Mythes en realiteiten van de Turkse geopolitiek

Nadat Azerbajdzjan de controle over het gebied Nagorno-Karabach had herwonnen, begonnen analisten in toenemende mate een toename van de Turkse activiteiten op te merken, zowel in de Kaukasusregio als, in ruimere zin, in Centraal-Azië. Erdoğan heeft zijn aanwezigheid in de Turkse staten opnieuw geconsolideerd, is begonnen zijn belangen in Georgië te bevorderen en heeft zijn zinnen gezet op Afghanistan, dat ook een grote Turkse bevolking heeft (de Afghaanse Oezbeken).Tegelijkertijd moet worden opgemerkt dat dergelijke tendensen niet passen bij het neo-Ottomanisme. De meeste van de gebieden in kwestie hebben nooit deel uitgemaakt van het Ottomaanse Rijk. Tijdens de Koude Oorlog werden het pan-Turkisme en het pan-Toeranisme in Turkije, een NAVO-land, kunstmatig gepromoot door de VS. In het laatste decennium, toen Erdogan een steeds soevereiner en onafhankelijker beleid begon te voeren, is het pan-Turkisme echter aanzienlijk verzwakt. Opnieuw zijn er niettemin duidelijke tekenen van een heropleving. Maar nu in een andere context. Het is niet langer druk van het Westen dat Turkije gebruikt in een groot spel tegen het Russische vasteland, maar een persoonlijk initiatief van Erdogan.
Dit was vooral duidelijk na Karabach, en op het niveau van de beeldvorming zowel in Turkije als in Azerbajdzjan zelf, werd de overwinning volledig toegeschreven aan de alliantie Bakoe-Ankara. In werkelijkheid was de beslissende factor, naast de goede voorbereiding van Aliyev op de oorlog, de instemming van Poetin om de territoriale integriteit van Azerbajdzjan met geweld te herstellen. De belangrijkste beslissingen werden juist in Moskou genomen. En het was aan Poetin om te beslissen wiens Karabach behoorde.
Poetin was eerder met de vorige president van Armenië, Serzh Sargsyan, overeengekomen het probleem-Karabach gedeeltelijk op te lossen door vijf districten af te staan. Maar de door Soros en de globalisten gesteunde Pashinyan, die in Jerevan een kleurenrevolutie heeft ontketend, heeft alle overeenkomsten nietig verklaard. En dat doe je Poetin niet aan. Het was door het beleid van Pashinyan en in antwoord op de acties van de pro-Amerikaanse en pro-westerse lobby in Armenië dat Poetin een besluit nam over Karabach. Wat deze beslissing was, kunnen we nu zien. Het had heel anders kunnen zijn. En hier had de Turks-Azerbeidzjaanse alliantie, vrees ik, niets aan kunnen doen.
Hetzelfde geldt voor de Turkse positie in het Midden-Oosten, dat in feite ooit, na de Byzantijnen, een gebied van Ottomaanse controle was. En hier zet Erdogan zijn min of meer succesvolle beleid alleen voort omdat Rusland zich er niet mee bemoeit. Met het huidige front van Erdogan met het Westen, toen het Westen en de CIA in juli 2016 probeerden hem er helemaal uit te gooien, is het de discrete steun van Moskou die Ankara in staat stelt zijn soevereiniteit te consolideren.
Maar dit beleid waarbij Moskou een oogje dichtknijpt in Syrië, Libië, Irak en nu in Azerbeidzjan, is geen gevolg van onze zwakte, maar het resultaat van een verregaande geopolitieke berekening. Rusland bouwt aan een multipolaire wereld en tracht het gebied van de Amerikaanse hegemonie zoveel mogelijk te beperken. En de ambitieuze Erdogan maakt dit in de praktijk mogelijk. Maar dit alles zal werken tot een bepaalde grens.
Die grens wordt gevormd door Ankara's militaire partnerschap met het Russofobe Kiev, het al te luidruchtige opscheppen over de alliantie tussen Turkije en Azerbajdzjan (waarbij Moskou wordt vergeten, waar het eigenlijk allemaal is besloten) en de intensivering van het pan-Turkisme in Centraal-Azië. Met uitzondering van het Oekraïne-spoor, dat Ankara volledig had moeten opgeven (hoe eerder hoe beter), zouden de stalen vectoren van het Turkse beleid kunnen worden voortgezet - maar niet in naam van de NAVO en met zorgvuldige coördinatie van de rode lijnen met Rusland.
De intrede van Turkije in Centraal-Azië is niet langer Ottomanisme, maar een bepaalde versie van Turks Eurazianisme. Moskou heeft daar theoretisch niets op tegen, maar het Turkse Eurazianisme moet worden gecoördineerd met het Russische Eurazianisme, omdat Kazachstan, Kirgizië en Oezbekistan niet alleen bondgenoten van Rusland zijn, maar ook leden van verschillende economische en militaire structuren. Turkije zou zich heel goed bij hen kunnen aansluiten en op een gemeenschappelijke manier met Rusland kunnen optreden.
Dit is de enige manier om het Armeense probleem op te lossen, per slot van rekening is Rusland verantwoordelijk voor Jerevan. En bij de wederopbouw van de regio na de oorlog moet rekening worden gehouden met de belangen van alle partijen. Inclusief Iran, trouwens, dat op de een of andere manier vergeten werd in de Karabach-oorlog. En tevergeefs.
Het Eurazianisme is een uiterst belangrijke ideologie, juist omdat het geen dogma's kent. Zijn zekere dubbelzinnigheid en openheid is een voordeel, geen nadeel.  Rusland - als het hartland, de kern, de pool van Eurazië en de geografische as van de geschiedenis - is de belangrijkste factor in elke effectieve geopolitieke constructie.
Als Ankara kiest voor een multipolaire wereld, dan welkom bij de club en laten we de wensen van alle partijen bespreken. Als het een kwestie is van eenmans imperialistische expansie of een nieuwe ronde om de NAVO-belangen te dienen, is dat niet alleen onconstructief maar zelfs suïcidaal.
Het is hoog tijd dat Rusland op zijn beurt bijzondere aandacht schenkt aan het potentieel van de Euraziatische doctrine, zowel ideologisch als geopolitiek.  Zonder ideologie en steunend op puur pragmatisme kunnen wij integratieprojecten op lange termijn gewoon niet tot een goed einde brengen.