Να Υπάρχεις ή να μην Υπάρχεις: Το Όραμα της Ντάρια Ντούγκινα για την Αποκάλυψη
Στον ενάμιση χρόνο από τότε που η 29χρονη Daria Dugina σκοτώθηκε σε βομβιστική επίθεση με αυτοκίνητο κοντά στη Μόσχα, το ερώτημα "Ποια είναι η Daria Dugina;" δεν έχει εκλείψει. Αντιθέτως, καθώς ο καπνός καθάριζε, το ερώτημα αυτό μόνο εντάθηκε και διευρύνθηκε.
Αυτός είναι ίσως ένας από τους λόγους για τους οποίους, μόλις τον περασμένο Οκτώβριο [2023], η Washington Post δημοσίευσε ένα "αποκαλυπτικό" άρθρο που παραδεχόταν αυτό που οι περισσότεροι νηφάλιοι άνθρωποι ήδη γνώριζαν: η νεαρή ζωή της Ντούγκινα διακόπηκε σε μια πράξη κρατικά χρηματοδοτούμενης τρομοκρατίας που πραγματοποιήθηκε από ουκρανικές ειδικές δυνάμεις που δημιουργήθηκαν, εκπαιδεύτηκαν, οπλίστηκαν και χρηματοδοτήθηκαν από τη CIA.1 Φυσικά, οι Αμερικανοί και Ουκρανοί αξιωματούχοι που το επιβεβαίωσαν αυτό στην Post "μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας επικαλούμενοι λόγους ασφαλείας καθώς και την ευαισθησία του θέματος", καθώς το Κίεβο και η Ουάσινγκτον εξακολουθούν να αρνούνται επισήμως να σχολιάσουν. Με άλλα λόγια, πρόκειται για την "ίδια παλιά ιστορία" με τους ίδιους παλιούς πρωταγωνιστές να παίζουν τώρα με τους τελευταίους "κατώτερους εταίρους" τους.
Αυτοί οι δολοφόνοι εξακολουθούν να βρίσκονται σε αμηχανία από "ανησυχία" για την "ευαισθησία" αυτού που έκαναν: να σκοτώσουν μια νεαρή διανοούμενη, συγγραφέα και ακτιβίστρια, ο θάνατος της οποίας άνοιξε το κουτί της Πανδώρας για την πραγματική Ντάρια Ντούγκινα - τις σκέψεις και τα γραπτά της, και τι σημαίνει ο ακτιβισμός και ο θάνατός της για πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Daria Dugina
Μετά τη δημοσίευση του μεταθανάτιου βιβλίου της, Εσχατολογικός Οπτιμισμός, η Ντάρια "Πλατόνοβα" Ντούγκινα - η φιλόσοφος - αναδύθηκε στο προσκήνιο.2 Οι αναγνώστες σε ολόκληρο τον πλανήτη γνωρίζουν τώρα αυτό που πολλοί στη γενέτειρά της, τη Ρωσία, γνώριζαν ήδη: Η Ντούγκινα δεν ήταν μόνο η κόρη του κορυφαίου Ρώσου φιλοσόφου, Αλεξάντρ Ντούγκιν, αλλά και μια βαθιά, ριζοσπαστική φιλόσοφος από μόνη της.
Την παραμονή του θανάτου της, η Ντούγκινα εργαζόταν για ένα διδακτορικό στην αρχαία πολιτική φιλοσοφία και είχε αρχίσει να παρουσιάζει βασικές ιδέες στο κοινό.
Υπήρξε ισόβια ακτιβίστρια του Διεθνούς Ευρασιατικού Κινήματος, το όραμα του οποίου υποστηρίζει την (επαν)εγκαθίδρυση ενός πολυπολικού κόσμου, στον οποίο οι ποικίλοι πολιτισμοί και κουλτούρες δεν θα υποτάσσονται στη δικτατορία του ιμπεριαλιστικού μπλοκ των ΗΠΑ και της σύγχρονης Δύσης.
