Çin kaçış hızına ulaştı: artık durdurulamaz

Çin Komünist Partisi'nin geçtiğimiz hafta Pekin'de gerçekleşen ve 2029 yılına kadar uzanan bir ekonomik yol haritasının tasarlandığı dört günlük, on yılda iki kez yapılan genel kurulu, birden fazla açıdan çarpıcı bir olaydı.

Süreklilik ve istikrarla başlayalım. Plenumdan sonra Xi Dada'nın ya da Büyük Panda'nın 2029'a, yani mevcut beş yıllık ekonomik hamlenin sonuna kadar dümende kalacağına şüphe yok.

Ve eğer Xi yeterince sağlıklıysa, 2035'e kadar kalır: Çin'in kişi başına 30.000 $ GSYİH sergilemesi için kader belirleyici ve uber oyun değiştirici hedef yıl, dünya çapında büyük yankılarla.

Burada "Çin karakteristikli sosyalizmin" ilerleyişi ile Pax Sinica'nın değilse bile en azından hegemon-merkezli olmayan, çok-nodlu dünyanın tanımlayıcı hatları arasındaki kesişmeyi görüyoruz (italikler benim).

Meşhur ABD Think Tankland/Sinofobi ekseni, Çin'in önümüzdeki birkaç yıl boyunca yılda %5'lik bir büyüme oranını sürdüremeyeceği konusunda histerik bir tutum sergiledi - bu hedef plenumda bir kez daha vurgulandı.

Jeopolitik Tahminler Merkezi tarafından yapılan bir Rus analizi çok önemli bir noktaya dikkat çekiyor: "Çinliler uzun süredir büyüme oranını dert etmiyorlar, çünkü 2018'de niteliksel kalkınma olarak adlandırılan bir stratejiye geçtiler, yani geleneksel endüstriler pahasına değil, yüksek teknolojiler ve yeni enerji kaynakları ve yapay zeka üretimi gibi yeni alanların yaratılması temelinde."

Baş döndürücü bir hızla uygulanmakta olan Made in China 2025'in ardındaki mantık budur: 2025'e kadar konsolide edilecek ve 2035'e kadar tamamen inşa edilecek "üst düzey sosyalist piyasa ekonomisine" giden yolda yüksek teknoloji gelişimi.

Bir sonraki adım, Çin Halk Cumhuriyeti'nin (ÇHC) 100. yıldönümü olan 2049 yılına kadar "modernize edilmiş sosyalist güç" statüsüne ulaşmak olacaktır.

Plenum bir kez daha "Çin özelliklerine sahip sosyalizmin" - ya da inatçılar için Çin modifiyeli kapitalizmin - "insan merkezli" olduğunu kanıtladı. En yüce değerler ulusal çıkarlar ve halkın çıkarlarıdır.

büyük özel şirketler CPC'nin stratejik kontrolü altında kalmaya devam etmektedir.

Plenumun sonundaki nihai bildiride "evrensel refaha" giden yolda özel sermayeye yönelik herhangi bir kısıtlama bulmaya çalışmak boşunadır. Kilit nokta, sermayenin rolünün her zaman "Çin özelliklerine sahip sosyalizm" kavramına tabi kılınması gerektiğidir.

Reform gemisinin istikrarlı seyrini izleyin

Burada her şey neredeyse didaktik terimlerle açıklanıyor ve "Çin modernleşmesini teşvik etmek için reformların daha kapsamlı bir şekilde derinleştirilmesine ilişkin ÇKP Merkez Komitesi Kararı "nın doğuşu anlatılıyor.

Artık Çin'in her yerinde halk arasında "Karar" olarak anılan bu metin, 300'den fazla önemli reform öneren üç ana bölüme ayrılmış 15 kısım ve 60 maddeye yayılmaktadır.

"Karar" henüz tam olarak yayınlanmadı; sadece Pekin planlamacılarının oraya nasıl ulaştığının yol haritası. Elbette bu sadece bir politika belgesi değil: ekonomik ve siyasi önlemlerin ayrıntılarının imge ve metafor bulutlarıyla gizlendiği, tam anlamıyla ÇKP tarzı bir tez.

Örneğin şu pasaja bir göz atın:

"Reform gemisinin istikrarlı bir şekilde ilerlemesini sağlamak için 'Karar', reformun daha kapsamlı bir şekilde derinleştirilmesinin "altı ilkeyi" uygulamasını önermektedir: partinin genel liderliğine bağlı kalmak, insan merkezli yaklaşıma bağlı kalmak, bütünlüğü koruma ve yeniliği teşvik etme ilkesine bağlı kalmak, ana hat olarak sistem inşasına bağlı kalmak, kapsamlı hukukun üstünlüğüne bağlı kalmak ve sistematik bir yaklaşıma bağlı kalmak."

"Karar "ın çoğu - toplam 13 bölümün 6'sı - ekonomik reformla ilgili. Çin bunu başarabilecek mi? Elbette başaracak.

Sadece emsallere bakın. 1979 yılında Küçük Dümenci Deng Xiaoping, çiftçi ve köylülerden oluşan bir ulusu verimli sanayi işçilerinden oluşan iyi yağlanmış bir makineye dönüştürmeye başladı. Bu süreçte kişi başına düşen GSYİH en az 30 kat arttı.

Şimdi Made in China 2025'in sonuçları, fabrika işçilerinden oluşan bir ulusu mühendislerden oluşan bir ulusa dönüştürüyor. Yılda 10,5 milyon üniversite mezununun üçte biri mühendis.

Yapay zekaya yapılan vurgu, diğer örneklerin yanı sıra, otomobil endüstrisinin tam otomasyonla 9.000 dolarlık bir elektrikli araç üretebilmesine ve kar elde etmesine yol açtı. Çin halihazırda elektrikli araçlar (BYD Brezilya, Tayland, Türkiye ve Macaristan'da tesisler kuruyor), güneş enerjisi, insansız hava araçları, telekom altyapısı (Huawei, ZTE), çelik, gemi yapımı ve yakında yarı iletkenler (teşekkürler Trump yaptırımları) alanlarında küresel bir lider.

Hegemon, kazanılması mümkün olmayan Sonsuz Savaşlar için en az 7 trilyon dolar harcarken Çin, Küresel Güney'deki bir dizi Kuşak ve Yol Girişimi (BRI) projesi için 1 trilyon dolar harcıyor: vurgu dijital/ulaşım bağlantı koridorları. Jeoekonomik zorunluluklar artan jeopolitik etkiyle iç içe geçmiştir.

Hegemon histerisi bir yana, gerçek şu ki Çin ekonomisi sadece 2024 yılında 1,7 trilyon dolar büyüyecek. Bu rakam Covid etkisi nedeniyle son üç yıl hariç tüm yıllardan daha fazla.

Ve Pekin bu büyüme için tam olarak sıfır yuan borçlandı. Buna kıyasla ABD ekonomisi 2024 yılında 300 milyar dolar büyüyebilir; ancak Washington bunun gerçekleşmesi için 3,3 trilyon dolar borçlanmak zorunda kaldı.

Araştırmacı Geoff Roberts, Çin'in neleri doğru yaptığına dair çok faydalı bir liste hazırladı.

İşin özüne inildiğinde ise rakamlar şaşırtıcıdır. İşte GSYİH büyümesi dışında sadece birkaçı:

• Dış mal ticareti bir önceki yıla göre %6,1 artarak 2,9 trilyon dolara ulaştı.
• Ticaret fazlası 2023'e kıyasla %12 artarak 85 milyar $'a ulaştı.
• ASEAN ticareti %10,5 artışla 80 milyar $'a ulaşmıştır; Çin ASEAN üyelerinin bir numaralı ticaret ortağıdır.
• Çin, 150 milyon tonluk rekor bir tahıl mahsulü elde etti.
• Kurye sektörü bir önceki yıla göre %23 artışla 80 milyar koli taşıdı.
• SMIC, Tayvanlı TSMC'nin ardından dünyanın iki numaralı saf dökümhanesi konumunda.
• China Telecom, dünyanın ilk kuantum iletişim uydusu Micius'un patent sahibi QuantumCTek'in %23'ü için 265 milyon dolar ödedi.
• Ticari havacılık Çin'in 26 roketinin %39'unu fırlattı.
• Buluş patentleri %43 artarak 524.000'e ulaştı. Çin, yürürlükte olan 4 milyon yerli buluş patentine sahip ilk ülke oldu.
• Baidu'nun Wuhan'daki 1.000 robotaksisi 4. çeyrekte kâra geçecek ve gelecek yıl kârlı olacak.
• Çin, dünyanın en iyi yapay zeka yeteneklerinin %47'sine sahip. Çin, 2019'dan bu yana okul ve üniversite müfredatlarına en az 2000 yapay zeka dersi ekledi.
• Araştırma liderleri olarak ikiye katlanan dünya çapındaki kurumların 10'undan 7'si Çinlidir ve bunların başında da Harvard'ın önünde yer alan Çin Bilimler Akademisi gelmektedir.

İstisnacı Çin "uzmanları", işgal altındaki Japonya, Almanya ve Güney Kore ile müttefik olan ABD'nin, daha fazla kaynağa ve daha fazla sermayeye sahip oldukları için Çin'in Küresel Çoğunluk ile olan çekim gücüne denk gelebileceğine ve onu geçebileceğine dair kendi fantezilerine inanmaktadırlar.

Saçmalık. Hegemonun NATO'daki "ortaklarının" - yani vasallarının - en ileri teknolojiyi yaratma konusunda lideri takip edeceklerine inanmak ise daha da saçma.

Önemli olan yüksek hızlı tren çoktan istasyondan ayrılmıştır. 21. yüzyıl Asya, Avrasya ve Çin yüzyılı olarak şekilleniyor.

Kaynak

Türkçe çeviri: Adnan DEMİR