Μειώνονται αλλά εκσυγχρονίζονται τα πυρηνικά όπλα

Το SIPRI ανακοίνωσε τα ετήσια στοιχεία πυρηνικών δυνάμεων, τα οποία αναδεικνύουν τις τρέχουσες τάσεις και τις εξελίξεις στον κόσμο των πυρηνικών οπλοστασίων. Τα στοιχεία εμφανίζουν ότι ενώ ο συνολικός αριθμός των πυρηνικών όπλων στον κόσμο συνεχίζει να υποχωρεί, κανένα από τα κράτη που κατέχουν πυρηνικά όπλα δεν είναι έτοιμο να εγκαταλείψει τα πυρηνικά τους οπλοστάσια για το άμεσο μέλλον.
Στην αρχή του 2016, εννέα κράτη –οι ΗΠΑ, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Κίνα, Ινδία, Πακιστάν, Ισραήλ και Βόρεια Κορέα- διέθεταν περίπου 4.120 λειτουργικά πυρηνικά όπλα. Εάν υπολογιστούν όλες οι πυρηνικές κεφαλές, αυτά τα κράτη μαζί κατείχαν συνολικά περίπου 15.395 πυρηνικά όπλα σε σχέση με τα 15.850 στις αρχές του 2015 (βλ. πίνακα 1).
Η μείωση των πυρηνικών όπλων παραμένει αργή, ενώ τα επίπεδα των επενδύσεων αυξάνονται
Η μείωση στον συνολικό αριθμό των πυρηνικών όπλων παγκοσμίως, οφείλεται κυρίως στη Ρωσία και στις ΗΠΑ –οι οποίες μαζί αντιστοιχούν ακόμη για περισσότερο από το 93% των πυρηνικών όπλων- που μείωσαν περαιτέρω τα αποθέματά τους σε στρατηγικά πυρηνικά όπλα. Ωστόσο, παρά την εφαρμογή της διμερούς Συνθήκης των Μέτρων για την Περαιτέρω Μείωση και Περιορισμό των Στρατηγικών Επιθετικών Όπλων (New START) από το 2011, ο ρυθμός της μείωσής των παραμένει αργός. Την ίδια στιγμή, και η Ρωσία και οι ΗΠΑ έχουν εκτεταμένα και ακριβά προγράμματα πυρηνικού εκσυγχρονισμού σε εξέλιξη. Οι ΗΠΑ για παράδειγμα σχεδιάζουν να δαπανήσουν 348 δισ. δολάρια κατά τη διάρκεια του 2014-2015 για την συντήρηση και την πλήρη επικαιροποίηση των πυρηνικών τους δυνάμεων. Ορισμένες εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ, μπορεί να κοστίσει μέχρι 1 τρις. δολάρια στα επόμενα 30 χρόνια.
"Το φιλόδοξο σχέδιο εκσυγχρονισμού των ΗΠΑ που παρουσιάστηκε από την Κυβέρνηση Obama, είναι σε πλήρη αντίθεση με την υπόσχεση του προέδρου Barack Obama να μειώσει τον αριθμό των πυρηνικών όπλων και τον ρόλο που διαδραματίζουν στην αμερικανική εθνική στρατηγική ασφάλειας", δήλωσε ο Hans Kristensesn, συγγραφέας του SIPRI Yearbook.
Τα άλλα κράτη που κατέχουν πυρηνικά όπλα, έχουν πολύ μικρότερο οπλοστάσιο, αλλά είτε έχουν ξεκινήσει να αναπτύσσουν νέα συστήματα παράδοσης πυρηνικών όπλων είτε ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να το κάνουν. Η Κίνα φαίνεται ότι σταδιακά αυξάνει τις πυρηνικές της δυνάμεις καθώς εκσυγχρονίζει το οπλοστάσιό της. Η Ινδία και το Πακιστάν, διευρύνουν και οι δύο τα αποθέματα των πυρηνικών τους όπλων και τις ικανότητες εκτόξευσης πυραύλων. Η Βόρεια Κορέα εκτιμάται ότι θα έχει αρκετό σχάσιμο υλικό για περίπου 10 πυρηνικές κεφαλές. Ωστόσο, είναι ασαφές εάν η Βόρεια Κορέα έχει παράγει ή αναπτύξει πυρηνικά όπλα.
"Παρά την εν εξελίξει μείωση του αριθμού των όπλων, οι προοπτικές για την πραγματική πρόοδο προς τον πυρηνικό αφοπλισμό παραμένουν δυσοίωνες", τόνισε η Shannon Kile, επικεφαλής του SIPRI Nuclear Weapons Project. "Όλα τα κράτη που κατέχουν πυρηνικά όπλα συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στην πυρηνική αποτροπή ως τον ακρογωνιαίο λίθο των εθνικών στρατηγικών τους ασφάλειας".