Χέρι-χέρι με τον (γεω)πολιτικό ακτιβισμό της, αποκαλύφθηκε η νεαρή αλλά μακρινή και έμπειρη καριέρα της Ντούγκινα ως τολμηρή δημοσιογράφος και αναλύτρια. Η Ντάρια ήταν επίσης μια γυναίκα των τεχνών: είχε ένα μουσικό πρότζεκτ (Dasein May Refuse), έγραφε ποίηση, επισκεπτόταν και επιμελούνταν εκθέσεις τέχνης και θέατρο.3 Σχεδίαζε να δοκιμάσει τις δυνάμεις της στον κινηματογράφο.
Σε μια πιο προσωπική σημείωση, όσοι διαβάζουν ρωσικά μπορούν να μάθουν από τα πρόσφατα δημοσιευμένα ημερολόγιά της ότι η Ντάρια ήταν ένας άνθρωπος που πάλευε συνεχώς με τη μελαγχολία και την εξάντληση. Πίεζε διαρκώς τον εαυτό της για να είναι το καλύτερο που μπορούσε να είναι για τους άλλους και για έναν ανώτερο σκοπό.
Τα ίδια δυτικά μέσα ενημέρωσης που έσπευσαν να γιορτάσουν τον θάνατό της ως ένα δυνατό και ξεκάθαρο "μήνυμα" έχουν αρχίσει να διαμαρτύρονται για μια ανερχόμενη "λατρεία της Ντάρια Ντούγκινα" και να ανησυχούν για το πραγματικό μήνυμα που σηματοδοτεί πλέον η ζωή και ο θάνατός της.
Πράγματι, ίσως θα έπρεπε να ανησυχούν επειδή ένα από τα μηνύματα της Ντούγκινα ηχεί δυνατά και καθαρά στις μέρες μας: Βρισκόμαστε στο χείλος της αβύσσου. Σε μια από τις σημαντικότερες δημόσιες διαλέξεις της, που έδωσε λίγες ημέρες πριν από την έναρξη των εγκλεισμών του COVID-19 τον Μάρτιο του 2020, η Dugina τόνισε: "Πιθανότατα ζούμε στην εποχή του τέλους του κόσμου - αυτό φαίνεται στην πανδημία, στις διάφορες φυσικές καταστροφές που έχουν γίνει πιο συχνές και στις θεμελιώδεις αλλαγές στην πολιτική, τη γεωπολιτική και τη φιλοσοφία "4.
Σε μια ομιλία της ένα χρόνο αργότερα, η Ντούγκινα μίλησε για μια "έντονη αποκαλυπτική αίσθηση ενός επερχόμενου τέλους" και αναφέρθηκε στην εποχή μας ως την Kali-Yuga, την τελευταία "σκοτεινή εποχή" στον ινδουιστικό κύκλο.5 Όταν ένα μέλος του ακροατηρίου ρώτησε τι θα μπορούσαν να αντλήσουν οι αντιφρονούντες από τη σύγχρονη κουλτούρα, η Ντούγκινα αστειεύτηκε με σκεπτικισμό: "Μέσω της σύγχρονης κουλτούρας; Ποια ακριβώς; Μέσα από την κουλτούρα της αντικειμενοστραφούς οντολογίας, των cyborgs και των μεταλλαγμένων; "6.
Σε μια άλλη ομιλία για τη μετα-φεμινιστική φιλοσοφία, η Dugina μίλησε για την ανάγκη να "σωθεί η ανθρωπότητα από τον επερχόμενο θάνατο" και συνέχισε να προειδοποιεί με σαφήνεια για τις συνέπειες της έλευσης του Υπερ-ανθρωπισμού: "Όταν το θηλυκό και το αρσενικό τελικά καταργηθούν και αντικατασταθούν από cyborgs, αυτό θα σηματοδοτήσει το τέλος του κόσμου... Μαζί με την απώλεια του άνδρα και της γυναίκας, θα χάσουμε το ίδιο το Είναι".7
Με άλλα λόγια, η νεαρή γυναίκα της οποίας η ζωή αφαιρέθηκε αποτρόπαια ενώ οδηγούσε προς το σπίτι της ένα βράδυ είδε τη ζωή της - και τη ζωή όλων μας - να βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα αποκαλυπτικό λυκόφως την παραμονή ενός καταστροφικού μεσονυκτίου.
Σύμφωνα με τη Ντάρια, το τέλος που ορμάει προς το μέρος μας δεν συνεπάγεται τίποτε άλλο από το τέλος της ανθρωπότητας, της ανθρωπότητας καθεαυτής. Η πιο κραυγαλέα πτυχή αυτού του τέλους είναι η άνοδος μιας παντοδύναμης τεχνολογικής μήτρας στην οποία, σύμφωνα με τα λόγια της, "ο σύγχρονος άνθρωπος βρίσκεται κάτω από την καταστροφική επίδραση της ύλης, κάτω από τα κλισέ της καταναλωτικής κοινωνίας, κάτω από την πολλαπλασιαζόμενη πίεση της τεχνολογίας, η οποία τον καταπιέζει και του υπαγορεύει την ανάγκη να ακολουθήσει τους παρεμβατικούς, αλλοτριωτικούς αλγόριθμούς της "8.
Ο άνθρωπος της "υψηλής τεχνολογίας" του 21ου αιώνα είναι ένα πλάσμα που βρίσκεται "ριγμένο σε έναν χώρο όπου η τεχνολογία και η ύλη τον καταστρέφουν ουσιαστικά, όπου χάνει τον άξονα της εξέγερσης και της κυριαρχίας του απέναντι στην υλικότητα και την ψευδαίσθηση "9.
Πολύ σύντομα - και η Ντούγκινα δεν ήταν σε καμία περίπτωση ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που το προέβλεψε αυτό - η τεχνολογία που όλο και περισσότερο διέπει τη ζωή μας θα πνίξει την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε, να δρούμε, ακόμα και να υπάρχουμε. Ό,τι καταλαβαίνουμε ή υποψιαζόμαστε ότι ορίζει τον άνθρωπο - θνητότητα, σκέψη, ελευθερία, βούληση, καρδιά, ψυχή, ικανότητα για σχέσεις με τους άλλους, καθώς και σχέσεις με το ιερό και το υπερπέραν - προβλέπεται να ελεγχθεί, να προσομοιωθεί, να αντικατασταθεί ή να εκτοπιστεί από τις τεχνολογικές δυνάμεις που απελευθερώσαμε και που αφελώς νομίζουμε ότι μπορούμε να ελέγχουμε σταθερά.
Η Ντούγκινα προσπάθησε να αποκαλύψει τις ρίζες της τεχνολογικά ευθυγραμμισμένης αποκάλυψής μας στη μοντέρνα και μεταμοντέρνα φιλοσοφία. Είδε τον εαυτό της ως αναγνωριστικό ανιχνευτή στον κοσμικό Πόλεμο του Νου ("Noomakhia"): Μια από τις αποστολές της ήταν η εντατική μελέτη και αποκάλυψη της σκέψης που επιτρέπει και προοιωνίζεται αυτό, σε αυτό το λεπτό φιλοσοφικό επίπεδο που πολύ λίγοι προσέχουν.
Η κεντρική έννοια της φιλοσοφίας της είναι ο Εσχατολογικός Οπτιμισμός. Το όραμα της Ντάρια Ντούγκινα για την αποκάλυψη ήταν επαναστατικό με την αυθεντική έννοια αυτής της λέξης - μια "ανατροπή" ή μεταμόρφωση του τρόπου ύπαρξής μας στον κόσμο.
