Franco Milanesi: De conservatieve revolutie is gebaseerd op de revolutie tegen het kapitalisme en de burgerlijke mensvorm en op de communitaire wortels van de nationale traditie en de mensheid

Kun je jezelf kort voorstellen?

Ik ben geboren in Turijn op 5 juli 1956 en afgestudeerd aan de Universiteit van Turijn met een proefschrift over dissidentie in de Pcd'I (CP van Italië). Ik heb lesgegeven in Pinerolo en in 2010 ben ik gepromoveerd aan de Universiteit van Turijn, en in 2014 heb ik een tweede promotie behaald aan de Universiteit van Genua. Ik publiceer artikelen in verschillende tijdschriften. In 2008 publiceerde ik Dietro la lavagna (Achter het schoolbord), gebaseerd op mijn schoolervaring, en in 2010 kwam Militanti voor de uitgeverij Punto Rosso uit. In 2011 publiceerde ik Ribelle e borghesi. Nazionalbolshevismo e rivoluzione conservatrice bij Aracne, en later Nel Novecento bij Mimesis, een werk gewijd aan de politieke weg van Mario Tronti. In 2022 verscheen Il tempo inquieto. Per un uso politico della temporalità bij de uitgeverij Ombre corte. Ik schreef het voorwoord voor Das Reich der niederen Dämonen. Ein deutsches Verhängnis van Ernst Niekisch in 2018 voor de uitgeverij Nova Europa. Ik neem deel als spreker aan conferenties en openbare bijeenkomsten in verschillende Italiaanse steden. Ik ben secretaris geweest van Rifondazione Comunista in het arrondissement van Pinerolo en heb ook administratief werk gedaan in dezelfde stad.

Ernst Niekisch neemt binnen de Conservatieve Revolutie een unieke positie in als nationale bolsjewiek. Wat zijn Niekisch' basisideeën? Hoe slaagde hij erin om zowel een conservatieve revolutionair als een nationale bolsjewiek te zijn?

Niekisch' politieke filosofie is nauw verweven met zijn politieke antropologie. Het is inderdaad de burgerlijke Gestalt die de theoretische focus van zijn werk vormt. Deze Figur heeft zichzelf opgelegd in de moderniteit en het is deze Figur die de kapitalistische dynamiek 'bestuurt'. De kritiek op het kapitaal wordt een kritiek op het 'type mens' dat het belichaamt en propageert. De bourgeois combineert twee eigenschappen: eigen individualisme en universalisme. Tegenover de eerste stelt Niekisch de communitaire en socialistische instantie. Het individuele subject vindt alleen zijn 'betekenis' binnen de sociale gemeenschap, een gemeenschap van gelijken waarin de staat de concrete instelling is die het socialisme realiseert en bevordert. Deze gemeenschap heeft echter een identiteit nodig en het nationale element heeft deze functie. Dit is de dubbele wortel, nationalistisch (anti-universalistisch) en bolsjewistisch (anti-kapitalistisch). De conservatieve revolutie berust op soortgelijke veronderstellingen. Revolutie tegen het kapitaal en de burgerlijke menselijke vorm. Behoud en reactivering van de nationale traditie en gemeenschapswortels van de mens.

Kun je uitleggen tegen welke burgerlijke menselijke vorm ze zich verzetten?

De burgerlijke vorm (Gestalt) is een manier van zijn van de mens die we abstract kunnen beschouwen. Precies, als een vorm. De bourgeois stelt persoonlijke veiligheid, decorum, geld, familie, het individu centraal in zijn bestaan. Dit alles staat tegenover de even universele kenmerken die de Pruisische geest belichaamt: opofferingsgezindheid, militaire geest, gemeenschapszin. Voor Niekisch belichaamt de proletariër die opkwam in de Sovjet wereld, de homo sovieticus, een aantal van deze karakters, dezelfde die niet alleen aanwezig zijn inPruisen maar ook bij de Slaven.

Wat was Niekisch' houding ten opzichte van de Nationaal Socialisten? Hoe botste hij met de Nazi ideologie en hoe beïnvloedde deze botsing zijn politieke leven?

De botsing met het Nazisme was erg moeilijk. Niekisch had al twee jaar in de gevangenis doorgebracht na zijn ervaring in de Beierse Sovjet Republiek. Terwijl hij aanvankelijk interesse toonde in de ervaring van de Strasser broers, publiceerde hij al in 1932 een van zijn belangrijkste werken, Hitler, een Duits lot (Hitler, ein deutsches Verhängnis), een historisch-theoretische tekst waarin hij het nationaal-socialisme aanviel als een uitdrukking van de zuidelijke, burgerlijke, katholieke geest. De overwinning van het nazisme zou de volledige latinisering van de Duitse geest en de invoering van de mercantiele 'waarden' van het kapitalisme betekenen. De Nazi's lanceerden een gewelddadige campagne tegen het boek. In januari 1939 wordt Niekisch door een speciale rechtbank veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf, confiscatie van alle bezittingen en een verbod op burgerrechten. Op 27 april 1945 wordt hij, bijna volledig blind en verlamd, bevrijd door het Rode Leger.

Wat betekent de 'latinisering van de Duitser'?

De latinisering betekent precies de overgave aan de waarden 'van het Zuiden', in het bijzonder aan de katholieke waarden, die voor Niekisch dezelfde zijn als die van de mercantiele samenlevingen die gedomineerd worden door het burgerlijke boegbeeld.

