«Τυφώνας Ντόναλντ» σε οικονομία και αγορές

14.11.2016

Πώς θα επηρεάσει ο «τυφώνας Ντόναλντ» την οικονομία και τις αγορές; Στο ερώτημα αυτό επιχειρεί να απαντήσει η παγκόσμια επενδυτική κοινότητα. Οι «Κασσάνδρες» όπως ο γνωστός αρθρογράφος των Financial Times Μάρτιν Γουλφ υποστηρίζουν ότι ο νέος πλανητάρχης «μπορεί να αναστρέψει την πορεία της παγκοσμιοποίηησης, να αποσταθεροποιήσει το διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα, να επιδεινώσει τη δημοσιονομική θέση των ΗΠΑ, ακόμα και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη στο δολάριο».
Παρότι οι αγορές είχαν ποντάρει στη νίκη της υποψήφιας του κατεστημένου, της Χίλαρι Κλίντον, εντούτοις η επικράτηση του Τραμπ δεν έφερε τον «Αρμαγεδδώνα» που πολλοί είχαν προεξοφλήσει: Λίγες ημέρες πριν τις εκλογές, για παράδειγμα, η Macroeconomic Advisers είχαν προβλέψει ότι η νίκη του θα εξανέμιζε 2 τρισ. δολάρια από την αξία των μετοχών διεθνώς. Αντ' αυτού, ο δείκτης Dow Jones έκλεισε την Πέμπτη σε νέο ιστορικό ρεκόρ. Καταλυτικά για το «Trump jump» (Αλμα δια χειρός Τραμπ) που εκδηλώθηκε αντί για τους φόβους για... «Trum slump» (βουτιά δια χειρός Τραμπ) λειτούργησαν δυο παράγοντες:
Πρώτον, οι χαμηλοί τόνοι στην επινίκια ομιλία του, που οδήγησαν πολλούς επενδυτές να προεξοφλήσουν ότι ο «πρόεδρος Τραμπ» θα είναι πιο ρεαλιστής και λιγότερο λαϊκιστής από τον «υποψήφιο Τραμπ», λαμβάνοντας υπόψη και την φημολογία ότι ο νέος πλανητάρχης θα στελεχώσει το οικονομικό επιτελείο του με ανθρώπους της αγοράς που έχουν τεχνοκρατική αντίληψη.
Δεύτερον, οι προσδοκίες των αγορών για μια γερή τονωτική ένεση της οικονομίας δια της δημοσιονομικής πολιτικής, μέσω ενός «πακέτου» που θα περιλαμβάνει μειώσεις φόρων και αυξημένες δαπάνες για έργα υποδομής. Προσδοκίες που έδωσαν ώθηση στις μετοχές των κλάδων που θα επωφελούνταν από μια τέτοια εξέλιξη (ενέργεια, κατασκευές, βιομηχανία κλπ.).Παράλληλα, πυροδότησαν ισχυρές πιέσεις στα ομόλογα, λόγω των εκτιμήσεων για ένταση των πληθωριστικών πιέσεων, που ίσως υποχρεώσει την αμερικανική κεντρική τράπεζα Fed να προχωρήσει σε πιο επιθετικές κινήσεις επιτοκίων και υποχρεώσει και τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Τράπεζα της Ιαπωνίας, κλπ.) να επανεξετάσουν τη νομισματική τους πολιτική. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η ενίσχυση του δολαρίου.

Αλλαγή δεδομένων

Οπως παρατηρεί ο επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank Τόρστεν Σλοκ, η δημοσιονομική πολιτική επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο σε σχέση με τα δεδομένα των τελευταίων 5-6 ετών. «Από πλευράς κεντρικών τραπεζών, αυτό μεταφράζεται σε λιγότερο χαλαρή νομισματική πολιτική...». Δεν είναι λίγοι αυτοί που κάνουν λόγο για την αρχή του τέλους του πολυετούς ράλι στα ομόλογα διεθνώς, ενώ οι προβλέψεις για υψηλότερα επιτόκια «κρύβονται» πίσω από το ράλι των τραπεζικών μετοχών και στις δυο όχθες του Ατλαντικού, αφού αίρεται έτσι ένας από τους βασικούς παράγοντες πίεσης για την κερδοφορία τους. Είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης Stoxx 600 των ευρωπαϊκών τραπεζών έχει περιορίσει τις απώλειές του από την αρχή του χρόνου στο 14% (από 36% στον απόηχο του Brexit). Ο αντίστοιχος δείκτης KBW των αμερικανικών τραπεζών έχει ενισχυθεί σχεδόν κατά 10% από την εκλογή Τραμπ..
Φυσικά, η προσδοκώμενη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής μπορεί να αποδειχθεί δίκοπο μαχαίρι για τις μετοχές, εάν οδηγήσει μεσο-μακροπρόθεσμα σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό, με συνέπεια την αύξηση του κόστους δανεισμού σε επώδυνα επίπεδα για τις επιχειρήσεις και την εξασθένιση του δολαρίου: Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Tax Policy Center, η φορολογική μεταρρύθμιση του Τραμπ θα οδηγήσει σε μείωση των δημοσίων εσόδων έως και κατά 6,2 τρισ. δολ. σε βάθος 10ετίας, χωρίς να είναι διόλου σαφές πώς θα καλυφθεί η «τρύπα».

Εμπορικός πόλεμος

Την ίδια στιγμή, εστία έντονης ανησυχίας για τους επενδυτές αποτελούν οι απειλές του νέο πλανητάρχη για κήρυξη εμπορικού πολέμου σε χώρες όπως η Κίνα και το Μεξικό και οι δεσμεύσεις για επαναδιαπραγμάτευση των διεθνών εμπορικών συμφωνιών. Η ατζέντα εμπορικού προστατευτισμού του Τραμπ είναι ο λόγος που οι περισσότερες αναδυόμενες αγορές δέχονται πιέσεις, με το πέσο Μεξικού να αναδεικνύεται στον μεγαλύτερο χαμένο, αφού υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου (πάνω από τα 20 πέσο/δολάριο) μετά τη νίκη Τραμπ και δεν έχει επανέλθει έκτοτε.
Σύμφωνα με τη Citi, οι αναδυόμενες οικονομίες κινδυνεύουν να αναδειχθούν σε πρώτα θύματα της πολιτικής «America First?. Οι δε αμερικανικές πολυεθνικές με έντονη παρουσία στις «επίμαχες» χώρες (από τις αυτοκινητοβιομηχανίες που έχουν μεταφέρει μέρος της παραγωγής τους από τις ΗΠΑ στο Μεξικό, έως την Apple και την Wal-Mart που έχουν υψηλή εξάρτηση από την κινεζική αγορά) θα είναι πιθανότατα οι παράπλευρες απώλειες...