Η Ντούγκινα επέμεινε ότι η μεταμοντέρνα φιλοσοφία - την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι απορρίπτουν ως απλή "σαλάτα λέξεων" ή ως άσκοπη "θεωρητικολογία" που περιορίζεται στα ακαδημαϊκά τμήματα και στις λεγόμενες "πολιτικές ταυτότητας" - είναι ο θάλαμος επώασης, το εργαστήριο και η αχίλλειος πτέρνα της εξωτερικής αποκαλυπτικής κρίσης.
Δεκαετίες πριν από τον τρανσχιουμανισμό, ένας από τους νονούς της μεταμοντέρνας φιλοσοφίας, ο Ζιλ Ντελέζ, υποστήριξε ότι επειδή το ανθρώπινο ον είναι υπερβολικά ιεραρχικό, καταπιεστικό και προβληματικό υποκείμενο, πρέπει επομένως να μετασχηματιστεί - ή να παραμορφωθεί - σε ένα γλοιώδες πλέγμα που απλώνεται και πήζει τυχαία σαν ρίζωμα.
Η "αντικειμενοστραφής οντολογία", μια από τις τελευταίες "μοντέρνες" τάσεις στη φιλοσοφία, ισχυρίζεται ότι η ύπαρξη πρέπει να απελευθερωθεί από την ανθρώπινη σκέψη, ώστε ο πραγματικός σύνδεσμος της ύπαρξης να "επιστρέψει" στα άψυχα αντικείμενα και τις μηχανές γύρω μας. Η Ντάρια Ντούγκινα δεν μάσησε τα λόγια της όταν είπε: "Αυτό είναι το πραγματικό τέλος της φιλοσοφίας".10 Φυσικά, η "φιλοσοφία" εδώ θα πρέπει να κατανοηθεί όπως την εννοούσε η Ντούγκινα: όχι ως περιττά πειράματα σκέψης, αλλά ως μια ριζική, ουσιαστική ικανότητα του να είσαι άνθρωπος, ως η πνευματική αρχιτεκτονική του "λογισμικού" πίσω από το "υλικό" - και ακόμη, όπως στην περίπτωσή της, ως ζήτημα ζωής και θανάτου.
Δύο ανέκδοτα απεικονίζουν τις τολμηρές εξορμήσεις της Ντάρια στις σκοτεινές τάσεις του Zeitgeist μας.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της ρωσικής έκδοσης του βιβλίου Cyclonopedia του Ιρανοαμερικανού φιλοσόφου Reza Negarestani (για έναν δαίμονα στον πυρήνα της Γης που ενισχύεται και απελευθερώνεται όλο και περισσότερο από την εξόρυξη πετρελαίου), ένα μέλος του κοινού άδραξε την ευκαιρία να ζητήσει το χέρι της Ντούγκινα σε γάμο. Εκείνη απάντησε δηλώνοντας ότι θα συμφωνούσε μόνο αν μάθαινε απ' έξω την Cyclonopedia στα αγγλικά. Με άλλα λόγια: "Γνώρισε τον εχθρό σου".
Σε μια άλλη περίπτωση, η Ντούγκινα παρακολούθησε μια έκθεση του αγγλοαμερικανού φιλοσόφου Τίμοθι Μόρτον, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Μόρτον υπέβαλλε τον εαυτό του σε έντονη κριτική επειδή δεν ζει τη δική του ξεχωριστή ζωή και δεν ξεσηκώνεται εναντίον του ανθρώπινου καταπιεστή του.
