Η αλλοτινή αναδυόμενη Τουρκία τρομάζει μεγάλους ομίλους και επενδυτές της Δύσης

To άλλοτε "αγαπημένο παιδί" των επενδυτών στις αναδυόμενες αγορές, η Τουρκία, έχει βυθιστεί στην αβεβαιότητα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα και την επιβολή της χώρας από τον Ερντογάν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Δεκάδες χιλιάδες εταιρείες βρίσκονται αυτή τη στιγμή εκτεθειμένες με δισεκατομμύρια δολάρια, εν μέσω προειδοποιήσεων των αναλυτών για ένα μεγάλο κύμα φυγής κεφαλαίων από τη χώρα.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της UNCTAD (2015), η Τουρκία έχει γίνει ο μεγαλύτερος αποδέκτης ξένων άμεσων επενδύσεων (FDI) στη Δυτική Ασία, ξεπερνώντας τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η χώρα έχει εφαρμόσει σειρά νόμων και μεταρρυθμίσεων που διευκολύνουν την υποδοχή των επενδύσεων από το εξωτερικό και αν και οι εισροές έχουν μειωθεί από το ρεκόρ των 22 δισ. δολ. του 2007 λόγω της αδυναμίας του νομίσματος, του πληθωρισμού και της επικίνδυνης γεωγραφικής θέσης της Τουρκίας, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2015 διαμορφώνονται στα 12,5 δισ. δολ. και παραμένουν σημαντικές.
Κολοσσοί
Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Οικονομικών, στο τέλος Μαρτίου 2016 ο αριθμός των εταιρειών ξένων συμφερόντων που ιδρύθηκαν στην Τουρκία έφτασε τις 49.095. Συνολικά, 24.000 ξένες εταιρείες έχουν ανοίξει καταστήματα, έχουν αναπτύξει δίκτυα ή παραγωγικές μονάδες στην Τουρκία κατά τα τελευταία πέντε χρόνια. Μεταξύ αυτών, της Coca-Cola, της Hyundai, της Nestlé, της BNP Paribas, της Microsoft και της Motorola, αλλά και των Ford, General Electric και Unilever.
Ωστόσο, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, οι γίγαντες του δυτικού –και όχι μόνο– κόσμου που προέρχονται από χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία, αρχίζουν και ανησυχούν έντονα για τις επενδύσεις τους στη χώρα αφού η βουτιά της λίρας ήδη έχει αρχίσει και ψαλιδίζει την κερδοφορία τους και οι εκτιμήσεις για περαιτέρω ελεύθερη πτώση του νομίσματος και νέων υποβαθμίσεων των αξιολογήσεων της Τουρκίας, πυκνώνουν τα σύννεφα πάνω από τις προοπτικές τους.
Η Ford έχει δαπανήσει 1,6 δισ. δολ. για να κτίσει εργοστάσια στην Τουρκία, καθιστώντας τη χώρα τη νούμερο ένα θέση της στην Ευρώπη. Η Ford έχει επίσης συνεργασία με την τουρκική εταιρεία συμμετοχών KOC Holding AS. Με περισσότερους από 10.600 υπαλλήλους, η Ford είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στην τουρκική αυτοκινητοβιομηχανία.
Η General Electric ανακοίνωσε το 2012 ένα τριετές επενδυτικό πρόγραμμα 900 εκατ. δολ. στην Τουρκία και από τότε έχει προμηθεύσει με τουρμπίνες τα αιολικά πάρκα στη χώρα, έχει χτίσει μηχανικές εγκαταστάσεις και έχει δημιουργήσει τοπική παραγωγή ειδικών εξαρτημάτων για τους κινητήρες των αεροπλάνων.
Η Unilever άνοιξε ένα εργοστάσιο παγωτού αξίας 95 εκατ. ευρώ στην Τουρκία το 2013, ενώ φέτος έχει προγραμματιστεί να ανοίξει άλλο ένα, αξίας 150 εκατ. ευρώ.
Άλλες δυτικές εταιρείες έχουν, επίσης, επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στη χώρα. Ανάμεσα σε αυτές είναι η Siemens, η Procter & Gamble, η Mondelez International, η Danone, η Pepsi Co, η Bosch και η Carlsberg.
16 δισ. από ξένες επενδύσεις
Η Τουρκία ανακοίνωσε πρόσφατα ότι έλαβε πάνω από 16 δισ. δολάρια στις άμεσες ξένες επενδύσεις το τελευταίο 12μηνο, που είναι το υψηλότερο ποσό από την παγκόσμια οικονομική κρίση.
Οι αναλυτές, ωστόσο, προειδοποιούν ότι το πραξικόπημα είναι πιθανό να αποτρέψει μελλοντικούς επενδυτές και να παρεμποδίσει τα σχέδια επέκτασης αυτών που έχουν ήδη παρουσία στη χώρα, χωρίς να αποκλείουν και τη φυγή τους.
"Οι ξένες εταιρείες στην Τουρκία είναι πιθανό να είναι μια σημαντική κινητήρια δύναμη της αύξησης της παραγωγικότητας και τελικά να ανεβάζουν το βιοτικό επίπεδο", σημειώνει ο William Jackson, ανώτερος οικονομολόγος αναδυόμενων αγορών της Capital Economics.
Η Τουρκία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα ξένα κεφάλαια, τα οποία και οδήγησαν και σε σημαντική αύξηση της οικονομίας της, με τις εκτιμήσεις για την ανάπτυξη του 2016 να τοποθετούνται στο 4%. Ωστόσο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει προειδοποιήσει την Τουρκία ότι ο εθισμός της σε ξένα χρήματα δεν είναι βιώσιμο μοντέλο. Και η σημερινή κυβερνητική κρίση έχει ρίξει μακρά σκιά πάνω από τις προοπτικές της χώρας.

Της Ελευθερίας Κούρταλη