Emmanuel Todd en de nederlaag van het Westen

De Franse historicus en socioloog Emmanuel Todd, die al in 1976 de komende val van de Sovjet-Unie voorspelde, beoordeelt in zijn nieuwe boek La Défaite de l'Occident de naderende ondergang van het Westen.

Todd wordt omschreven als een "links-conservatief" en gelooft dat de NAVO het conflict in Oekraïne al aan het verliezen is. Ondanks de ontstoken huidige situatie concludeert hij ook dat de nederlaag uiteindelijk zal uitmonden in de verzoening van Rusland met Europa en de toenadering van Rusland tot Duitsland, tegen de wens van de Verenigde Staten in. Dit klinkt als een behoorlijk onbezonnen bewering.

De Franse historicus veroordeelt de botte houding van het Westen tegenover Rusland en stelt dat "het voorkomen van toenadering tussen Duitsland en Rusland een van de doelstellingen van de VS was". Deze toenadering zou de verdrijving van de Verenigde Staten uit de Europese machtsstructuur hebben betekend. De Amerikanen "vernietigden dus liever Europa dan dat ze het Westen redden".

In zijn nieuwe analyse benadrukt Todd de afnemende status van "het in nihilisme verzonken Amerika" als wereldwijde supermacht en zijn verzwakte oorlogsindustrie. De Franse denker noemt ook het verlies van Europese invloed, ooit vertegenwoordigd door het Frans-Duitse partnerschap.

Als gevolg van het conflict in Oekraïne heeft de Europese Unie afstand genomen van Rusland, ten koste van haar eigen handels- en energiebelangen. Volgens Todd leven we nu in een "Poetinofobe en Russofobe wereld" die verzadigd is van het westerse verhaal. Het zal u niet verbazen dat zijn standpunten hem al het etiket "Poetinist" hebben opgeleverd.

Maar Todd is een ruimdenkende denker en verdedigt het pluralisme, dat de waarde van verschillende perspectieven erkent. Hij zou graag zien dat het Westen pluralistisch blijft, ook al lijkt het er momenteel op dat slechts één gepolitiseerde versie van de werkelijkheid wordt geaccepteerd.

Todd gelooft niet dat de komende Amerikaanse presidentsverkiezingen de loop van het huidige conflict zullen veranderen. Hij gelooft dat Rusland stevig op zijn lijn zit. Het veranderen van leiderschap in het Witte Huis is van geen belang voor het Kremlin omdat "Rusland in oorlog is met de VS".

De historicus ziet de situatie in Frankrijk als grimmig. Voor Todd "bestaat Frankrijk niet eens meer omdat het geallieerd is met de Verenigde Staten en gecontroleerd wordt door de NAVO". Het Frankrijk van Macron lijkt sowieso geen serieuze macht te zijn: de nepotistische elite heeft zojuist een onervaren 34-jarige, openlijk homoseksuele Gabriel Attal tot premier verheven.

Vanuit een geopolitiek perspectief is de verloedering van Europa niet beperkt tot Frankrijk. Staten bestaan door hun verschillende belangen en nationale soevereiniteit; zodra ze het onvrijwillige vazalelement accepteren, houden ze op te bestaan. Het is lang geleden sinds de wereldoorlog, maar Europa leeft nog steeds in door Amerika bezet gebied.

Volgens Todd zou het beste wat Europa kan overkomen zijn dat de Verenigde Staten zich uit het hele continent terugtrekken. Terwijl Euro-Atlantici die gewend zijn aan de hegemonie van Washington en lijden aan het politieke Stockholmsyndroom zich misschien afvragen "wat zou er dan met ons gebeuren?", ziet Todd een vrede weerklinken in een Europese ruimte die bevrijd is van het Amerikaanse juk.

Het is natuurlijk niet meer dan logisch om te vragen of er voor het vertrek van de Verenigde Staten uit Europa eerst oorlog nodig is? Geopolitiek is weer op de voorgrond getreden in de internationale betrekkingen en "global governance" bevindt zich in een staat van grimmige transformatie. Wie zal uiteindelijk de nieuwe orde bepalen als en wanneer er een einde komt aan de overheersing van het Westen, volgens Todd's hypothese?

Bron

Vertaling door Robert Steuckers