Η Ντούγκινα αφιέρωσε το χρόνο της στο να σκέφτεται με τους Νεγκαρεστάνι και Μόρτον, επειδή πίστευε -ή μάλλον ήξερε- ότι αυτοί αντιπροσωπεύουν τη σκέψη και τον τρόπο (μη-)ύπαρξης πίσω από την τεχνολογική, υπερανθρωπιστική, "αντικειμενοστραφή" δυστοπία στην οποία παρασύρουμε και (μη-)σκεφτόμαστε τους εαυτούς μας. Για την διερεύνηση αυτού του εδάφους και της φιλοσοφικής "no-man's-land", για την κατονομασία ονομάτων και την αποκάλυψη ορισμένων ιδεών, ο φιλοσοφικός ακτιβισμός της Ντάρια αποτελούσε πραγματική απειλή.11
Ωστόσο, αυτή η ανερχόμενη φιλόσοφος των έσχατων καιρών -που έπεσε πριν από την ώρα της- δεν ήταν απλώς μια βαθιά στοχαστής και παρατηρητής. Η κεντρική έννοια της φιλοσοφίας της είναι ο Εσχατολογικός Οπτιμισμός. Το όραμα της Ντάρια Ντούγκινα για την αποκάλυψη ήταν επαναστατικό με την αρχική έννοια αυτής της λέξης - μια "ανατροπή" ή μεταμόρφωση του τρόπου ύπαρξής μας στον κόσμο. Στροφή και θέαση των όσων συμβαίνουν γύρω μας, στροφή και θέαση ότι οι άλλοι στο παρελθόν και στο παρόν έχουν να προσφέρουν εναλλακτικούς προσανατολισμούς, στροφή όλων των προκαταλήψεων και ιδεολογιών που κυριάρχησαν στην εποχή μας και τώρα μας οδηγούν στην καταστροφή.
Σε μια εποχή που είμαστε κολλημένοι στις οθόνες, συνδεδεμένοι στα λεγόμενα "μέσα κοινωνικής δικτύωσης" και δεμένοι ("συνδεδεμένοι") με δυνάμεις και σήματα πέρα από τα θέλω και τα κάνω μας, η Ντούγκινα λέει ότι υπάρχει μόνο μια διέξοδος για τον συνειδητοποιημένο άνθρωπο, τον αντιφρονούντα, τον αυθεντικό στοχαστή: να αποδεχτεί την πρόκληση - τη μοίρα - να ζήσει, να σκεφτεί και να μιλήσει, εδώ και τώρα, σε αυτή τη χρονική στιγμή. Με τον τρόπο αυτό, η ύπαρξή μας αντανακλά και συντονίζεται με το ίδιο ρεύμα αντιφρονούντων και σκέψης σε κοινωνίες, συστήματα και καταστάσεις πριν και αλλού- είμαστε βαθιά ανθρώπινοι αυτή την τελευταία στιγμή που οι ευνουχισμένες, απερίσκεπτες, χωρίς σκέψη, με κλικ και σκρόλινγκ ανθρώπινες οντότητες προορίζονται για "αντιμετώπιση προβλημάτων".
Ο Ντούγκινα προσφέρει μια απλή αλλά ωμή αλήθεια ως αφετηρία: "Ο καθένας έχει τη δική του θέση στον κόσμο, την πνευματική του Πατρίδα... Το βέβαιο είναι ότι όπου κι αν βρισκόμαστε στον σύγχρονο κόσμο, βρισκόμαστε στο κέντρο της κόλασης. Είναι δύσκολο να δούμε την αυθεντικότητα οπουδήποτε. Είμαστε καταραμένοι. Αλλά αυτό δεν είναι λόγος να μη σπεύδουμε προς τη σωτηρία "12.
Καλούμαστε να αδράξουμε την ευκαιρία να γίνουμε ριζοσπάστες σε μια εποχή μηχανών, ρομπότ, αλγορίθμων και της ανόδου του μη ανθρώπινου και του απάνθρωπου.
Φυσικά, τίποτε από τα παραπάνω δεν συναντάται σε καμία από τις κύριες δημοσιογραφικές ή ειδησεογραφικές αναφορές με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης σχετικά με τη ζωή, τις σκέψεις και τον θάνατο της Ντάρια Ντούγκινα. Το μόνο που μπορούν να επαναλάβουν είναι ότι η Ντούγκινα ήταν μια Ρωσίδα "προπαγανδίστρια" της οποίας η "επιθετική ρητορική" κατά της Ουκρανίας δικαιολογούσε τη δολοφονία πολιτών.
