Τα σχέδια των τραπεζών για τα κόκκινα δάνεια

Τον φιλόξοδο στόχο να «προσγειώσουν» τα «κόκκινα» δάνεια στο 15% μεσοπρόθεσμα διατυπώνουν οι τράπεζες, με συνδυασμό ενεργότερης διαχείρισης και διαγραφών. Η πλήρης υλοποίηση του σχεδιασμού κάθε ομίλου θα ξεκινήσει περί τα τέλη του έτους, όταν θα έχει ολοκληρωθεί το νομοθετικό πλαίσιο και θα έχουν λειτουργήσει οι πρώτες πλατφόρμες διαχείρισης.
Οι στόχοι που προβλέπει το μνημόνιο και οι οποίοι θα είναι ο οδικός χάρτης κάθε τράπεζας σε εποπτικό επίπεδο και με ορίζοντα τριετίας, θα συμφωνηθούν τον Σεπτέμβριο με την Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΛ η οποία επιδιώκει τη μείωση του NPLs του συστήματος κατά 30% έως το τέλος του 2018, ώστε να διαμορφωθεί στο επίπεδο των χωρών του ευρωπαϊκού νότου και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω στη συνέχεια.
Κάθε όμιλος πάντως έχει τους δικούς του επιχειρηματικούς στόχους και διαφορετική στρατηγική ανάλογη με το προφίλ του χαρτοφυλακίου του, επιλέγοντας εσωτερική διαχείριση ή και ανάθεση σε τρίτους παρόχους, με την πώληση δανείων πάντως να είναι η λιγότερο δημοφιλής επιλογή.

Εκτιμάται ότι με εσωτερική διαχείριση θα αντιμετωπίσουν οι τράπεζες τα έξι στα δέκα «κόκκινα» δάνεια, ενώ τα δύο στα δέκα εκτιμάται ότι θα οδηγηθούν σε ρευστοποίηση εξασφαλίσεων, ώστε εν τέλει μόνο για τα δύο στα δέκα θα εξεταστεί η λύση της πώλησης σε εξειδικευμένα funds.

Μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά 500 εκατ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο του έτους και κατά 1,2 δισ. ευρώ αν προστεθεί και το τελευταίο τρίμηνο του 2015 είχε η Τράπεζα Πειραιώς, ΠΕΙΡ με αντίστοιχη τάση να καταγράφεται και στο δεύτερο τρίμηνο του έτους. Ο στόχος είναι η σημαντική αποκλιμάκωση στο σύνολο του έτους ως συνδυασμός ενεργότερης διαχείρισης και διαγραφών.
Η Πειραιώς λειτουργεί από το τρίτο τρίμηνο του 2014 την εξειδικευμένη Remedial Business Unit, η οποία διαχειρίζεται δάνεια 32 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 11,3 δισ. ευρώ είναι λιανικής και τα υπόλοιπα ανήκουν στο wholesale. Aπό τη θέση της στην αγορά η Πειραιώς μπορεί να «χαρτογραφήσει» την εικόνα των επιχειρήσεων και έχει ενδιαφέρον η εκτίμηση της RBU της τράπεζας ότι από το σύνολο των μεγάλων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που έχει στο χαρτοφυλάκιό της, πάνω από το 70% παραμένουν σε λειτουργία ενώ το 60% των τελευταίων είναι βιώσιμες καθώς έχουν θετικά EBITDA.
Ο Όμιλος έχει ειδική task force για τη διαχείριση του ανοίγματος σε μεγάλες επιχειρήσεις και κλάδους όπου φιλοδοξεί να δώσει την κατεύθυνση για την ανασυγκρότησή τους. Όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της τράπεζας Μιχάλης Σάλλας, η Πειραιώς βρίσκεται σε διαδικασία ουσιαστικής ανασυγκρότησης, με νέο σχέδιο στρατηγικής για να μπορέσει η τράπεζα να ανταποκριθεί με τον καλύτερο τρόπο στις νέες συνθήκες της αγοράς και να συμβάλει αποφασιστικά στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, έχοντας ως βάση το μέγεθός της και το γεγονός ότι έχει το 35% των επιχειρηματικών δανείων στην Ελλάδα.

H τράπεζα κατέγραψε μείωση στη δημιουργία νέων επισφαλειών, ενώ η άνοδος στα επιχειρηματικά οφείλεται σε κινήσεις που αφορούν συγκεκριμένα δάνεια που ήδη ανήκαν στα NPEs. Στη μονάδα διαχείρισης λιανικής έχουν περάσει έκθεση ύψους 18,9 δισ. ευρώ, NPLs και εξυπηρετούμενα δάνεια και απασχολούνται 2.200 άτομα, εκ των οποίων τουλάχιστον τα μισά είναι εργαζόμενοι της τράπεζας.
Η ΤτΕ επιδιώκει τη μείωση του NPLs του συστήματος κατά 30% έως το τέλος του 2018, ώστε να διαμορφωθεί στο επίπεδο των χωρών του ευρωπαϊκού νότου και να αποκλιμακωθεί περαιτέρω στη συνέχεια.
Η αντίστοιχη μονάδα της Alpha Bank ΑΛΦΑ για την επιχειρηματική πίστη διαχειρίζεται 8,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 2,5 δισ. ευρώ είναι εξυπηρετούμενα δάνεια. Η συνεργασία με την KKR και τη Eurobank θα αφορά καταρχάς 1,2 δισ. ευρώ μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια, τα οποία είναι κοινή έκθεση των δύο τραπεζών που θα επωφελούνται από την ανάκτηση που θα προκύψει μέσα από μακροπρόθεσμες λύσεις αναδιάρθρωσης.
Η Alpha Bank συνεργάζεται στο κομμάτι της λιανικής με την Aktua και η κοινή εταιρεία, η Aktua Hellas εκτιμάται ότι θα αδειοδοτηθεί στο τρίτο τρίμηνο και θα λειτουργήσει πλήρως στο τέταρτο τρίμηνο του έτους. Η εταιρεία θα αναλάβει τη διαχείριση δανείων λιανικής (στεγαστικά, καταναλωτικά και δάνεια σε μικρές επιχειρήσεις) με καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών και σταδιακά θα μεταφερθεί η διαχείριση περί των 10 δισ. ευρώ.
Το πλεονέκτημα του σχήματος αυτού είναι ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ευχέρειες που δεν περιλαμβάνονται εξ ορισμού στην «εργαλειοθήκη» μιας τράπεζας, για παράδειγμα η εθελοντική παράδοση του ακινήτου από τον δανειολήπτη ή η ανάθεση της πώλησής του στην εταιρεία, με δυνατότητα μιας συνολικής υποδομής που συνδέεται και με την αξιοποίηση ακινήτων και το real estate και με χαμηλότερα κόστη.

Με ειδικές μονάδες διαχείρισης, μία για τα δάνεια λιανικής και μία για τα επιχειρηματικά, η Εθνική αντιμετωπίζει το χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων. Πρόκειται για διακριτές, καθετοποιημένες και εξειδικευμένες μονάδες, εκ των οποίων η μονάδα λιανικής απασχολεί περί τα 1.600 άτομα - 600 από την ίδια την τράπεζα. Η μονάδα εταιρικών πιστοδοτήσεων ειδικής διαχείρισης απασχολεί συνολικά περί τα 300 άτομα και σε αυτήν έχουν μεταφερθεί χαρτοφυλάκια δανείων. Η διοίκηση της τράπεζας εκτιμά ότι η ανάκαμψη των προβληματικών επιχειρηματικών δανείων απαιτεί χρόνο και συγκεκριμένα περίπου 3 χρόνια από τη στιγμή που θα γίνει η αναδιάρθρωση των δανείων. Μεσοπρόθεσμος στόχος είναι η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο 15% του δανειακού χαρτοφυλακίου μέσω ρυθμίσεων και διαγραφών ενώ για φέτος προϋπολογίζεται η μείωση κατά 1 δισ. ευρώ.
Στο τρίμηνο, η Εθνική είχε αρνητική δημιουργία νέων NPLs, όπως και στα επιχειρηματικά, όπου στις μμε αυξήθηκαν μόλις κατά 10 εκατ. ευρώ, με την εξαίρεση συγκεκριμένων μεγάλων δανειοληπτών.

Η Eurobank ακολουθεί σύνθετη στρατηγική που περιλαμβάνει ανάθεση σε πλατφόρμα της διαχείρισης επιχειρηματικών δανείων, εσωτερική διαχείριση στη λιανική και πώληση χαρτοφυλακίων της ΝΑ Ευρώπης, όπως ήδη έχει κάνει σε Βουλγαρία και Ρουμανία ελαφρύνοντας τους ισολογισμούς των τοπικών θυγατρικών χωρίς ζημία.
Στόχος της Eurobank είναι η μείωση των NPLs στο 15% σε μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, ενώ για φέτος θα προχωρήσει σε αυξημένες διαγραφές, έχοντας ήδη διαγράψει 350 εκατ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο.
Κάθε τραπεζικός όμιλος έχει τους δικούς του επιχειρηματικούς στόχους και διαφορετική στρατηγική ανάλογη με το προφίλ του χαρτοφυλακίου του, επιλέγοντας εσωτερική διαχείριση ή και ανάθεση σε τρίτους παρόχους, με την πώληση δανείων πάντως να είναι η λιγότερο δημοφιλής επιλογή.
Η τράπεζα υλοποιεί ήδη ρυθμίσεις μεσοπρόθεσμου και μακροχρόνιου χαρακτήρα, οι οποίες αποτελούν το 70% του συνόλου και περιλαμβάνουν μείωση επιτοκίου, split balance, διαγραφές μέρους του χρέους, αύξηση της διάρκειας αποπληρωμής.
Το αποτέλεσμα είναι η βελτίωση ήδη του σχετικού δείκτη «επαναφοράς» του δανείου που ρυθμίζεται στο 94% από 81% στο τέλος του 2015 και 58% στο πρώτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Η εταιρεία διαχείρισης μη εξυπηρετούμενης έκθεσης, με την ονομασία ManCo, σε συνεργασία με το KKR και την Alpha Bank αλλά και τη μετοχική συμμετοχή της EBRD θα λειτουργήσει σε ένα εξάμηνο και θα έχει το πλεονέκτημα της τεχνογνωσίας και της προσέλκυσης νέων κεφαλαίων. KKR και EBRD θα παρέχουν χρηματοδότηση για ρευστότητα ή κεφαλαιακή ενίσχυση ενώ οι δύο τράπεζες θα διατηρούν το δικαίωμα να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση.
Η ManCo θα υλοποιεί το σχέδιο αναδιάρθρωσης που θα συμφωνούν όλες οι πλευρές και θα έχει προμήθεια διαχείρισης και μέρος της ανάκτησης που θα επιτυγχάνεται πάνω από ένα σημείο αναφοράς, το οποίο επίσης θα συμφωνείται.