Multipolariteit, een orde die nog moet worden opgebouwd

Eind augustus eindigde de BRICS-bijeenkomst in Johannesburg met het besluit om de groep van vijf oprichtende leden uit te breiden tot elf, waaronder zes nieuwe landen. Begin september eindigde de G20-bijeenkomst in New Delhi met een gezamenlijke verklaring die het standpunt van de zuidelijke landen versterkte en weigerde Rusland te veroordelen, zoals de westerse landen hadden gevraagd.

Natuurlijk hadden we meer kunnen wensen, snellere groei, actievere de-dollarisering, een scherpere politieke visie en een ambitieuzer tijdschema. Maar er is vooruitgang geboekt, en het is beter om langzaam maar zeker vooruit te gaan dan om veel loze toespraken te houden.

Laten we ons geen illusies maken: het Westen zal niet werkeloos toezien en alles doen wat in zijn macht ligt om de opbouw van een echt multipolaire wereld te torpederen, door te proberen te verdelen en te veroveren, zoals het tot nu toe zo goed heeft gedaan. Nog nooit in de geschiedenis van de mensheid heeft een dominante of hegemoniale macht haar macht zonder slag of stoot gedeeld, puur uit liefdadigheid.

Daarom denk ik dat het voor de voorstanders van een multipolaire wereldorde essentieel is om enerzijds de economische en politieke integratie van de landen in Azië en het Zuiden te verbeteren, en anderzijds de aantrekkingskracht van dit proces te vergroten. Maar als het op soft power aankomt, is het Westen nog steeds onverslaanbaar.

We moeten begrijpen, zoals de essayiste Caitlin Johnstone het stelt, dat "de machtigste mannen in de wereld diegenen zijn die begrepen hebben dat echte macht niet toebehoort aan wie de meeste stemmen, troepen of wapens heeft, maar aan wie het verhaal beheerst. Zij hebben begrepen dat macht betekent dat je controle hebt over wat er gebeurt, maar dat absolute macht betekent dat je controle hebt over wat mensen denken over wat er gebeurt. Als u de verhalen in de hoofden van de mensen beheerst, kunt u bepalen waar de stemmen naartoe gaan. U kunt bepalen waar het geld naartoe gaat. En waar de troepen en wapens naartoe gaan. Omdat mensen wezens zijn die een verhaal nodig hebben, kun je mensen overheersen als je dat verhaal kunt overheersen."

Het Westen beheerst namelijk de inhoud, netwerken en communicatiemedia die ervoor zorgen dat haar verhaal een groter publiek bereikt dan dat van welk ander land ter wereld dan ook. Het is goed thuis in de technieken van propaganda en de verspreiding van zijn boodschap. Het heeft ook het voordeel dat het met één stem spreekt, van Japan tot Canada, van Australië tot de Verenigde Staten en natuurlijk in Europa. Deze eenheid is haar kracht, omdat geen enkel lid van de BRICS, hoe machtig ook, in zijn eentje in staat is om de concurrentie met het Westen aan te gaan op het internationale toneel en in de organisaties die ertoe doen.

Aan de andere kant, als het mondiale Zuiden verenigd is en naar een gemeenschappelijk doel toewerkt, namelijk de hervorming van het mondiale bestuur, de opbouw van een eerlijkere wereldorde en een betere verdeling van de rijkdom, dan is de overtuigingskracht en aantrekkingskracht van dit Zuiden sterker dan die van het Westen. We hebben dit gezien aan het vermogen van de BRICS om nieuwe leden aan te trekken, terwijl de G7 zich terugtrekt in zijn verleden en zijn territorium. Als we de zachte kracht van de multipolaire orde willen verbeteren, is het daarom essentieel om ons los te maken van de specifieke belangen en nationale visies van elk lid, en te werken aan wat ons verenigt, om gemeenschappelijke doelstellingen te definiëren, gebaseerd op de waarden en principes van eerlijkheid, wederzijds respect, machtsdeling en de gelijkheid van beschavingen die aan de basis liggen van de multipolaire visie op de wereld.

In deze geest hebben een paar vrienden en ik diplomaten, academische experts en andere aanhangers van de multipolaire zaak uit Rusland en andere bevriende landen voorgesteld om in Genève een "Multipolair Instituut" op te richten, een denktank over multipolariteit, om het concept van multipolariteit en multipolair denken te stimuleren en te verspreiden binnen internationale organisaties en NGO's die het multilateralisme moeten verdedigen en de internationale gemeenschap moeten vertegenwoordigen. Op diplomatiek gebied bestaat er al een vereniging van "Vrienden voor de verdediging van het Handvest van de Verenigde Naties", die 22 landen verenigt en momenteel wordt voorgezeten door de ambassadeur van Venezuela, en die als doel heeft om echt multilateralisme te bevorderen, met respect voor elk van de naties die deel uitmaken van de Verenigde Naties. De grond is dus rijp voor de oprichting van een actievere denktank die ideeën en concrete voorstellen kan aandragen om de multipolaire zaak vooruit te helpen.

Geïnteresseerden kunnen per e-mail contact met mij opnemen via guy.mettan@gmail.com

Vertaling door Robert Steuckers