ΕΝΦΙΑ: Χρηστικός οδηγός για το φόρο ακινήτων που θα πληρώσουμε φέτος

Αυτές είναι μερικές χρηστικές πληροφορίες που αφορούν στον ΕΝΦΙΑ προκειμένου να αποτελέσουν ένα βοήθημα για όλους τους φοροτεχνικού αμέσως μετά την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης και της ανάρτησης των εκκαθαριστικών στους λογαριασμούς των φορολογουμένων.
Η ανάρτηση των εκκαθαριστικών θα ολοκληρωθεί (σύμφωνα με τα ως τώρα δεδομένα) στο τέλος του Αυγούστου ή στις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου.

1. Μεταβολές του Εν.Φ.Ι.Α. 2016 σε σχέση με το 2015

1.1. Εν.Φ.Ι.Α. φυσικών προσώπων

α) Αυξήθηκαν οι συντελεστές για τον υπολογισμό του κύριου φόρου επί των οικοπέδων.

α) Το οικόπεδο εντάσσεται σε φορολογική ζώνη και προσδιορίζεται συντελεστής φόρου με βάση τη μοναδιαία αξία του οικοπέδου, σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί: α) Το οικόπεδο εντάσσεται σε φορολογική ζώνη και προσδιορίζεται συντελεστής φόρου με βάση τη μοναδιαία αξία του οικοπέδου, σύμφωνα με τον πίνακα που ακολουθεί:
2015 Νέοι συντελεστές για το 2016
Μοναδιαία αξία Φ.Ζ. Συντελεστής Μοναδιαία αξία Φ.Ζ. Συντελεστής
(€/μ2) φόρου (€/μ2) φόρου
  (€/μ2)   (€/μ2)
0,01 − 2,00 1 0,003 0,01 − 2,00 1 0,0037
2,01 − 4,00 2 0,006 2,01 − 4,00 2 0,0075
4,01 − 6,00 3 0,010 4,01 − 6,00 3 0,0125
6,01 − 10,00 4 0,015 6,01 − 10,00 4 0,0185
10,01 − 14,00 5 0,023 10,01 − 14,00 5 0,0285
14,01 − 20,00 6 0,030 14,01 − 20,00 6 0,0375
20,01 − 50,00 7 0,060 20,01 − 50,00 7 0,0750
50,01 − 75,00 8 0,120 50,01 − 75,00 8 0,1490
75,01 − 100,00 9 0,150 75,01 − 100,00 9 0,1850
100,01 − 150,00 10 0,200 100,01 − 150,00 10 0,2470
150,01 − 200,00 11 0,300 150,01 − 200,00 11 0,3700
200,01 − 300,00 12 0,450 200,01 − 300,00 12 0,5550
300,01 − 400,00 13 0,600 300,01 − 400,00 13 0,7400
400,01 − 500,00 14 0,800 400,01 − 500,00 14 0,9900
500,01 − 600,00 15 1,000 500,01 − 600,00 15 1,2500
600,01 − 700,00 16 1,300 600,01 − 700,00 16 1,6000
700,01 − 800,00 17 1,500 700,01 − 800,00 17 1,8500
800,01 − 900,00 18 1,700 800,01 − 900,00 18 2,0950
900,01 − 1.000,00 19 1,900 900,01 − 1.000,00 19 2,3500
1.000,01 − 1.500,00 20 2,500 1.000,01 − 1.500,00 20 3,100
1.500,01 − 2.000,00 21 3,000 1.500,01 − 2.000,00 21 3,700
2.000,01 − 3.000,00 22 4,000 2.000,01 − 3.000,00 22 4,9500
3.000,01 − 4.000,00 23 6,000 3.000,01 − 4.000,00 23 7,400
4.000,01 − 5.000,00 24 7,500 4.000,01 − 5.000,00 24 9,2500
5.000,01+ 25 9,00 5.000,01+ 25 11,2500

