren, zodat niet verwacht mag worden dat het blok in zijn geheel zich bij de Neo-NAM zal aansluiten.

Dit begrip verwijst naar de nieuwe Niet-Gebonden Beweging die Rusland en India gezamenlijk hopen op te bouwen om een derde invloedspool te creëren die de huidige fase van bipolarisme kan omzetten in tripolarisme, en aldus mettertijd het ontstaan van een complexer multipolarisme kan vergemakkelijken. Delhi kan echter doortastend ingrijpen door het onvervangbare uitlaatklep van de ASEAN te worden voor de druk van de supermachten, enigszins vergelijkbaar met de rol die het speelt met Moskou, om hun een evenwichtige derde optie te bieden in plaats van zich gedwongen te voelen te kiezen tussen Washington en Peking.

De duivel zit in de details over hoe dit in de praktijk zou kunnen uitpakken, want India heeft niet de aantrekkingskracht van de Amerikaanse veiligheidsgaranties in de Zuid-Chinese Zee en bij lange na niet de economische invloed die China op Zuidoost-Azië uitoefent, maar kan toch op steeds creatievere manieren nauw met de ASEAN blijven samenwerken om de geostrategische flexibiliteit van het blok zo groot mogelijk te maken. Aangezien beide partijen het erover eens zijn dat Amerika en China supermachten zijn, volgt daaruit natuurlijk dat de ASEAN al goed op weg is om het bi-multipolaire concept van India en alles wat daarmee samenhangt, te omhelzen.

Het is dus aan Delhi om zijn evenwichtsspel uit te breiden van Eurazië naar de Indo-Pacifische regio, en te leren van zijn recente ervaring met Moskou om zijn succes met de ASEAN te herhalen. Beide partnerparen zijn totaal verschillend en hebben vrijwel niets gemeen, afgezien van een gedeelde wens om hun strategische autonomie te maximaliseren in de huidige bimultipolaire tussenfase van de Nieuwe Koude Oorlog, maar hier is India naar voren gekomen als de partner bij uitstek, omdat deze Zuid-Aziatische beschavingsstaat de enige Grote Mogendheid is die in staat is beide te helpen deze doelen te bereiken.

Vanuit een groot-strategisch perspectief heeft India de kans om het geostrategische steunpunt te worden dat in staat is het traject van de bimultipolaire tussenfase van de wereldwijde systemische overgang naar een complexer multipolarisme vorm te geven, door het ontstaan van tripolarisme in Eurazië ten opzichte van Rusland en in de Indo-Pacifische regio ten opzichte van de ASEAN in goede banen te leiden. Deze ambitieuze taak vereist een ongekende diplomatieke vaardigheid om te volbrengen, maar zij heeft reeds indrukwekkende vruchten afgeworpen bij Moskou, zoals blijkt uit het feit dat zij het lot heeft vermeden Pekings "junior partner" te worden, in tegenstelling tot wat velen eerder hadden verwacht.

India kan hetzelfde doen door de strategische autonomie van de ASEAN te versterken, zodat het blok als geheel niet de "junior partner" van de Amerikaanse of Chinese supermacht wordt, zelfs als sommige staten daarbinnen voor dat lot kiezen, als zij menen dat het in hun objectieve nationale belang is om dat te doen. Vanuit het oogpunt van Delhi is het belangrijkste dat dit platform voor regionale integratie neutraal blijft in de nieuwe Koude Oorlog, om te voorkomen dat een van beide supermachten een voordeel krijgt. Dit kan India op zijn beurt de strategische tijd geven die het nodig heeft om de door Rusland geperfectioneerde evenwichtsoefening met de ASEAN als geheel te herhalen.

In het beste geval zal India het middelpunt worden van een transcontinentaal netwerk van land-zee-integratie dat zich uitstrekt van Rusland in Oost-Europa tot Iran in West-Azië en Indonesië in Zuidoost-Azië, als het erin slaagt het ontstaan van tripolariteit in Eurazië en de Indo-Pacifische regio in goede banen te leiden aan de hand van Baru's conceptuele formule van bi-multipolariteit. Natuurlijk kunnen er veel dingen gebeuren die deze plannen in de war kunnen sturen, maar over het algemeen is India al aardig op weg om dit te bereiken, in verschillende mate, dus het kan slechts een kwestie van tijd zijn voordat het zal slagen.

Bron: https://oneworld.press/?module=articles&action=view&id=2995