Oekraïense puinhoop

De spanning tussen Rusland en Oekraïne is niet zomaar een crisis tussen twee staten over triviale grenskwesties.

Het zijn werkelijk Moskou en Washington, de Beer en de Leviathan, die tegenover elkaar staan.

Maar de uitkomst van de crisis kan afhangen van de bemiddeling van Peking en Brussel.

BRON: https://www.centrostudipolaris.eu/2022/02/03/garbuglio-ucraino/

De spanning die nu al maanden oploopt tussen Rusland en Oekraïne lijkt zijn hoogtepunt te hebben bereikt. Wij zeggen schijnt, want in feite hadden wij reeds verschillende malen de indruk gehad dat het woord aan de wapens een kwestie van uren was. Maar toen bleef de patstelling voortduren. Zonder dat er echter een diplomatieke doorbraak in het verschiet ligt. Integendeel.

Het topje van de ijsberg: Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland

Onvermijdelijk. Dit is geen min of meer normale crisis tussen twee staten - een enigszins aangetaste grootmacht en een van haar oude satellieten - over banale grenskwesties. Deze hebben natuurlijk een belangrijke rol gespeeld bij het op gang brengen ervan, maar zij zijn nu definitief op de achtergrond geraakt.

De Donbass-kwestie is niet langer het middelpunt van de strijd. En het is niet langer een confrontatie tussen Moskou en Kiev over kwesties die verband houden met oude banden van ondergeschiktheid en even oude identiteits- en nationalistische aanspraken.

Het zijn Moskou en Washington die nu tegenover elkaar staan. En met een toon die die tussen Kennedy en Chroesjtsjov over de Cubaanse rakettenkwestie doet lijken op een uitwisseling van beleefdheden tussen achttiende-eeuwse zwaargewichten en jonkvrouwen.

Het gaat nu om het verzoek van de regering van Kiev om tot de NAVO te worden toegelaten. Dit verzoek lijkt positief te zijn ontvangen door de regering Biden. Dit verzoek schijnt gunstig te zijn onthaald door de regering-Biden, en baart Poetin uiteraard zorgen en maakt hem woedend, want hij heeft uitdrukkelijk verklaard dat hij nooit zal kunnen aanvaarden dat de NAVO-raketten zich op zeven minuten van Moskou bevinden. Vandaar de mobilisatie van het Russische leger. Meer dan een kwart miljoen manschappen zijn ingezet langs de Oekraïense grens en andere troepen zijn, met luchtafweerbatterijen, overgebracht naar Wit-Rusland. In de afgelopen maanden zijn pogingen ondernomen om de oude Sovjet-dictator Loekasjenko af te zetten, die prompt werden verijdeld door de FSB, de erfgenaam van de oude KGB, waarvan Poetin zelf directeur was.

De situatie in Wit-Rusland zelf is echter veelzeggend voor het feit dat de uiteindelijke toetreding van Oekraïne tot de NAVO op haar beurt slechts het opkomende topje van de ijsberg is. Of eerder van een veel meer macroscopisch probleem.

NAVO, Washington en de 'artisjokpolitiek'

Het Kremlin heeft ingezien dat het doel van Washington is het spel definitief te beëindigen en de invloed van Moskou te beperken tot Rusland zelf. Met andere woorden, doorgaan met een systematisch "artisjokbeleid". Dit beleid is reeds ingezet sinds de ineenstorting van de Sovjet-kolos, met de geleidelijke onttrekking van alle republieken van het oude Warschaupact aan de Russische invloedssfeer, snel opgenomen in de NAVO, ook met gebruikmaking van het piket van integratie in de Europese Unie.

De afspraak, die dateerde uit de tijd van Gorbatsjov, was dat de uitbreiding van de NAVO zou stoppen bij de satellieten Polen, Hongarije, Roemenië, Tsjecho-Slowakije, Bulgarije... Zonder door te dringen in het lichaam van de voormalige USSR. Een overeenkomst, in feite, die nooit is nagekomen. Omdat de plundering systematisch is doorgegaan, door de Baltische landen van Moskou af te pakken, een pad dat al moeilijk te slikken was, en vervolgens in de Kaukasus en Centraal-Azië het spel van de gekleurde revoluties te spelen: via zogenaamde NGO's, waarachter de schaduwen van de grote staatloze financiën staan, zoals de beroemde Open Society van George Soros. En ook inspelend op oude etnische haatgevoelens en tribale nationalismen, die onvermijdelijk weer de kop opstaken na de implosie van het rijk van de Rode Tsaren. Stammenconflicten die uit verre plooien van de geschiedenis komen, kunstig gevoed (en gefinancierd).