β) Αυξήθηκαν οι συντελεστές για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου που επιβάλλεται επί της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων (σημ. η αξία των αγροτεμαχίων δεν λαμβάνεται υπόψη για το συμπληρωματικό φόρο) [βλ. αρθρο 4 ν.4223/2014].
2.Για κάθε φυσικό πρόσωπο ο συμπληρωματικός φόρος επιβάλλεται και υπολογίζεται στο μέρος της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων της παραγράφου 2 του άρθρου 1, σύμφωνα με τα κλιμάκια και τους συντελεστές του παρακάτω πίνακα: 2. Για κάθε φυσικό πρόσωπο ο συμπληρωματικός φόρος επιβάλλεται και υπολογίζεται στη συνολική αξία των  της παραγράφου 2 του άρθρου 1, σύμφωνα με τα κλιμάκια και τους συντελεστές του παρακάτω πίνακα:
  κλίμακα για το 2015
    Νέα κλίμακα για το 2016

ΚΛΙΜΑΚΙΟ (€) Συντελεστής ΚΛΙΜΑΚΙΟ (€) Συντελεστής
0,01 − 300.000 0,0% 0,01 − 200.000 0,0%
300.000,01 − 400.000 0,1% 200.000,01 − 250.000 0,10%
400.000,01 − 500.000 0,2% 250.000,01 − 300.000 0,15%
500.000,01 − 600.000 0,3% 300.000,01 − 400.000 0,30%
600.000,01 − 700.000 0,6% 400.000,01 − 500.000 0,50%
700.000,01 − 800.000 0,7% 500.000,01 − 600.000 0,60%
800.000,01 − 900.000 0,8% 600.000,01 − 700.000 0,80%
900.000,01 − 1.000.000 0,9% 700.000,01 − 800.000 0,90%
Υπερβάλλον 1,0% 800.000,01 - 900.000 1,00%
  900.000,01 - 1.000.000 1,05%
  1.000.000,01 - 2.000.000 1,10%
    Υπερβάλλον 1,15%

γ) Δεν ισχύει η μείωση του κύριου φόρου κατά 20% των κενών μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων [βλ. Παρ. 5 άρθρου 3 ν.4223/2013].

1.2. Εν.Φ.Ι.Α. νομικών προσώπων
α) Αυξήθηκε ο συντελεστής του συμπληρωματικού Εν.Φ.Ι.Α. από το 5 ‰ στο 5,5 ‰, ενώ για τα οριζόμενα Ν.Π.Δ.Δ. και Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και τις Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία ο ίδιος συντελεστής αυξήθηκε από 2,5 ‰ στο 3,5‰ [βλ. Παρ. 3 άρθρου 5 ν.4223/2013].
β) Δεν ισχύει η απαλλαγή του συμπληρωματικού φόρου για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας και πλέον φορολογούνται με συντελεστή 1‰(ένα τοις χιλίοις) για τον Εν.Φ.Ι.Α. του 2016 [βλ. Παρ. 3 άρθρου 5 ν.4223/2013].
γ) Δεν ισχύει η μείωση του κύριου φόρου κατά 20% των κενών μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων [βλ. Παρ. 5 άρθρου 3 ν.4223/2013].
δ) Αυξήθηκαν οι συντελεστές για τον υπολογισμό του κύριου φόρου επί των οικοπέδων [βλ. αρθρο 4 ν.4223/2013].

2) Δόσεις Φόρου Εν.Φ.Ι.Α.
Σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν.4223/2013 όπως προστέθηκε με τον νόμο 4410/2016 ισχύουν τα ακόλουθα: Ειδικά, για το έτος 2016 η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι και την 30ή Σεπτεμβρίου 2016 και η τελευταία μέχρι και την 31ή Ιανουαρίου 2017.
Συνεπώς οι δόσεις θα καταβληθούν ως εξής:
Καταβολή δόσεων Εν.Φ.Ι.Α.

