Σε μαζικές εκκαθαρίσεις προχωρά ο Ερντογάν

Η επόμενη ημέρα του πραξικοπήματος βρίσκει την Τουρκία διχασμένη χώρα και κερδισμένο τον Ερντογάν, ο οποίος χρησιμοποιεί την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα σαν ευκαιρία για να ενισχύσει περαιτέρω τη θέση του και σαν άλλοθι για να προχωρήσει σε μαζικές εκκαθαρίσεις στον κρατικό μηχανισμό.

Σύμφωνα με τον μέχρι στιγμής απολογισμό κατά τις μάχες που έγιναν όσο διαρκούσε η απόπειρα σκοτώθηκαν 265 άτομα, στρατιωτικοί και πολίτες. Από την επομένη του αποτυχημένου πραξικοπήματος το καθεστώς Ερντογάν εξαπέλυσε πογκρόμ κατά των αντιπάλων του. Συνολικά, περί τα 2.900 στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων έχουν συλληφθεί, ενώ η αρχική εκτίμηση ότι το πραξικόπημα ήταν έργο μιας ομάδας αξιωματικών στα μεσαία κλιμάκια διαψεύδεται από τις εξελίξεις.

Επίσης, 2.745 δικαστικοί έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα, τουλάχιστον 10 δικαστικοί, μέλη των Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας έχουν συλληφθεί και έχουν εκδοθεί περίπου 200 εντάλματα σύλληψης για άλλους ανώτατους δικαστικούς. Σχεδόν το σύνολο των επικεφαλής των μάχιμων και επιτελικών μονάδων έχει συλληφθεί, καθώς και πολλοί δικαστικοί, μέλη των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας.

Μεταξύ των συλληφθέντων δεκάδες στρατηγοί, εμβληματικές φυσιογνωμίες του στρατού, όπως ο πρώην αρχηγός της Πολεμικής Αεροπορίας πτέραρχος Αλί Οζτούρκ και ο διοικητής Εκπαίδευσης Χερσαίων Δυνάμεων αντιστράτηγος Μετίν Ιγιντλί, ο διοικητής επιχειρήσεων της Α΄ στρατιάς ταξίαρχος Εγιούπ Γκιουρλέρ και ο διοικητής της στρατοχωροφυλακής Κωνσταντινούπολης συνταγματάρχης Γκιουρτζάν Σερτζάν. Το πρωί της Κυριακής, στην πόλη Ντενιζλί (δυτική Τουρκία), συνελήφθη διοικητής της φρουράς Οζάν Οζμπακίρ. Στους συλληφθέντες είναι και ο Ερντάλ Οζτούρκ, διοικητής της τρίτης στρατιάς, ο Αντέμ Χουντούτι, διοικητής της δεύτερης στρατιάς και ο  στρατηγός Μπεκίρ Ερτζάν Βαν. Σε πολλές περιπτώσεις οι στρατιώτες που συνελήφθησαν λιντσαρίστηκαν από υποστηρικτές του Ερντογάν, ενώ ένας στρατιώτης αποκεφαλίστηκε.

Από τις πρώτες ώρες ο Ερντογάν υποσχέθηκε να εκκαθαρίσει τον στρατό από τα προδοτικά στοιχεία: «Θα διατηρήσουμε την θέση μας μέχρι το τέλος και όλοι αυτοί θα τιμωρηθούν όπως αξίζει σε προδότες», είπε μόλις επέστρεψε στην στην Κωνσταντινούπολη τα ξημερώματα του Σαββάτου.

«Ερντογάν: Ο Τσίπρας μου είπε ότι μέσα σε 15 μέρες θα επιστραφούν από Ελλάδα οι οκτώ στρατιωτικοί»

Εν τω μεταξύ, ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι μέσα σε 15 μέρες η Ελλάδα θα εκδώσει τους οκτώ στρατιωτικούς που το έσκασαν στην Αλεξανδρούπολη μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της Παρασκευής.