Zo heeft Moskou een groot deel van de zuidelijke Kaukasus - die altijd zijn achtertuin is geweest - verloren en heeft het ook zijn invloed in Centraal-Azië zien afnemen.

Poetin's luchtafweergeschut

Poetin heeft geprobeerd het verhaal om te draaien. Soms met ijzeren vuist, zoals in de noordelijke Kaukasus, waar hij Tsjetsjenië, Ingoesjetië en Dagestan heeft getemd: etnische opstanden die vaak zijn geïnfiltreerd door het islamitische jihadisme, dat zich vaak heeft ontpopt als een instrument van die grote westerse Satan die hij meent te moeten bestrijden.

In veel andere gevallen heeft zij echter de instrumenten van de diplomatie gebruikt. En van economische invloed, door de poging, die nog steeds aan de gang is, om een kartel van gasproducenten op te richten. Duidelijk onder Russische leiding.

Beetje bij beetje is Rusland uit de nevelen van het rampzalige Jeltsin-seizoen herrezen en is het begonnen terug te keren als een geopolitieke speler op wereldniveau.

De interventie in Syrië, de politieke aanwezigheid in Libië en vooral de historisch verrassende dialoog met het Turkije van Erdoğan zijn daar de duidelijkste tekenen van. Maar ook de hernieuwde voogdij over Servië en de Servische en orthodoxe minderheden in het voormalige Joegoslavië moet in aanmerking worden genomen. Zonder het nieuwe gevoel met het Hongarije van Orban te vergeten, dat profiteert van de interne grieven van veel EU-landen.

De Russische Beer en de Leviathan

De terugkeer van de Russische beer heeft dus een groot probleem heropent voor Washington, dat sinds de regering George W. Bush zijn aandacht had gericht op Peking, dat nu wordt beschouwd als de enige mondiale concurrent waarmee het moet afrekenen.

Vervolgens, met Trump in het Witte Huis, dook enige tijd de hypothese op van Moskou als potentiële bondgenoot in een anti-Chinese functie, gebaseerd op de zuiver mercantilistische visie van Trump.

Maar Rusland is geen concurrent van de Verenigde Staten op industrieel en commercieel gebied - en zal dat in de nabije toekomst waarschijnlijk ook niet worden. In tegenstelling tot Peking, dat de Amerikaanse economische suprematie ondermijnt.

Maar nu, met de wisseling van de wacht in het Oval Office, heeft een strategische visie opnieuw de overhand gekregen, gericht op het definitief afbreken van de geopolitieke macht van Moskou. Die, als we onze toevlucht willen nemen tot canonieke categorieën, nog steeds de Grote Macht van de Aarde vertegenwoordigt, die de hegemonie van Leviathan, van de Amerikaanse thalassocratie, belemmert.

En zo begon de aanval op het lichaam van Rusland: eerst de Gekleurde Lente in Kiev, die een nationalistische en gewelddadig anti-Russische elite in de regering bracht. Dan de pogingen om Wit-Rusland te destabiliseren. En in de eerste dagen van het jaar kwam het tot een protest/interventie in Kazachstan, de spil van Centraal-Azië en de belangrijkste bondgenoot van Moskou in het complexe plan om een Euraziatische Economische Unie tot stand te brengen. Een onheilspellend signaal dat door Moskou snel de kop werd ingedrukt.

Maar Poetin wil geen directe confrontatie met Washington. Hij weet dat hij niet in staat is een lang en duur conflict te doorstaan. Maar als je een beer in het nauw drijft, moet je zijn reactie verwachten.

Oorlogswinden?

Komt er oorlog? Slechts één ding lijkt op dit moment zeker. Het huidige niveau van spanning en mobilisatie zal ofwel in korte tijd tot stilstand worden gebracht, ofwel noodzakelijkerwijs een uitweg moeten vinden.

Veel zal afhangen van de rol van China, dat momenteel als bemiddelaar tussen Moskou en Washington probeert op te treden, en van het definitieve standpunt dat Europa zal innemen. Maar dat is, zoals ze zeggen, een ander verhaal...

Andrea Marcigliano