Wat voor soort geopolitieke structuur zag Ernst Niekisch voor zich bij het aangaan van een alliantie tussen de Sovjet-Unie en Duitsland? Welke rol speelden Euraziatische concepten in deze structuur?

Oost-Europa is voor Niekisch de dam tegen de 'Amerikaanse' drift van het Westen. Oost betekent bolsjewisme. Zoals altijd interpreteert hij het politieke fenomeen ook vanuit een antropologisch gezichtspunt. Het bolsjewisme bracht een dominante figuur op het toneel van de geschiedenis: die van de militante communist. Een minderheid die in staat was om een beleid te bepalen, op te leggen en uit te voeren waarin de staat, de heersende klasse en de massa's letterlijk verenigd zijn, dat wil zeggen verenigd in een unitaire vorm. De bolsjewistische revolutie bracht hetzelfde Slavische, in wezen collectivistische, anti-individualistische, militaire karakter tot bloei. Dit zijn de karakters die in een ideale Oost-West fusie, d.w.z. in de bolsjewisering van het Westen en Duitsland, in staat zullen zijn om de burgerlijke en materialistische drift van het Westen te stoppen. Niekisch' lezing van de geschiedenis is altijd doordrenkt met metafysische en spirituele elementen. Vandaar ook zijn kritiek op het Marxisme, dat de geschiedenis juist reduceert tot een economisch en materieel conflict.

Wat zijn de metafysische en spirituele elementen in Niekisch' interpretatie van de geschiedenis? Hoe gebruikt hij ze?

De scherpe tegenstellingen Noord/Zuid; Pruisisch protestantisme/Latijns katholicisme; krijgersgeest/pacifisme; absolute staat/vrije marktmaatschappij; communisme/individualistisch liberalisme, vertegenwoordigen metafysische kristallisaties die weinig te maken hebben met de complexiteit van volkeren in hun concrete bestaan. In de moderne geschiedschrijving worden 'fasen' die zijn vastgelegd in strakke chronologische schema's met grote voorzichtigheid begroet. Niekisch gaat zelfs zo ver om te spreken van de 'Eeuwige Jood', de 'Eeuwige Latijn', de 'Eeuwige Barbaar' niet als puur abstracte modellen maar, op Hegeliaanse wijze, als concrete universalia die zichzelf objectiveren in de loop van de geschiedenis. Natuurlijk hebben niet alle "Latijnen" die kenmerken. Maar de kracht van de vorm tekent de geschiedenis en haar fasen volledig.

Zijn vriendschap met Ernst Jünger is een zeer interessant detail. Hoe hebben de twee denkers elkaar beïnvloed? Welke uitwisseling van ideeën kwam voort uit deze intellectuele relatie?

Het zijn twee 'sterke' denkers die hun ideeën ontwikkelen vanuit verschillende culturele lijnen en teksten. Ik zou enkele punten van overeenkomst willen samenvatten: 1. De Eerste Wereldoorlog als 'zadelperiode' voor de vorming van een revolutionair, antiburgerlijk en radicaal gemobiliseerd 'type' om de stand van zaken te veranderen. Het concept van 'totale mobilisatie' (die totale Mobilmachung) beïnvloedde Niekisch diep. Ernst Jünger, op zijn beurt, herkende Niekisch' klassenationalisme als een krachtige stimulans en schreef talrijke artikelen in Widerstand. De Jüngeriaanse Arbeiter is niemand anders dan Niekisch' nationale proletariër, de 'eeuwige barbaar' die de westerse wereld zal domineren in het licht van Pruisische, spirituele, volkswaarden. De twee onderhielden al in 1927 contact. Daarna was Jüngers houding ten opzichte van het regime zeer terughoudend, tot het punt dat hij als officier werkte in het door de nazi's bezette Parijs. Jünger nam actief deel aan de moordaanslag in juli 1944, maar werd niet vervolgd omdat Hitler zijn geschriften over oorlog waardeerde.  Ze deelden een metafysische opvatting van de geschiedenis, gebaseerd op de opeenvolging van tijdperken en het concept van vorm of antropologisch-politieke Figur. Niekisch, zei Jünger, behoorde tot de weinigen die onmiddellijk de betekenis begrepen die ik aan de figuur van de arbeider wilde geven. Ik wil dit graag erkennen, want zelfs zeer scherpe geesten als Spengler en Carl Schmitt hadden mij niet begrepen, sterker nog, ze hadden mijn bedoelingen verkeerd begrepen'. Er waren meningsverschillen over de houding ten opzichte van de USSR, waartegen Jünger altijd een diepe vijandigheid heeft gekoesterd.

Heeft het gedachtegoed van Ernst Niekisch vandaag de dag nog aanhangers? Wat zegt het tegen de wereld van vandaag?

Er zijn veel 'rood-bruine' stromingen in de verschillende Europese staten. Ze komen voort uit het samenkomen van nationale eisen en antikapitalistisch, antiburgerlijk sociaal radicalisme. De ideeën van Niekisch, hoewel diepgaand getransformeerd, zijn wijdverspreid als een Euraziatisch voorbeeld (denk aan zijn Ostorientierung), als een kritiek op het amerikanisme en op een Europa dat verenigd is door de stroom van markten.

Bron