Η Ντούγκινα επέμενε ότι η "Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση" της Ρωσίας στην Ουκρανία ήταν ένας τολμηρός επιθετικός-αμυντικός ελιγμός για να σταματήσει τον μεταμοντέρνο ιό και τον αποκαλυπτικό κατακλυσμό, που ήδη κατατρώει τη Δύση, από το να προσπεράσει μια από τις ιστορικές και πολιτιστικές εστίες (ή παραμεθόριες περιοχές) της Ρωσίας. Ανεξάρτητα από την ερμηνεία που δίνει κανείς στη σύγκρουση, εντούτοις εντάσσεται στην έννοια του Εσχατολογικού Οπτιμισμού της Ντούγκινα: ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, ό,τι κι αν συμβεί, είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε έναν τελικό αγώνα ενάντια στο "Τέλος της Ιστορίας", το οποίο, όπως μπορούμε πλέον να προβλέψουμε, δεν θα περιλαμβάνει πλέον ανθρώπους - για να μην αναφέρουμε πολιτισμούς και λαούς όπως οι Ρώσοι, οι Ουκρανοί, οι Αμερικανοί, οι Αυστραλοί κ.λπ.
Το αγαπημένο, συχνά αναφερόμενο απόσπασμα της Ντάρια Ντούγκινα προέρχεται από τον Ρενέ Γκενόν, συγγραφέα προφητικών εσχατολογικών έργων: "Το τέλος ενός κόσμου ποτέ δεν είναι και δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά το τέλος μιας ψευδαίσθησης "13.
Σύμφωνα με την Ντούγκινα, τα σενάρια που έχουμε μπροστά μας είναι το αποκαλυπτικό αποκορύφωμα μιας βαθιάς, ύπουλης ψευδαίσθησης. Το καθήκον μας είναι να τερματίσουμε αυτή την ψευδαίσθηση από και μέσα μας, να διεκδικήσουμε την πραγματικότητα, και να το κάνουμε αυτό ενάντια σε όλες τις πιθανότητες ως ταπεινοί, τολμηροί, εμπνευσμένοι, φιλόδοξοι εσχατολογικά αισιόδοξοι. Για τον λόγο αυτό, αυτή η νεαρή γυναίκα με ένα μεγάλο, εκπληκτικό μήνυμα αφύπνισης δολοφονήθηκε, και ο θάνατος και η ζωή της έχουν ύψιστη σημασία για όλους μας.
Parapomp;ew
1. Greg Miller, Isabelle Khurshudyan, Shane Harris, and Marya Ilushina, “Ukrainian spies with deep ties to CIA wage shadow war against Russia,” The Washington Post, washingtonpost.com/world/2023/10/23/ukraine-cia-shadow-war-russia
2. Daria Platonova Dugina, Eschatological Optimism, trans. Jafe Arnold, ed. John Stachelski (PRAV Publishing, 2023); Jafe Arnold, “Life in the End: The Message of Daria Dugina,” Continental-Conscious, 19 December 2023, continentalconscious.com/2023/12/19/life-in the-end-the-message-of-daria-dugina
3. Daria was close with Alexey Belyaev-Guintovt, on whom see David Herbst, “Alexey Belyaev-Guintovt: Court Painter of the Eurasian Empire,” New Dawn Special Issue Vol 15 No 3 (2021)
4. Dugina, Eschatological Optimism, 39
5. Ibid., 73-74
6. Ibid., 107-108
7. Ibid., 137-138
8. Ibid., 55
9. Ibid., 54
10. Ibid., 39
11. See: Askr Svarte, Tradition and Future Shock: Visions of a Future that Isn’t Ours (PRAV Publishing, 2023)
12. Dugina, Eschatological Optimism, 114
13. René Guénon, The Reign of Quantity and the Signs of the Times, trans. Lord Northbourne (Hillsdale: Sophia Perennis, 2004), 279
Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος