Τι συμφωνήθηκε στο Eurogroup για την επιστροφή του ΔΝΤ στο ελληνικό χρέος

Η χθεσινή συνάντηση του Eurogroup απέδειξε για δεύτερη φορά ότι οι υπουργοί οικονομικών έχουν αποκτήσει την ικανότητα να λύνουν τον "γόρδιο δεσμό” του ελληνικού χρέους αφήνοντάς τον κάθε φορά σχεδόν... ανέπαφο.
Η τεχνική προεργασία έχει γίνει εδώ και καιρό αλλά χθες έπρεπε να το δεχθεί κατ' αρχήν το ΔΝΤ και να καμφθούν οι αντιδράσεις ορισμένων Υπουργών που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν το θέμα με όρους... 2015.
Τα στοιχεία της "λύσης” που αποφεύγει την... άμεση λύση είναι τα ακόλουθα:
* Τον Μάιο το Eurogroup είχε αποφασίσει μετά από επίπονη τεχνική προετοιμασία να χωρίσει τα μέτρα για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους σε τρία "κομμάτια”, τα βραχυπρόθεσμα, δηλαδή εκείνα που θα είναι άμεσης εφαρμογής, τα μεσοπρόθεσμα, δηλαδή εκείνα που θα εφαρμοσθούν μετά τα τέλη του 2017 και τα μακροπρόθεσμα.
* Το ΔΝΤ (όπως άλλωστε και το Eurogroup) θεωρεί ότι τα βραχυπρόθεσμα δεν αρκούν σε καμία περίπτωση για να χαρακτηρίσει το ελληνικό χρέος βιώσιμο. Για να γίνει αυτό πρέπει να δρομολογηθούν και τα μεσοπρόθεσμα στα οποία ξεκαθαρίζεται πέραν των άλλων και το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων για την μετά το 2018 περίοδο.
* Η Γερμανία και ειδικά ο κ. Σόιμπλε έχει απορρίψει κάθε συζήτηση για τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα πριν τις γερμανικές εκλογές που απέχουν λίγους μήνες από την ολοκλήρωση του προγράμματος το 2018.
* Ο ESM που είναι ο βασικός χρηματοδοτικός φορέας του ελληνικού προγράμματος έχει "εισάγει” την συζήτηση για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ως διαδικασία risk management του ελληνικού δανείου και κατά συνέπεια δεν χρειάζεται καμία έγκριση από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια. Και επιπλέον έχει συνδέσει την προώθηση των βραχυπρόθεσμων μέτρων με την ολοκλήρωση της α' αξιολόγησης.
* Η ΕΚΤ περιμένει την ολοκλήρωση της β' αξιολόγησης για να προχωρήσει με τα δικά της δεδομένα στην διαμόρφωση της Έκθεσής της για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και την ένταξή της στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης στο σκέλος του QE.
Με αυτά τα δεδομένα το κλειδί που θα μπορούσε –και αυτό έγινε τελικά– να ανοίξει την συζήτηση για το χρέος έτσι ώστε να μην έχει πρόβλημα ο κ. Σόιμπλε και να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις του ΔΝΤ (πέραν της ολοκλήρωσης της β' Αξιολόγησης) ήταν να βρεθεί "λύση” για μία σιωπηρή συμφωνία στα μεσοπρόθεσμα μέτρα χωρίς όμως αυτά να μπουν προς συζήτηση τώρα.
Τι είναι τα "μεσοπρόθεσμα” και γιατί είναι τόσο κρίσιμα;
Σ' αυτά έχουν ενταχθεί αφενός οι επιστροφές κερδών από τα ομόλογα που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες, η μακροπρόθεσμη επέκταση των λήξεων και κυρίως το διάστημα στο οποίο τελικά θα πρέπει να διατηρηθεί η απαίτηση για πρωτογενή πλεονάσματα υψηλότερα (3,5%) ή χαμηλότερα (2%).
Στην χθεσινή συνάντηση του Eurogroup και μετά από έντονες ζυμώσεις αποφασίσθηκε ότι "όπως τον Νοέμβριο του 2012” η Ευρωζώνη θα δεσμευθεί να δρομολογήσει τώρα (στο πρώτο δίμηνο του 2017) τα άμεσης εφαρμογής μέτρα (βραχυπρόθεσμα) και ότι θα συζητήσει αμέσως με την λήξη (2018) του προγράμματος τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, οι γενικές γραμμές των οποίων όμως θα έχουν ήδη προκαθοριστεί και θα είναι δεσμευτικές.
Αυτό που δεσμεύθηκαν όλες οι πλευρές είναι πως παρ' ό,τι τα μεσοπρόθεσμα δεν θα ανακοινωθούν θα έχουν στις γενικές τους κατευθύνσεις συμφωνηθεί με το ΔΝΤ και θα διασφαλίζουν την συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα.
Με τον τρόπο αυτό κανείς δεν θα ξεπεράσει την απαγόρευση που έχει θέσει ο κ. Σόιμπλε αλλά την ίδια στιγμή κανείς δεν θα εμποδίσει την σταδιακή δρομολόγηση της συζήτησης για το χρέος της οποίας ο επόμενος σταθμός θα είναι στα τέλη του 2017 αρχές του 2018.        
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Ντάισελμπλουμ στις δηλώσεις του, έκανε λόγο για εν μέρει συγκεκριμενοποίησή τους (των μεσοπρόθεσμων μέτρων) για χάρη του ΔΝΤ έτσι ώστε να μπορέσει να δρομολογήσει την αξιολόγηση του ελληνικού χρέους και να κάνει πρόταση στο ΔΣ πριν το τέλος του έτους.
"Ίσως χρειαστεί να συζητήσουμε λίγο παραπάνω την 2η φάση των μέτρων (μεσοπρόθεσμων), αλλά στο τέλος του 2016 δεν μπορείς να είσαι ακριβής στα μέτρα που θα χρειαστούν το 2018", όπως είπε, υπογραμμίζοντας ότι "θα έχουμε την συζήτηση με το ΔΝΤ για την καθαρότητα που θέλουν αλλά δεν μπορούμε να έχουμε πλήρη καθαρότητα". 
Όσο για τα βραχυπρόθεσμα είναι πλέον συγκεκριμένα: αλλαγές κυμαινόμενων επιτοκίων σε σταθερά, μείωση καπέλων επιτοκίων και εξομάλυνση της ωρίμανσης και της αποπληρωμής δανείων, μέσα στο σημερινό εύρος ωριμάνσεως...”.
Με αυτά τα βήματα δεδομένα, θα γίνει δυνατή και η έκδοση της Έκθεσης της ΕΚΤ για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους που με την σειρά της θα δρομολογήσει την ένταξη στο QE.
Όλα αυτά βέβαια με την κεντρική προϋπόθεση ότι η β’ αξιολόγηση θα έχει ολοκληρωθεί πριν από τον Δεκέμβριο ή το αργότερο τον Ιανουάριο.