Σε ομιλία του έξω από το σπίτι του στην Κωνσταντινούπολη ο Τούρκος Πρόεδρος είπε ότι συνομίλησε με τον Έλληνα πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα. Είπε ακόμη ότι θα στείλουν επιστολή στις ΗΠΑ και θα ζητούν την έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν. Να σημειωθεί ότι το ζήτημα των Τούρκων στρατιωτικών που ζήτησαν άσυλο στην Αλεξανδρούπολη βρέθηκε στο επίκεντρο της τηλεφωνικής επικοινωνίας του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το βράδυ του Σαββάτου.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, κατά την επικοινωνία, η οποία πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Τούρκου προέδρου, ο Πρωθυπουργός σημείωσε ότι οι διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου θα είναι σύντομες, αλλά θα υπάρξει απόλυτος σεβασμός στα όσα προβλέπουν το διεθνές δίκαιο και οι συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Κατά τις ίδιες πηγές, ο κ. Ερντογάν εξέφρασε στον κ. Τσίπρα τις ευχαριστίες του για τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης και του ίδιου, κατά την εκδήλωση της απόπειρας πραξικοπήματος.

Ο πρωθυπουργός από την πλευρά του σημείωσε ότι η προσήλωση στις αξίες της δημοκρατίας και της συνταγματικής νομιμότητας είναι ζήτημα αρχής για τον ελληνικό λαό.

Επιχείρηση εκκαθάρισης

Ο Ταγίπ Ερντογάν φέρεται αποφασισμένος να εκκαθαρίσει τον στρατό, τη δικαιοσύνη και τον κρατικό μηχανισμό από αυτό που αποκαλεί παράλληλη δομή, όσους δηλαδή πρόσκεινται στο κίνημα «Χιζμέτ», του Φετουλάχ Γκιουλέν τον οποίο κατονομάζει ως υπεύθυνο του πραξικοπήματος.

Οι Τούρκοι αρμόδιοι όπως ο υπουργός Δικαιοσύνης της Τουρκίας, Μπεκίρ Μποζντάν, αναφέρουν ότι θα υπάρξει συνέχεια στις εκκαθαρίσεις. Παράλληλα τόσο ο Ερντογάν όσο και ο πρωθυπουργός του Γιλντιρίμ, έκαναν λόγο για επαναφορά της θανατικής ποινής που είχε καταργηθεί το 2004 στο πλαίσιο της προενταξιακής πορείας της Τουρκίας στην ΕΕ.

Ενώ ο Ερντογάν κάλεσε τον κόσμο να παραμείνει σε εγρήγορση, προανήγγειλε την επαναφορά της θανατικής ποινής. «Ως κυβέρνηση και ως Κράτος, εμείς γνωρίζουμε και ακούμε αυτό το αίτημα που είναι δικό σας. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτό το αίτημα. Πιστεύω ότι η κυβέρνησή μας θα συζητήσει με την αντιπολίτευση και μια απόφαση αναμφίβολα θα ληφθεί» ανέφερε σε ομιλία που εκφώνησε στην Κωνσταντινούπολη και πρόσθεσε: «Στη Δημοκρατία, η απόφαση, είναι αυτό που θέλει ο λαός».

Παράλληλα δείχνοντας τις προθέσεις του καθεστώτος ο πρωθυπουργός Γιλντιρίμ ανέφερε: «Το έθνος μας πήρε βαθιά ανάσα, αλλά δεν τελειώσαμε, θα πραγματοποιήσουμε γρήγορα την επιχείρηση κάθαρσης. Θα δώσουμε στους πραξικοπηματίες την ποινή που τους ταιριάζει, με τρόπο που κανείς να μην έχει στο μέλλον το θράσος να εναντιωθεί στη λαϊκή βούληση».

