Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΠΩΝΙΑΣ

Την 1η Οκτωβρίου, ο Σιγκέρου Ισίμπα ορκίστηκε νέος πρωθυπουργός της Ιαπωνίας. Η κυβέρνηση παραιτήθηκε πλήρως και ο νέος επικεφαλής άρχισε αμέσως να σχηματίζει το υπουργικό του συμβούλιο. Οι αλλαγές αυτές ήταν αναμενόμενες, καθώς την προηγούμενη ημέρα ο Ισίμπα κέρδισε την εκλογή του επικεφαλής του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (LDP), το οποίο, μαζί με το κόμμα Komeito, διαθέτει την πλειοψηφία και στα δύο σώματα του κοινοβουλίου.

Ο Σιγκέρου Ισίμπα έχει στο παρελθόν διεκδικήσει τέσσερις φορές ανεπιτυχώς το αξίωμα του πρωθυπουργού. Και σε αυτή την περίπτωση, ο αγώνας ήταν δύσκολος, καθώς συμμετείχαν εννέα υποψήφιοι. Αλλά μόνο δύο από αυτούς, ο Κοϊζούμι Σιντζίρο και ο Ισίμπα Σιγκέρου, ήταν ξεκάθαρα φαβορί τόσο μεταξύ των οπαδών του κόμματος όσο και μεταξύ του κοινού.

Στο τέλος της προεκλογικής εκστρατείας δύο εβδομάδων, εμφανίστηκε ένας τρίτος υποψήφιος, ο Τακαΐτσι Σανάε, ο οποίος αμφισβήτησε και τους δύο. Ο Τακαΐτσι, μάλιστα, κατέλαβε την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο της εκλογικής διαδικασίας και ο Ισίμπα ήρθε δεύτερος. Απαιτήθηκαν 736 ψήφοι, οι μισές από τις οποίες προέρχονταν από τα μέλη του κόμματος σε όλη τη χώρα και οι άλλες μισές από τους νομοθέτες. Ο Τακαΐτσι έλαβε 109 ψήφους από απλούς πολίτες και 72 από μέλη του Κοινοβουλίου, δηλαδή συνολικά 181 ψήφους. Ο Ισίμπα, ακλόνητο φαβορί καθ' όλη τη διάρκεια της προεκλογικής κούρσας μεταξύ των περιφερειακών μελών του κόμματος, απολάμβανε μικρότερης υποστήριξης από τους νομοθέτες και ήρθε στη δεύτερη θέση με 154 ψήφους.

Το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου ήταν 215 ψήφοι έναντι 194, γεγονός που αποκάλυψε διαφωνίες στο εσωτερικό του κόμματος σχετικά με την επιλογή του υποψηφίου. Εδώ θα πρέπει να πούμε λίγα λόγια για την πολιτική δομή της Ιαπωνίας. Αν κατά την άποψή μας θα πρέπει να υπάρχει πειθαρχία μέσα σε κάθε κόμμα, τότε στην Ιαπωνία όλα τα πολιτικά κόμματα είναι ομάδες κλικών με συμφέροντα που μερικές φορές μπορεί να έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους.

Ο 67χρονος τραπεζίτης που έγινε πολιτικός, ο οποίος φιλοδοξούσε επί μακρόν να διεκδικήσει το ανώτατο αξίωμα, κατά τη διάρκεια της 38χρονης πολιτικής του καριέρας (εξελέγη για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο το 1986) ασχολήθηκε κυρίως με θέματα ασφάλειας και αναβίωσης των αγροτικών κοινοτήτων στην Ιαπωνία. Ο Σιγκέρου Ισίμπα έχει χαρακτηριστεί «στρατιωτικός σπασίκλας» για το ενδιαφέρον του για την αμυντική πολιτική, το οποίο, όπως λέει, ξεκίνησε μετά τον πόλεμο του Κόλπου. Συλλέγει μοντέλα στρατιωτικού εξοπλισμού και είναι οπαδός των anime, αλλά το ενδιαφέρον του για στρατιωτικά θέματα (για να μην αναφέρουμε ότι ήταν υπουργός Άμυνας της χώρας) δεν περιορίζεται.

Ο Ισίμπα υποστηρίζει τη δημιουργία ενός ασιατικού ισοδύναμου του ΝΑΤΟ και τη δυνατότητα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Τις προτάσεις αυτές τις κατέθεσε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Ταυτόχρονα, τις προωθεί ενεργά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Συγκεκριμένα, το ερευνητικό κέντρο Hudson Institute δημοσίευσε στις 25 Σεπτεμβρίου άρθρο του Ισίμπα σχετικά με το όραμά του για τη διμερή συνεργασία και το σύστημα ασφαλείας στην περιοχή της Ασίας.

Μπορούμε να πούμε ότι στην περίπτωση του Ισίμπα, η έμφαση στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα έπαιξε μεγάλο ρόλο. Λίγο πριν από την εκλογή του, ο Ισίμπα επισκέφθηκε την Ταϊβάν και συναντήθηκε με τον πρόεδρο Λάι Τσινγκ-τε για να συζητήσουν τις σχέσεις Ιαπωνίας-Ταϊβάν και τον περιορισμό της Κίνας. Έχουν υπάρξει και στο παρελθόν επεισόδια στη θάλασσα, όπου η Κίνα και η Ιαπωνία αλληλοκατηγορήθηκαν για παραβίαση των χωρικών υδάτων. Ο Ισίμπα πιστεύει ότι οι ιαπωνικές δυνάμεις αυτοάμυνας θα πρέπει να έχουν την άδεια να ρίχνουν προειδοποιητικές βολές εάν άλλα ξένα σκάφη εισέλθουν στον εναέριο χώρο ή στα ύδατά τους.

Εκτός από την ιδέα της δημιουργίας ενός ασιατικού ισοδύναμου του ΝΑΤΟ, ο Ισίμπα έχει ορισμένες προτάσεις σχετικά με την ανάγκη τροποποίησης της συμφωνίας για το καθεστώς των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, η οποία ρυθμίζει τη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ιαπωνία. Ο Ισίμπα δήλωσε ότι αυτό θα αποτελέσει μία από τις προτεραιότητες του υπουργικού του συμβουλίου.

Ένα δεύτερο σημείο εστίασης της εξωτερικής πολιτικής στην προεκλογική εκστρατεία ήταν η ιαπωνική απάντηση στο θάνατο ενός δεκάχρονου Γιαπωνέζου ενώ η μητέρα του το πήγαινε στο σχολείο στην κινεζική πόλη Σενζέν στις 18 Σεπτεμβρίου. Κινέζοι αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι επρόκειτο για ένα τυχαίο περιστατικό, αλλά συνέβη στην επέτειο του επεισοδίου του Μουκντέν του 1931 που οδήγησε στον Δεύτερο Σινοϊαπωνικό Πόλεμο.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Ισίμπα ανέλαβε δυναμικά να εκπληρώσει τις εξουσίες και τις προεκλογικές του υποσχέσεις. Τη νύχτα της 1ης προς την 2α Οκτωβρίου, μετά την ορκωμοσία του υπουργικού του συμβουλίου, ο Ισίμπα τηλεφώνησε στον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και συζήτησε για την ενίσχυση της συμμαχίας Ιαπωνίας-ΗΠΑ, προτρέποντας τις Ηνωμένες Πολιτείες να συνεχίσουν να συνεργάζονται στενά με την Ιαπωνία ως παγκόσμιοι εταίροι. Ο Ισίμπα ανακοίνωσε επίσης την πρόθεσή του να αυξήσει τον αμυντικό προϋπολογισμό και τον εξοπλισμό της Ιαπωνίας, προκειμένου να ενισχύσει το στρατιωτικό δυναμικό της.

Είναι επίσης γνωστό ότι ο Μπάιντεν και ο Ισίμπα συμφώνησαν στην ανάγκη ανάπτυξης πολυμερών δικτύων χωρών με παρόμοιες ιδέες, όπως η συνεργασία με την Αυστραλία και την Ινδία στο πλαίσιο μιας τετραμερούς εταιρικής σχέσης, καθώς και μια τριμερή εταιρική σχέση με τη Νότια Κορέα και τις Φιλιππίνες. Επιπλέον, θίχτηκαν τα θέματα της Βορείου Κορέας, της Ουκρανίας και της εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν στο Ισραήλ.

Αν και ο Ισίμπα δηλώνει ότι οικονομικά θα συνεχίσει την πορεία του Φούμιο Κισίντα προκειμένου να βγάλει την Ιαπωνία από το μακροχρόνιο σπιράλ του αποπληθωρισμού, η εκλογή του ως πρωθυπουργού της Ιαπωνίας οδήγησε σε διακυμάνσεις της ισοτιμίας του γεν - 146 γεν για ένα δολάριο πριν εκλεγεί νέος επικεφαλής του κόμματος. Και τη Δευτέρα, 30 Σεπτεμβρίου, η συναλλαγματική ισοτιμία ήταν 141 γεν. Ο ίδιος ο Ισίμπα δήλωσε την επιθυμία του να αυξήσει τη φορολογία στα χρηματοοικονομικά εισοδήματα, γεγονός που οδήγησε σε πτώση του δείκτη Nikkei, καθώς οι επενδυτές πιστεύουν ότι μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις ιαπωνικές μετοχές.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που υποδηλώνουν την επερχόμενη αποδυνάμωση του γεν, συμπεριλαμβανομένων των κερδοσκοπικών αγορών.

Αν και είναι πολύ πιθανό ότι η νομισματική αστάθεια θα διατηρηθεί μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου, όταν θα διεξαχθούν εκλογές τόσο στην Ιαπωνία όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες και θα είναι ευκολότερο να καθοριστεί η κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής στην Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες με βάση τα αποτελέσματά τους.

Η διάλυση της κάτω βουλής του ιαπωνικού κοινοβουλίου αναμένεται στις 9 Οκτωβρίου και οι πρόωρες εκλογές θα διεξαχθούν στις 27 Οκτωβρίου. Ο νέος πρωθυπουργός έχει ήδη εκφράσει την ετοιμότητά του για τις επερχόμενες εκλογές στη Βουλή των Αντιπροσώπων, λέγοντας: «Θέλω να αντιμετωπίσω τις εκλογές πρόσωπο με πρόσωπο, με όλη μου την καρδιά και την ψυχή, χωρίς να το βάλω στα πόδια». Αν και αυτές οι εκλογές, παρά τον δηλωμένο ενθουσιασμό του, μπορεί να μην είναι εύκολες γι' αυτόν. Στις 23 Σεπτεμβρίου, το Συνταγματικό Δημοκρατικό Κόμμα της Ιαπωνίας εξέλεξε τον πρώην πρωθυπουργό Νόντα Γιοσιχίκο ως νέο ηγέτη του, σε μια προσπάθεια να κερδίσει τους πιο κεντρώους συντηρητικούς που είναι δυσαρεστημένοι με το LDP. Το κόμμα Komeito, το οποίο είναι εταίρος του LDP, υφίσταται επίσης αλλαγές στην ηγεσία του.

Επιπλέον, υπάρχει η άποψη ότι, παρόλο που κατάφερε να φτάσει στη θέση του πρωθυπουργού, ο Ισίμπα δεν θα μπορέσει να κρατηθεί για πολύ. Η πρότασή του για ένα «ασιατικό ΝΑΤΟ» είναι εντελώς μη ρεαλιστική και δεν θα αντέξει τη συζήτηση στο κοινοβούλιο. Πράγματι, ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν μάλλον επιφυλακτικοί απέναντι σε αυτή την ιδέα. Και η προαναφερθείσα έκκληση για υψηλότερους φόρους θα γίνει αρνητικά αντιληπτή από τους Ιάπωνες ψηφοφόρους. Τέλος, οι ιδιαιτερότητες του ίδιου του πολιτικού συστήματος της Ιαπωνίας, όπου συχνά συμβαίνουν σκάνδαλα που αφορούν υπουργούς ή αποστασίες, μπορούν επίσης να παίξουν ρόλο. Και ο ειδικός σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε, πέραν αυτού, πιστεύει ότι οι πολιτικές θέσεις του Ισίμπα και οι αμφίβολες διοικητικές του ικανότητες δεν προοιωνίζονται κάτι καλό.

Για τη Ρωσία, είναι προφανές ότι αν οι ιδέες ενός «ασιατικού ΝΑΤΟ» αρχίσουν να μεταφράζονται έστω και εν μέρει σε πραγματικότητα, τότε η συγκεκριμένη στρατηγική πορεία δεν προοιωνίζει τίποτα καλό, πρωτίστως για την Ιαπωνία, αλλά και για την ασφάλεια της περιοχής συνολικά.

Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος