Δαιρκής αγωνία για τους φόρους και ο "γρίφος" του Σεπτεμβρίου

Μπορεί η κυβέρνηση να εκδίδει σειρά επιθετικών ανακοινώσεων όσον αφορά στην πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού και να υπερασπίζεται τα έργα και τις ημέρες του επταμήνου, η πραγματικότητα όμως είναι εντελώς διαφορετική. Το οικονομικό επιτελείο γνωρίζει ότι ο προϋπολογισμός βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού με τα δύσκολα να είναι μπροστά.

Αρκούσε η αρνητική εξέλιξη των εσόδων κατά τον Ιούλιο –έναν από τους κρισιμότερους μήνες για την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού- για να συρρικνώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό το «μαξιλάρι ασφαλείας» που είχε σχηματιστεί κατά τους πρώτους έξι μήνες του έτους. Τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο 7μηνο που ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών δείχνουν ότι σε επίπεδο καθαρών εσόδων τακτικού προϋπολογισμού (δεν περιλαμβάνονται τα έσοδα του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων) εξακολουθεί να υπάρχει υπέρβαση έναντι του στόχου της τάξεως των 422 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, η υπέρβαση αυτή είναι αισθητά μικρότερη συγκριτικά με αυτή που είχε καταγραφεί στο εξάμηνο (788 εκατ. ευρώ). Όσον αφορά στα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού, οι πολύ κακές επιδόσεις στα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων έφεραν σοβαρή υστέρηση της τάξεως των 621 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Η κυβέρνηση έσπευσε να τονίσει πόσο σημαντική είναι αυτή η υπέρβαση των 422 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου και να χαρακτηρίσει κασσάνδρες όσους μιλούν για εκτροχιασμό του προϋπολογισμού εστιάζοντας στις επιδόσεις του κρατικού προϋπολογισμού και του ΠΔΕ και όχι στα μεγέθη του τακτικού προϋπολογισμού που περιλαμβάνει και τα αμιγώς φορολογικά έσοδα.

Που βρίσκεται η αλήθεια;

·         Οι υπηρεσίες του υπουργείου, γνωρίζουν καλά ότι αυτή η υπέρβαση των 422 εκατ. ευρώ σε πολύ μεγάλο βαθμό είναι συγκυριακή. Τα έσοδα μέχρι και τον Ιούνιο, ενισχύθηκαν πάνω από 500 εκατ. ευρώ με υπερεισπράξεις από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης αλλά και τον ΦΠΑ στα τσιγάρα. Η υπερείσπραξη, προέκυψε λόγω της αποθεματοποίησης στην οποία προχώρησαν οι εταιρείες ενόψει της αύξησης του ειδικού φόρου από τις αρχές του έτους. Μετά την ψήφιση του νόμου για την αύξηση του φόρου και των περιορισμών που μπήκαν με αυτόν, η αποθεματοποίηση σταμάτησε και τα έσοδα από τους φόρους στα καπνικά, θα επανέλθουν στα φυσιολογικά επίπεδα, αν όχι σε χαμηλότερα.Τι θα γινόταν αν δεν υπήρχε ο παράγοντας καπνικά προϊόντα; Το πιθανότερο είναι ότι δεν θα εμφανιζόταν τώρα καμία υπέρβαση στόχου στα τακτικά έσοδα του προϋπολογισμού. Με το που μπήκε ο Ιούλιος και σταμάτησαν οι εταιρείες καπνικών να γεμίζουν τις αποθήκες τους, φάνηκε ξεκάθαρα ότι το ποσό της υπέρβασης του στόχου άρχισε να μειώνεται ταχύτατα. Σε λίγες ημέρες, θα ανακοινωθούν τα αναλυτικά αποτελέσματα του προϋπολογισμού στο 7μηνο και θα φανεί ακριβώς το πώς επηρεάστηκε ο προϋπολογισμός του Ιουλίου από τη συμπεριφορά των εταιρειών καπνικών προϊόντων.

