HOA KỲ NỖ LỰC GIÀNH QUYỀN BÁ CHỦ TRONG LĨNH VỰC TRÍ TUỆ NHÂN TẠO

Vào ngày 24 tháng 10 năm 2024, Joe Biden đã ký một bản ghi nhớ có tiêu đề dài: “Về việc thúc đẩy vị thế lãnh đạo của Hoa Kỳ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo; khai thác trí tuệ nhân tạo để hoàn thành các mục tiêu an ninh quốc gia; thúc đẩy tính an toàn, bảo mật và độ tin cậy của trí tuệ nhân tạo”.

Tài liệu này mở rộng hiệu lực sắc lệnh của tổng thống ngày 30 tháng 10 năm 2023 về việc sử dụng trí tuệ nhân tạo trên quy mô toàn cầu. Trên thực tế, người ta cho rằng cần phải thiết lập độc quyền trong lĩnh vực này, nơi Washington sẽ xác định những gì có thể làm và những gì không thể làm. Theo như Nhà Trắng hình dung, “trật tự dựa trên luật lệ” của phương Tây cũng nên được áp dụng trên Internet, bao gồm các chương trình và ứng dụng mới.

Tài liệu nêu rõ rằng: “Đầu tiên, Hoa Kỳ phải dẫn đầu thế giới trong việc phát triển AI an toàn, bảo mật và đáng tin cậy. Vì mục đích đó, Chính phủ Hoa Kỳ phải hợp tác với ngành công nghiệp, xã hội dân sự và học viện để thúc đẩy sự phát triển của AI và bảo đảm các năng lực nền tảng trên khắp Hoa Kỳ. Chính phủ Hoa Kỳ không thể coi nhẹ sức sống và tính sáng tạo vô song của hệ sinh thái AI Hoa Kỳ; họ phải chủ động củng cố hệ sinh thái này, đảm bảo rằng Hoa Kỳ vẫn là điểm đến hấp dẫn nhất đối với nhân tài toàn cầu và là nơi có các cơ sở máy tính tinh vi nhất thế giới. Chính phủ Hoa Kỳ cũng phải cung cấp hướng dẫn an toàn và bảo mật phù hợp cho các nhà phát triển và người dùng AI, đồng thời đánh giá nghiêm ngặt và giúp giảm thiểu rủi ro mà các hệ thống AI có thể gây ra”.

“Thứ hai, Chính phủ Hoa Kỳ phải khai thác AI mạnh mẽ, với các biện pháp bảo vệ phù hợp, để đạt được các mục tiêu an ninh quốc gia. Các khả năng AI mới nổi, bao gồm các mô hình ngày càng có mục đích chung, mang lại cơ hội to lớn để tăng cường an ninh quốc gia, nhưng việc sử dụng các hệ thống này một cách hiệu quả sẽ đòi hỏi những thay đổi đáng kể về mặt kỹ thuật, tổ chức và chính sách. Hoa Kỳ phải hiểu những hạn chế của AI khi khai thác các lợi ích của công nghệ này và bất kỳ việc sử dụng AI nào cũng phải tôn trọng các giá trị dân chủ liên quan đến tính minh bạch, quyền con người, quyền công dân, quyền tự do dân sự, quyền riêng tư và an toàn”.

“Thứ ba, Chính phủ Hoa Kỳ phải tiếp tục xây dựng một khuôn khổ ổn định và có trách nhiệm để thúc đẩy quản trị AI quốc tế, thúc đẩy phát triển và sử dụng AI an toàn, bảo mật và đáng tin cậy; quản lý rủi ro AI; thực hiện các giá trị dân chủ; tôn trọng nhân quyền, quyền công dân, quyền tự do dân sự và quyền riêng tư; thúc đẩy lợi ích của AI trên phạm vi toàn cầu. Hoa Kỳ phải làm như vậy thông qua sự hợp tác với nhiều đồng minh và đối tác. Thành công của Hoa Kỳ trong thời đại AI sẽ không chỉ được đo lường bằng sự vượt trội về công nghệ và đổi mới của Hoa Kỳ, mà còn bằng sự lãnh đạo của Hoa Kỳ trong việc phát triển các chuẩn mực toàn cầu hiệu quả và tham gia vào các thể chế bắt nguồn từ luật pháp quốc tế, nhân quyền, quyền công dân và các giá trị dân chủ.”

Lấy ví dụ về công việc của những gã khổng lồ CNTT và nhà tư bản ở Thung lũng Silicon - Google, Microsoft, Amazon, Meta, v.v., cả thế giới đều biết quyền tự do dân sự và các giá trị dân chủ thực sự là gì khi các công ty Hoa Kỳ giải quyết những vấn đề này. Đó là kiểm duyệt, thao túng thuật toán, kỹ thuật xã hội và sử dụng dữ liệu cá nhân mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu. Với trí tuệ nhân tạo, việc thực hiện tất cả những điều này sẽ dễ dàng hơn, vì bạn luôn có thể gọi đó là 'lỗi kỹ thuật'.

Cũng cần lưu ý đến vấn đề được gọi là “chảy máu chất xám”, vì bản ghi nhớ nêu rõ rằng “Chính sách của Chính phủ Hoa Kỳ là thúc đẩy khả năng hợp pháp của những người không phải công dân Hoa Kỳ có trình độ cao về AI và các lĩnh vực liên quan để nhập cảnh và làm việc tại Hoa Kỳ là ưu tiên an ninh quốc gia. Ngày nay, ngành công nghiệp AI vô song của Hoa Kỳ phụ thuộc phần lớn vào hiểu biết sâu sắc của các nhà khoa học, kỹ sư và doanh nhân lỗi lạc đã chuyển đến Hoa Kỳ để theo đuổi cơ hội học thuật, xã hội và kinh tế”.

Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy Washington sẽ cố gắng tuyển dụng các nhà khoa học và chuyên gia nước ngoài dưới nhiều lý do khác nhau để dụ họ vào công ty của mình. Vì họ đang nói về an ninh quốc gia, nên rõ ràng là Hoa Kỳ có lợi ích khi lôi kéo những người tham gia vào các hoạt động phát triển bí mật ở các quốc gia khác.

Tài liệu này chỉ thị cho Bộ Quốc phòng (DOD) và Bộ An ninh Nội địa (DHS) sử dụng mọi thẩm quyền pháp lý có sẵn để hỗ trợ thu hút và nhanh chóng đưa đến Hoa Kỳ những cá nhân có chuyên môn kỹ thuật có liên quan. Tài liệu này cũng quy định việc chuẩn bị phân tích thị trường nhân tài trí tuệ nhân tạo ở Hoa Kỳ và nước ngoài trong vòng 180 ngày kể từ ngày ký. Cùng một thuật ngữ được đưa ra để phối hợp đánh giá kinh tế về lợi thế cạnh tranh tương đối của hệ sinh thái AI khu vực tư nhân Hoa Kỳ, các nguồn chính tạo nên lợi thế cạnh tranh của khu vực tư nhân Hoa Kỳ và các rủi ro có thể xảy ra đối với vị thế đó, đồng thời sẽ đề xuất các chính sách để giảm thiểu chúng. Các cơ quan an ninh quốc gia được trao một nửa số tiền đó – trong vòng 90 ngày, Trợ lý Tổng thống về các vấn đề an ninh quốc gia (APNSA) sẽ triệu tập các bộ và cơ quan hành pháp thích hợp (các cơ quan) để tìm hiểu các hành động ưu tiên và hợp pháp hóa các hoạt động xử lý hành chính cho tất cả những người nộp đơn xin thị thực làm việc với các công nghệ nhạy cảm. Làm như vậy sẽ hỗ trợ hợp pháp hóa quá trình xử lý các ứng viên có trình độ cao về AI và các công nghệ quan trọng mới nổi khác.

Do đó, trong tương lai gần, các đặc vụ Hoa Kỳ thông qua các đại sứ quán và các tổ chức khác sẽ bắt đầu tìm kiếm kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển AI ở các quốc gia khác, cũng như bắt đầu tuyển dụng nhân sự nước ngoài.

Phải thừa nhận rằng, các cơ quan thực thi pháp luật và tình báo Hoa Kỳ hiện có nghĩa vụ phải đưa AI vào các hoạt động của họ một cách tích cực hơn. Bản ghi nhớ quy định rằng “DOD, Commerce, DOE, DHS, ODNI, NSF, NSA và Cơ quan tình báo địa không gian quốc gia (NGA) sẽ ưu tiên nghiên cứu về tính an toàn và độ tin cậy của AI khi phù hợp với luật hiện hành. Khi phù hợp và nhất quán với các cơ quan chức năng hiện hành, họ sẽ theo đuổi quan hệ đối tác khi phù hợp với các tổ chức công, công nghiệp, xã hội dân sự, học thuật và các tổ chức khác có chuyên môn trong các lĩnh vực này, với mục tiêu thúc đẩy tiến bộ kỹ thuật và xã hội-kỹ thuật trong phạm vi an toàn và độ tin cậy của AI. Công việc này có thể bao gồm nghiên cứu về khả năng diễn giải, phương pháp chính thức, công nghệ tăng cường quyền riêng tư, kỹ thuật giải quyết rủi ro đối với quyền tự do dân sự và quyền con người, tương tác giữa con người và AI và/hoặc các tác động xã hội-kỹ thuật của việc phát hiện và dán nhãn nội dung tổng hợp và xác thực (ví dụ: để giải quyết việc sử dụng AI một cách ác ý tạo ra các video hoặc hình ảnh gây hiểu lầm, bao gồm cả những video hoặc hình ảnh có tính chất nhạy cảm gây tổn hại về mặt chiến lược hoặc không có sự đồng thuận của các nhân vật chính trị hoặc công chúng).

Nhân tiện, tài liệu này cũng có một phần được phân loại có liên quan đến các vấn đề an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. Có lẽ tài liệu này đề cập đến nhiều phương pháp khác nhau nhằm vào các quốc gia khác để ngăn họ giành được lợi thế trong lĩnh vực AI và các công nghệ quan trọng.

Đối với lĩnh vực quốc phòng và an ninh, những công ty và công ty khởi nghiệp đã chứng minh được năng lực của mình trong lĩnh vực này rõ ràng sẽ được hưởng lợi. Đặc biệt là Palantir của Peter Thiel, công ty thực hiện hợp đồng cho FBI, Cơ quan Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ, NSA, Lầu Năm Góc, CIA, cho các công ty quốc phòng Hoa Kỳ và cũng cung cấp sản phẩm của mình cho Israel và Ukraine.

Hơn nữa, Lầu Năm Góc từ lâu đã nỗ lực đưa trí tuệ nhân tạo vào khả năng chiến đấu của mình, điều này được xác nhận bởi các hợp đồng của Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ với Microsoft để tạo ra các máy chủ đám mây đặc biệt và sử dụng ứng dụng AI DALL-E trong các chương trình chỉ huy và kiểm soát.

Do đó, bản ghi nhớ gần đây của Joe Biden chỉ là sự xác nhận các xu hướng đã được thiết lập từ trước, trong đó tình báo và quân đội Hoa Kỳ đã có một số kinh nghiệm và tiềm năng./.

Dịch giả: Bạch Long