Δόσεις 1η Δόση 2η Δόση 3 η Δόση 4η Δόση 5 η Δόση
Ημερομηνία 30/9/2015 31/10/2016 30/11/2016 30/12/2016 31/01/2017

Δεν καταβάλλεται ποσό Εν.Φ.Ι.Α. μέχρι 1 ευρώ. Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 8 του ν.4223/2013, για τον Εν.Φ.Ι.Α.  του 2014 δεν καταβάλλονται ποσά  μέχρι 5€, και από το έτος 2015 και επόμενα δεν καταβάλλονται ποσά μέχρι 1€.

3. Μηχανογραφική διαχείριση των δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) για τον υπολογισμό του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων

Για την εκκαθάριση Εν.Φ.Ι.Α. 2016 ισχύουν όλες οι παραδοχές οι οποίες ίσχυσαν και στην εκκαθάριση Εν.Φ.Ι.Α. των ετών 2014 και 2015. Σύμφωνα λοιπόν με την ΠΟΛ.1184/30.7.2014 :
-Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου είδους εμπράγματου δικαιώματος, το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει κατά πλήρη κυριότητα στο φορολογούμενο, εφόσον το έτος γέννησης επικαρπωτή για το συγκεκριμένο δικαίωμα είναι κενό.

-Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου ποσοστού συνιδιοκτησίας, λαμβάνεται ποσοστό συνιδιοκτησίας εκατό τοις εκατό (100%).

-Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο συντελεστής που αντιστοιχεί στον έκτο (6ο) όροφο.

-Σε περίπτωση κατά την οποία το έτος γέννησης επικαρπωτή έχει συμπληρωθεί με διψήφιο αριθμό, αυτός θεωρείται ως η ηλικία του επικαρπωτή κατά το έτος υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων. Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου έτους γέννησης επικαρπωτή, με εξαίρεση την προηγούμενη περίπτωση, λαμβάνεται το δυσμενέστερο για το φορολογούμενο έτος.

-Σε περίπτωση εμπράγματου δικαιώματος με επικαρπωτή νομικό πρόσωπο, θα αποδίδεται η σταθερή τιμή 0,80 για επικαρπία, ανεξάρτητα από το δηλωθέν έτος γέννησης επικαρπωτή στη δήλωση στοιχείων ακινήτων.

-Σε περίπτωση κατά την οποία η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από το νομό, λαμβάνεται η μεγαλύτερη Αρχική Βασική Αξία (ΑΒΑ) του νομού για τον κύριο φόρο φυσικών και νομικών προσώπων και, κατά περίπτωση, η μεγαλύτερη ΑΒΑ ή Ειδική Βασική Αξία (ΕΒΑ) για το συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων. Σε περίπτωση κατά την οποία η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από νομό και δήμο, λαμβάνεται κατά περίπτωση η μεγαλύτερη ΑΒΑ ή ΕΒΑ του δήμου για το συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων

-Σε περίπτωση κατά την οποία η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από το νομό, λαμβάνεται η μεγαλύτερη ΤΟ αρχικό του νομού και εάν η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από το νομό και δήμο, λαμβάνεται η μεγαλύτερη ΤΟ αρχικό του δήμου για το συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων.

- Σε περίπτωση κατά την οποία έχει συμπληρωθεί η στήλη της συνολικής επιφάνειας κτισμάτων που βρίσκονται στο αγροτεμάχιο αλλά δεν έχει συμπληρωθεί η κατηγορία του ακινήτου, θεωρείται ότι επί του αγροτεμαχίου βρίσκεται κατοικία.

- Σε περίπτωση κατά την οποία δεν έχουν συμπληρωθεί τα στοιχεία πρόσοψης του αγροτεμαχίου ή έχουν συμπληρωθεί λανθασμένα, για το συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων, θεωρείται ότι το γήπεδο έχει πρόσοψη σε εθνική ή επαρχιακή οδό.