Ο Ερντογάν είχε κατηγορήσει από το 2013 τον Φετουλάχ Γκιουλέν για τρομοκράτη, ότι στήνει «παράλληλο κράτος», είχε πετύχει τον χαρακτηρισμό του κινήματός του ως «τρομοκρατική οργάνωση» και είχε ζητήσει την έκδοσή του από τις αμερικανικές αρχές, καθώς ο πρώην ιεροκήρυκας ζει στην Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, από την στιγμή που διέρρηξε τις σχέσεις του με τον άλλοτε σύμμαχό του, Ερντογάν, τον οποίο είχε στηρίξει να ανέλθει στην εξουσία.

Ο Γκιουλέν πάντως με δηλώσεις που έκανε από την Πενσυλβάνια, αρνήθηκε ότι βρίσκεται πίσω από το πραξικόπημα, υποστήριξε ότι δεν έχει σχέση με τέτοιες ενέργειες ενώ είπε ότι ο Ερντογάν έχει σκηνοθετήσει το πραξικόπημα ώστε να στοχοποιήσει τον ίδιο και τους υποστηρικτές του. Ο Ερντογάν ζήτησε ξανά την έκδοσή του από τις αμερικανικές αρχές, ωστόσο ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι δήλωσε ότι το αίτημα θα εξεταστεί μόνο αν η Τουρκία προσκομίσει στοιχεία που να αποδεικνύουν τους ισχυρισμούς της. Παράλληλα ο Τζον Κέρι δήλωσε, αναφερόμενος σε ισχυρισμούς κυβερνητικών αξιωματούχων ότι οι ΗΠΑ έχουν εμπλοκή στο πραξικόπημα ότι «Αυτοί οι υπαινιγμοί είναι ψευδείς και ζημιώνουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών». 

Διχασμένη χώρα

Σε κάθε περίπτωση την επομένη του πραξικοπήματος η Τουρκία είναι μία διχασμένη χώρα, ενώ διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι δεν έχει εκλείψει ακόμη και ο κίνδυνος εμφυλίου πολέμου, λόγω των εκκαθαρίσεων αλλά και των επεισοδίων από τους Τούρκους πολίτες.

Παράλληλα ακόμη κι αν ο Ερντογάν κερδίσει πλήρως της εσωτερική παρτίδα που παίζεται, η Τουρκία βγαίνει αποσταθεροποιημένη. Οι σχέσεις με τον στρατό που μετά από μία περίοδο έντασης φαινόταν ότι έχουν εξομαλυνθεί, με τη νίκη του Ερντογάν και την αποδυνάμωση του στρατού, οξύνονται ξανά. Αυτό σε μία περίοδο που η τουρκική κυβέρνηση έχει δύο ανοικτά μέτωπα με τους τζιχαντιστές του ISIS και με τους Κούρδους αυτονομιστές του ΡΚΚ.

Ο Ερντογάν φαίνεται να είναι ο κυρίαρχος όσο έχει ισχυρή υποστήριξη από τον λαϊκό παράγοντα, ωστόσο για να το πετύχει χρησιμοποιεί την βία των δυνάμεων ασφαλείας, καταστέλοντας κάθε διαμαρτυρία εναντίον του και κάνοντας  συστηματικές διώξεις πολιτικών του αντιπάλων, δικαστικών, πανεπιστημιακών, ενώ σχεδόν έχουν εκλείψει οι επικριτικοί δημοσιογράφοι.

Πάντως ο Ερντογάν απευθύνθηκε και κινητοποίησε με επιτυχία τον λαϊκό παράγοντα σε όλη τη χώρα, ενώ οι πολίτες σε ορισμένες περιπτώσεις συγκρούστηκαν με τους στρατιώτες του πραξικοπήματος. Αντίθετα, η απόπειρα δεν είχε καμία λαϊκή υποστήριξη παρά την δυσαρέσκεια που έχει προκαλέσει το καθεστώς Ερντογάν. Ενδεικτικό είναι ότι και τα τρία κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης  κατήγγειλαν απερίφραστα το πραξικόπημα.