·         Ο δρόμος για την ομαλή εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι ακόμη πολύ μακρύς. Και αυτό διότι εκκρεμεί η είσπραξη φορολογικών εσόδων άνω των 23 δις. ευρώ κυρίως από τον Σεπτέμβριο και μετά. Πρακτικά, σε τέσσερις μήνες, θα πρέπει να εισπραχθούν τόσοι φόροι όσοι εισπράχθηκαν σε οκτώ γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες να συσσωρευτούν ακόμη περισσότερες ληξιπρόθεσμες οφειλές.

·         Η κυβέρνηση αναφέρει ότι έχει επιστρέψει περισσότερους φόρους από αυτούς που είχαν προγραμματιστεί να επιστραφούν στο επτάμηνο. Τα στοιχεία πάντως, δεν δείχνουν ότι οι επιστροφές θα περιοριστούν από εδώ και στο εξής. Το αντίθετο.. Τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης δείχνουν ότι οι εκκρεμότητες με επιστροφές φόρων είναι περισσότερες από ποτέ.

·         Τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού, επηρεάζονται και από τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων. Με τα 280 εκατ. ευρώ που εισπράχθηκαν μέσα στον Αύγουστο λόγω ΟΛΠ, η κυβέρνηση θα πάρει μια βαθιά ανάσα αλλά ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς. Συνολικά, πρέπει να εισπραχθούν πάνω από 1,8 δις. ευρώ και μέχρι και τον Ιούλιο είχαν συγκεντρωθεί όχι περισσότερα από 80 εκατ. ευρώ. Ακόμη και με τα χρήματα από τον ΟΛΠ, εκκρεμούν 1,5 δις. ευρώ.

·         Για να κλείσει ο φετινός προϋπολογισμός στο σκέλος των εσόδων, θα πρέπει να υπάρξουν έσοδα και από τις επιστροφές κερδών των ελληνικών ομολόγων που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης (anFAs). Και αυτό το μέγεθος όμως (διόλου ευκαταφρόνητο καθώς υπερβαίνει τα 1,5 δις. ευρώ, εξαρτάται από την πορεία των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς.

Kρίσιμος ο Σεπτέμβριος

                Ύστερα από τη σοβαρή υστέρηση που παρατηρήθηκε στα έσοδα του Ιουλίου, ο επόμενος εξαιρετικά κρίσιμος μήνας θα είναι ο Σεπτέμβριος καθώς θα συμπέσει χρονικά η είσπραξη του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων με τον ΕΝΦΙΑ.

Τον Αύγουστο, μετά και την αναβολή στην προθεσμία καταβολής της 1ης δόσης του φόρου κατοχής ακινήτων, δεν υπάρχουν σοβαρές φορολογικές υποχρεώσεις (πλην της δεύτερης δόσης του ΦΠΑ για εταιρείες που τηρούν απλογραφικά βιβλία αλλά και της δήλωσης ΦΠΑ Ιουλίου για τις εταιρείες με διπλογραφικά βιβλία). Μάλιστα, αν στον στόχο του Αυγούστου έχει συνυπολογστεί και η είσπραξη ΕΝΦΙΑ –κάτι εξαιρετικά πιθανό καθώς πέρυσι τον Οκτώβριο όταν γινόταν η οριοθέτηση των στόχων υπήρχε η ελπίδα ότι η εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ θα είχε ήδη γίνει από τον Ιούλιο- τότε τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού στο 8μηνο μπορεί να δείξουν ακόμη και υστέρηση έναντι του στόχου όχι μόνο σε επίπεδο κρατικού προϋπολογισμού αλλά και σε επίπεδο τακτικού προϋπολογισμού και συγκεκριμένα σε επίπεδο φορολογικών εσόδων.

Πάντως, να σημειωθεί ότι τα έσοδα τακτικού προϋπολογισμού του 8μηνου, θα εμφανιστούν «ωραιοποιημένα» λόγω της είσπραξης των 280 εκατ. ευρώ από τη μεταβίβαση των μετοχών του ΟΛΠ. Η είσπραξη αυτού του ποσού δεν είχε προϋπολογιστεί να γίνει τον Αύγουστο κάτι που σημαίνει ότι στον κωδικό των αποκρατικοποιήσεων θα εμφανιστεί υπέρβαση άνω των 200 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

του Θάνου Τσίρου