- Σε περίπτωση κατά την οποία υπάρχουν περισσότερες των μια ζώνες, με την ίδια χαμηλότερη τιμή, ως συντελεστής οικοπέδου (Σ Οικ.), συνολική τιμή εκκίνησης του οικοπέδου και συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου (Σ.Α.Ο.), λαμβάνονται αυτοί, από το συνδυασμό των οποίων προκύπτει η μικρότερη φορολογητέα αξία οικοπέδου.

- Σε περίπτωση οικισμών προϋφισταμένων του 1923 και οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων, για τον υπολογισμό του ΣΟ τελ. ως επιφάνεια του κατά κανόνα άρτιου οικοπέδου λαμβάνεται η αναγραφόμενη στη δήλωση στοιχείων ακινήτων.

Σύμφωνα με την απόφαση, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες στη μηχανογραφική εκκαθάριση εφαρμόζονται τα ανωτέρω, στην πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου θα  αναγράφεται ότι ο τρόπος υπολογισμού του φόρου έχει πραγματοποιηθεί σύμφωνα τις διατάξεις της ανωτέρω απόφασης.
Επίσης στις περιπτώσεις, στις οποίες υπάρχουν ουσιώδεις ελλείψεις στα περιγραφικά στοιχεία ακινήτων, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατός ο υπολογισμός του ΕΝ.Φ.Ι.Α. και να θεωρούνται μη δηλωθέντα, στην πράξη  διοικητικού προσδιορισμού φόρου θα υπάρχει ειδική επισήμανση.

4. Διαδικασία εκκαθάρισης από την Δ.ΗΛΕ.Δ.
Υπενθυμίζεται ότι:
α) Δεν εκδίδεται πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου Εν.Φ.Ι.Α. έτους 2016 σε νομικά πρόσωπα που έχουν διακόψει τις εργασίες τους έως και την 31/12/2015.
β) Δεν εκδίδεται πράξη πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου Εν.Φ.Ι.Α. έτους 2016 σε φυσικό πρόσωπο που έχει αποβιώσει έως και την 31/12/2015, με την προϋπόθεση ότι ο θάνατος έχει δηλωθεί στο μητρώο μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της πράξης (εκκαθαριστικό Εν.Φ.Ι.Α.)
 

5. Νέα εκκαθάριση μετά από τροποποιητική δήλωση Ε9
5.1 Τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για διορθώσεις και εκκαθάριση Εν.Ι.Φ.Α.
Μετά την κεντρική εκκαθάριση του Εν.Φ.Ι.Α. 2016 από την Δ.ΗΛΕ.Δ. η οποία πραγματοποιείται αυτές τις ημέρες, νέες εκκαθαρίσεις γίνονται μετά από υποβολή τροποποιητικής δήλωσης Ε9 (όταν το σύστημα θα είναι διαθέσιμο) για δύο περιπτώσεις.
α) Αυτόματη και ηλεκτρονική εκκαθάριση από την Δ.ΗΛΕ.Δ. στις περιπτώσεις που μετά από την τροποποίηση του Ε9 προκύπτει χρεωστική διαφορά στο Εν.Φ.Ι.Α. ή μηδενική διαφορά ή τέλος πιστωτική μέχρι 300,00 ευρώ.
β) Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις η εκκαθάριση ολοκληρώνεται στην Δ.Ο.Υ. με την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών.

5.2. Τροποποιητικές Ε9 με μειωμένο πρόστιμο
Υπενθυμίζουμε επίσης ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του αρθρου 84 του νόμου 4413/2016  παρατείνεται από τη λήξη της (29.7.2016), και για τέσσερις (4) ακόμη μήνες (ήτοι έως 30.11.2016) η προθεσμία υποβολής αρχικών και τροποποιητικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) ετών 2010 και επομένων. Για τις δηλώσεις που θα υποβληθούν έως και την προαναφερόμενη νέα καταληκτική ημερομηνία, το αυτοτελές πρόστιμο του άρθρου 4 του ν.2523/1997 ή το πρόστιμο του άρθρου 54 του ν.4174/2013 μειώνεται στο μισό.

