De "Anglosphere" schakelt ook de Italiaanse firma Fincantieri uit

Aukus. Het mega-contract met Australië voor negen Fremm-fregatten ter waarde van 23 miljard is geannuleerd. Canberra heeft de voorkeur gegeven aan het Britse voorstel, ook al staat het project nog slechts op papier. De boodschap van de VS is duidelijk: er is geen plaats voor Europa in de Stille Oceaan.

De "Anglosfeer", het Amerikaans-Brits-Australische Aukus-pact, heeft China's woede gewekt en Frankrijk hard getroffen, dat zijn ambassadeurs in Washington en Canberra heeft teruggetrokken. De Fransen beweren in het ongewisse te zijn gelaten over de annulering van de levering van 56 miljard euro aan kernonderzeeërs door Naval Group, maar in feite was er al een wake-up call geweest, want aan het begin van de zomer waren de Italianen ook al opgelicht door de Australiërs.

En precies over de maxi-levering van Fremm-fregatten aan de Australische marine door het staatsbedrijf Fincantieri, een project waarin ook de Franse Naval Group partner is. Met andere woorden, de vangst is tweeledig. Dit is een interessant verhaal - dat door de nationale media wordt doodgezwegen omdat niemand graag wordt bedrogen - dat het concurrentieniveau onthult tussen de Europeanen en het militair-industrieel complex van de "Anglosfeer", dat met het door Biden-Johnson-Morrison gelanceerde Aukus-pact - de NAVO in de Stille Oceaan - China in de tang wil nemen.
Zo werd de grootste Italiaanse marineorder van de laatste decennia, die aan Australië voor negen fregatten met een totale waarde van ongeveer 23 miljard euro, in juni geannuleerd. De order werd binnengehaald door het Engelse bedrijf Bae Systems, dat daarmee twee andere concurrenten versloeg, Fincantieri en het Spaanse bedrijf Novantia. De droom van de verkoop van Italiaanse schepen, die eigenlijk het resultaat waren van een Italiaans-Franse samenwerking, is dus in duigen gevallen.

Het was eerder een politieke dan een technische keuze, en daarom des te brandender. Uit de vergelijking tussen het winnende voorstel en het Italiaanse kwam vooral één aspect naar voren: de Britse fregatten bevinden zich nog in de ontwerpfase en zullen pas aan het eind van het volgende decennium beschikbaar zijn, terwijl de Italiaanse fregatten al operationeel en getest zijn, waardoor de Australiërs over een paar jaar over hun eerste schepen zouden kunnen beschikken. De Australiërs hebben dus ingezet op een schip dat op papier geldig is, in plaats van op een schip dat zijn doeltreffendheid reeds heeft bewezen. Dit besluit kan op technisch en operationeel niveau niet worden gerechtvaardigd.

Deze keuze was in feite niet gerechtvaardigd op technologisch vlak : de Italiaans-Franse Fremms - onderstreept het IAI, het Instituut voor Internationale Zaken - zijn de meest geavanceerde eenheden in dienst ter wereld. Niet alleen had Fincantieri directe investeringen in Australië gepland voor de bouw van de schepen en een uitgebreide betrokkenheid van plaatselijke leveranciers.

Om deze order binnen te halen, was het Italiaanse systeem meer geëngageerd dan ooit. Er werd een specifieke cruise van een marine Fremm georganiseerd, evenals het bezoek aan Australië van een regeringsdelegatie - militair, diplomatiek en industrieel - met als hoogtepunt de aankomst van de minister van defensie en vervolgens de minister van buitenlandse zaken.
Voor Italië was het verlies van de Australische marine-order, die een uitgemaakte zaak leek te zijn, een bittere teleurstelling. We werden verslagen door een Brits fregatmodel dat alleen op papier bestond. Als het waar is dat op marinegebied een keuze voorbestemd is om gedurende dertig jaar de nationale militaire plannen te bepalen, betekent dit dat Italië (maar in het geval van de fregatten ook Frankrijk als partner van Fincantieri) niet betrouwbaar genoeg werd geacht. Een afknapper.

In feite ontstond er achter de schermen een levendige en vergiftigde discussie tussen diplomaten, militairen en Italiaanse industriëlen, als gevolg van het gebruikelijke afschuiven van verantwoordelijkheden, gevolgd door een oorverdovend zwijgen om de mislukking niet al te zeer te versterken. Zwijgen en zwijgen, zwijgen en altijd zwijgen... in pure Manzoniaanse stijl. Een keuze die ook voor de hand ligt, aangezien deze Fremm-fregatten, die wij reeds verkocht hebben aan het Egypte van al-Sisi en aan Qatar, Fincantieri ze ook zou willen onderbrengen bij Saoedi-Arabië en Marokko.

Het gebied van uitbreiding en invloed van het Europees militair-industrieel complex, niet alleen het Italiaanse, zou volgens de plannen van de "Anglosphere", op enkele uitzonderingen na, beperkt moeten worden tot het Middellandse-Zeegebied, de Golf en Afrika, maar niet de Stille Oceaan, het strategische kwadrant bij uitstek voor de Verenigde Staten.

Dit is een van de berichten die bij het Aukus Pact horen. En dat net nu de Europese Unie donderdag een nieuwe strategie in de Indo-Pacific heeft gelanceerd, het eerste onderdeel van een project met de naam Global Gateway waarmee de Zevenentwintig internationale overeenkomsten willen sluiten die veel verder gaan dan handel, op industrieel en digitaal gebied, op het gebied van connectiviteit en, zoals het toeval het wil, op het gebied van "maritieme veiligheid".

De "steek in de rug" waarover de Franse minister van Buitenlandse Zaken Le Drian spreekt met betrekking tot het Aukus-pact is het begin van een groot geopolitiek spel dat enerzijds tot doel heeft China onder druk te zetten, maar anderzijds ook tot doel heeft de gebieden van militaire en economische expansie opnieuw af te bakenen in een wereld waarin wordt geïnvesteerd in Eurazië en de Stille Oceaan.

De Verenigde Staten willen ook kruimels achterlaten voor hun bondgenoten en een paar valstrikken om vrienden en vijanden bezig te houden, van Afghanistan tot Irak, waaruit zij zich aan het eind van het jaar terugtrekken om plaats te maken voor de NAVO. Zij laten ons twintig jaar achter met rampen, oorlogen, miljoenen burgerslachtoffers en vluchtelingen, eeuwige destabilisatie, chaos: en niet eens een percentage van de winsten van het militair-industrieel complex. De Fransen protesteren, niet wij, zoals gewoonlijk zijn we uitgelijnd en bedekt.

Alberto Negri