5.3 Ε9: Ένα μόνο πρόστιμο όταν επαναλαμβάνονται οι ίδιες μεταβολές

Στην ερμηνευτική εγκύκλιο ΠΟΛ.1252/20.11.2015 αναφορικά με τα πρόστιμα του Κ.Φ.Δ. (ν.4174/2013), εκτός των άλλων αναφέρεται και μια σημαντική παράμετρος που αφορά στα πρόστιμα των τροποποιητικών δηλώσεων Ε9. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρονται τα εξής:

θ) Εφαρμογή του άρθρου 54 στις φορολογίες κεφαλαίου

[...] Ειδικά για τις δηλώσεις ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών και νομικών προσώπων, δεδομένου ότι οι δηλώσεις αυτές συντίθενται μηχανογραφικά από το Υπουργείο Οικονομικών με βάση τις υποβληθείσες δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9), δεν επιβάλλεται πρόστιμο, εφόσον έχει επιβληθεί πρόστιμο για την εκπρόθεσμη υποβολή δηλώσεων Ε9. Σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμων τροποποιητικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) σε περισσότερα του ενός έτη, ο αρμόδιος Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. επιβάλλει ένα μόνο πρόστιμο, εφόσον στις δηλώσεις αυτών των ετών επαναλαμβάνονται οι ίδιες μεταβολές. Σε περίπτωση που σε κάποιο έτος περιλαμβάνονται και άλλες μεταβολές, επιβάλλεται πρόστιμο χωριστά για κάθε έτος. Το πρόστιμο επιβάλλεται, σύμφωνα με τα ισχύοντα, στο έτος που δημιουργείται η υποχρέωση υποβολής της δήλωσης [...].

6. Διαδικασία χορήγησης εκπτώσεων, μειώσεων και αναστολής πληρωμής.
Σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1081/2016 επήλθαν τροποποιήσεις στην παλαιότερη εγκύκλιο ΠΟΛ. 1212/2015  αναφορικά με τη διαδικασία χορήγησης εκπτώσεων και αναστολής πληρωμής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. Όπως είναι γνωστό, —για τα φυσικά πρόσωπα— οι σημαντικότερες ελαφρύνσεις στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2016 αφορούν στην έκπτωση του 50% ή 100% αντίστοιχα του φόρου, εφόσον φυσικά πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζουν οι σχετικές διατάξεις του νόμου (βλ. παρ.1 και 2 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013).

Για να λάβουν όμως τις ανωτέρω εκπτώσεις —όπως αναφέρει η νέα εγκύκλιος— οι φορολογούμενοι έπρεπε να είχαν υποβάλλει εμπρόθεσμα τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2015, ήτοι μέχριτις 15.7.2016  ή μέχρι 16.8.2016 (αν πρόκειται για φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα με απλογραφικά βιβλία). Συνεπώς όσοι φορολογούμενοι αφενός μεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου, αφετέρου δε, δεν υπέβαλαν  εμπρόθεσμα τις φορολογικές τους δηλώσεις, δεν θα αντικρίσουν ένα μειωμένο εκκαθαριστικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Επιπροσθέτως, στην ίδια ως άνω εγκύκλιο ΠΟΛ. 1081/2016 αναφέρεται ότι, η επιφάνεια των κτισμάτων καθώς και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας των φορολογουμένων (σ.σ. που αποτελούν μία προϋπόθεση που ορίζεται στις διατάξεις των παρ.1 και 2 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013), θα λαμβάνονται υπόψη βάσει των δηλώσεων Ε9 που έχουν υποβληθεί κι αυτές εμπρόθεσμα! Αν είχαν υποβληθεί εκπρόθεσμα, χάνεται επίσης η μείωση του φόρου.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η Δ.ΗΛΕ.Δ. κατά την διάρκεια εκκαθάρισης του Εν.Φ.Ι.Α. θα λάβει υπόψη της για τον υπολογισμό των μειώσεων των παρ.1 και 2 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013 μόνο όσα στοιχεία, κ.λπ. έχουν αναγραφεί στις εμπρόθεσμες δηλώσεις (Ε1 και Ε9).  ΠΟΛ.1212/24.9.2015]

7. Χορήγηση αναστολής πληρωμής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε νομικά πρόσωπα

Η χορήγηση αναστολής πληρωμής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του Ν. 4223/2013, πραγματοποιείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στηνΠΟΛ.1250/8.12.2014 απόφαση της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Εσόδων. Η αίτηση δύναται να υποβληθεί μέχρι και την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του Δεκεμβρίου του οικείου έτους.
ΠΡΟΣΟΧΗ:Για την χορήγηση αναστολής Εν.Φ.Ι.Α. 2016 η αίτηση πρέπει να υποβληθεί μέχρι την 30η Δεκεμβρίου 2016 [ΠΟΛ.1212/24.9.2015].

8. Διαδικασία διορθώσεων και χορήγηση απαλλαγών από τον Εν.Φ.Ι.Α.
Στις περιπτώσεις εκείνες που οι φορολογούμενοι διαπιστώσουν ότι δεν τους χορηγήθηκε η απαλλαγή / έκπτωση ή διαπιστώσουν άλλα λάθη (π.χ. στην φορολογητέα αξία των ακινήτων) θα  πρέπει να ακολουθήσουν τις διαδικασίες που ορίζονται στην ΠΟΛ.1163/23.7.2015 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα (η εν λόγω εγκύκλιος  με την ΠΟΛ.1251/12.11.2015, την ΠΟΛ.1003/5.1.2016 και την ΠΟΛ.1073/1.6.2016).
Ειδικότερα:

8.1 Διαδικασία χορήγησης απαλλαγών ή εκπτώσεων των άρθρων 3 έως και 5 πλην της περίπτωσης ε της παραγράφου 2 της ενότητας Β του άρθρου 4 του Ν. 4223/2013

Για την απαλλαγή ακινήτων ή εμπραγμάτων σε αυτά δικαιωμάτων από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ακίνητο έχει υπαχθεί σε φόρο, ενώ απαλλάσσεται, απαιτείται η υποβολή αίτησης στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ.,  σύμφωνα με το υπόδειγμα 1 που υπάρχει συνημμένο στην απόφαση [ΠΟΛ.1163/23.7.2015], με συνυποβαλλόμενα τα κατά περίπτωση απαιτούμενα δικαιολογητικά, τα οποία πρέπει να ισχύουν την 1η Ιανουαρίου του 2016. Η αίτηση αυτή υποβάλλεται ανά αιτία χορήγησης της έκπτωσης ή απαλλαγής.

Εφόσον η αίτηση γίνει αποδεκτή εκδίδεται νέα πράξη διοικητικού προσδιορισμού, η οποία αναρτάται ηλεκτρονικά στο λογαριασμό του φορολογουμένου στο ΟΠΣ Περιουσιολόγιο (www.gsis.gr). Εφόσον η αίτηση δεν γίνεται αποδεκτή, εκδίδεται πράξη απόρριψης σύμφωνα με το συνημμένο υπόδειγμα 7 και ενημερώνεται επί αποδείξει ο φορολογούμενος.

8.2 Διαδικασία χορήγησης των προβλεπόμενων από τις διατάξεις του άρθρου 7 και της περίπτωσης ε της παραγράφου 2 της ενότητας Β του άρθρου 4 του Ν. 4223/2013 εκπτώσεων

Για τη χορήγηση των εκπτώσεων, που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 7 του Ν. 4223/2013 και της περίπτωσης ε της παραγράφου 2 της ενότητας Β του άρθρου 4 του Ν. 4223/2013, απαιτείται η υποβολή αίτησης στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ., σύμφωνα με τα συνημμένα υποδείγματα 2 ή 3 της ως άνω απόφασης, κατά περίπτωση με συνυποβαλλόμενα, όπου απαιτείται, τα δικαιολογητικά, τα οποία πρέπει να ισχύουν κατά την 1η Ιανουαρίου 2016.
Η αίτηση αυτή υποβάλλεται ανά αιτία χορήγησης της έκπτωσης ή απαλλαγής.
Για να χορηγηθεί απαλλαγή, σε περίπτωση εταιρείας ειδικού σκοπού, οι ονομαστικές μετοχές της οποίας ανήκουν στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., απαιτείται η προσκόμιση του συστατικού της εγγράφου νομίμως δημοσιευμένου, όπου απαιτείται δημοσίευση, με όλες τις τυχόν τροποποιήσεις, από το οποίο να προκύπτει ότι για την εταιρεία έχει εφαρμογή η περίπτωση ζ΄ της παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν. 3986/2011 και για το σύνολο του μετοχικού της κεφαλαίου έχουν εκδοθεί ονομαστικές μετοχές, οι οποίες ανήκουν στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., καθώς και επικυρωμένο αντίγραφο του μετοχολογίου της εταιρείας σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες δημοσιότητας, με τις τυχόν τροποποιήσεις του, από το οποίο να προκύπτει ότι το σύνολο των ονομαστικών μετοχών ανήκει σε ποσοστό εκατό της εκατό (100%.) στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. την 1η Ιανουαρίου του οικείου έτους.
Για να χορηγηθεί απαλλαγή, στις περιπτώσεις που κτίσμα των περιφερειακών ενοτήτων Λευκάδας και Ιθάκης έχει υποστεί ζημίες από το σεισμό του Νοεμβρίου του 2015, απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης από τη Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ) του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, από την οποία να προκύπτει ότι το κτίσμα έχει υποστεί τις σχετικές ζημίες.
8.3. Διαδικασία διόρθωσης φορολογητέας αξίας ακινήτου

Σε περιπτώσεις αμφισβήτησης της φορολογητέας αξίας ακινήτων ή των εμπραγμάτων σε αυτά δικαιωμάτων, όπως έχει προσδιοριστεί στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. - πράξη προσδιορισμού φόρου, και εφόσον τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου είναι ορθά, ο φορολογούμενος δύναται να υποβάλει στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. αίτηση σύμφωνα με το συνημμένο υπόδειγμα 6 της απόφασης ΠΟΛ.1163/23.7.2015

Εφόσον η αίτηση γίνει αποδεκτή, εκδίδεται κατά περίπτωση νέα δήλωση Εν.Φ.Ι.Α. - πράξη διοικητικού προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. Εφόσον η αίτηση δεν γίνεται αποδεκτή, εκδίδεται πράξη απόρριψης και ενημερώνεται, επί αποδείξει, ο φορολογούμενος.

Στις περιπτώσεις στις οποίες η φορολογητέα αξία ακινήτων ή εμπραγμάτων σε αυτά δικαιωμάτων δεν είναι ορθή λόγω λάθους της βάσης δεδομένων του Υπουργείου Οικονομικών, ο αρμόδιος προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. ενημερώνει τη Διεύθυνση Εφαρμογής Φορολογίας Κεφαλαίου, η οποία εγκρίνει τη διόρθωση της βάσης δεδομένων από τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γ.Γ.Δ.Ε. (Δ.ΗΛΕ.Δ.), ώστε να πραγματοποιηθεί στη συνέχεια ορθή εκκαθάριση του φόρου.

9. Προσφυγή κατά της πράξης προσδιορισμού του φόρου Εν.Φ.Ι.Α.
Σύμφωνα με το άρθρο 63 του ΚΦΔ (ν.4174/2013), ο υπόχρεος, εφόσον αμφισβητεί το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ, οφείλει να υποβάλει ενδικοφανή προσφυγή με αίτημα την επανεξέταση της πράξης στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας από την Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης της Φορολογικής Διοίκησης. Η αίτηση υποβάλλεται στη φορολογική αρχή που εξέδωσε την πράξη ή παρέλειψε την έκδοσή της και πρέπει να αναφέρει τους λόγους και τα έγγραφα στα οποία ο υπόχρεος βασίζει το αίτημά του. Η αίτηση πρέπει να υποβάλλεται από τον υπόχρεο εντός τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της πράξης σε αυτόν ή από τη συντέλεση της παράλειψης.
Η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου αναστέλλεται κατά το χρονικό διάστημα από 1 έως 31 Αυγούστου. Η προθεσμία του προηγουμένου εδαφίου ορίζεται σε εξήντα (60) μέρες για φορολογούμενους κατοίκους εξωτερικού.

10. Έκπτωση Εν.Φ.Ι.Α. από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων με επιχειρηματική δραστηριότητα
Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1113/2.6.2015  και το άρθρα 22 και 23 του ν. 4172/2013 το ποσό του Εν.Φ.Ι.Α εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα των νομικών προσώπων.
Ωστόσο όπως και άλλοι φόροι τέλη -σύμφωνα με την ως άνω εγκύκλιο- έτσι και ο Εν.Φ.Ι.Α. εκπίπτει κατά τον χρόνο που καταβάλλεται.
Κατά συνέπεια εφόσον το σύνολο του φόρου καταβληθεί εντός του 2016, οι οντότητες  θα εκπέσουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους το σύνολο του φόρου που βεβαιώθηκε. Στην περίπτωση όμως που κάποια δόση  καταβληθεί μέσα στο 2017, τότε η οντότητα θα αναμορφώσει το ποσό της δόσης αυτής, στα φορολογικά αποτελέσματα του 2016 και θα εκπέσει μόνο τις δόσεις που έχει καταβάλει μέσα στο έτος.

Εν.Φ.Ι.Α. Οικοδομικών επιχειρήσεων
Οι δαπάνες που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 22 του ν.4172/2013, στις οποίες περιλαμβάνεται και ο Εν.Φ.Ι.Α., εκπίπτουν για πωλήσεις οικοδομών για τις οποίες το κέρδος τους προσδιορίζεται λογιστικά, ενώ για πωλήσεις οικοδομών με οικοδομική άδεια πριν το 2006 για τις οποίες το κέρδος τους προσδιορίζεται τεκμαρτά με βάση το άρθρο 34 του ν.2238/1994, οι εν λόγω δαπάνες δεν εκπίπτουν. [ΔΕΑΦΒ 1084012 ΕΞ 2016/ 1.6.2016 ]

11. Λογιστική αντιμετώπιση Εν.Φ.Ι.Α.
Νόμος 4308/2014 - Άρθρο 17. Γενικές αρχές σύνταξης χρηματοοικονομικών καταστάσεων
1. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις συντάσσονται με σαφήνεια, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις παραδοχές του δουλευμένου και της συνέχισης της δραστηριότητας, καθώς και τις ακόλουθες γενικές αρχές: 
.....
ε) Όλα τα στοιχεία του ισολογισμού και της κατάστασης αποτελεσμάτων που προκύπτουν στην τρέχουσα περίοδο αναγνωρίζονται στην περίοδο αυτή βάσει της αρχής του δουλευμένου. 

Η αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων, επιβάλλει την αναγνώριση των εξόδων αποκλειστικά στα αποτελέσματα της χρήσης εντός της οποίας αυτά έγιναν δεδουλευμένα. Συνεπώς όπως προκύπτει και από την περ. ε’ του άρθρου 17 του ν.4308/2014, ο Εν.Φ.Ι.Α. 2016 θα επιβαρύνει λογιστικά εξ ολοκλήρου το έτος στο οποίο αφορά, ήτοι το έτος 2016.