Het lot van alternatief rechts

Het vroege alternatieve rechts in de Verenigde Staten zag eruit alsof het iets interessants kon worden: een althans gedeeltelijk Amerikaans equivalent van het Europese "nieuwe rechts", dat tegelijkertijd verbonden was met een spontaan en authentiek populistisch nationalisme. Het werd veelbelovend gedefinieerd door de erkenning van de noodzaak om het teaparty-libertarisme en het door neoconservatieven gedomineerde establishment-conservatisme, "Conservatism Inc.", te verlaten. Paul Gottfried zat in de redactieraad van de online publicatie AlternativeRight.com van Richard Spencer. Het wees allemaal op een herzien en intellectueel geëvolueerd paleoconservatisme: een post-paleoconservatisme.

Helaas is het niet zo gelopen. Dit post-paleoconservatisme waarvoor potentieel leek te bestaan, is onder de Trump-tirannie verloren gegaan in totaal ongenuanceerde, fascistische symbolentaal, smakeloze memetica. Hetzelfde gebeurde met het Zweedse alternatief rechts dat voor het eerst werd gelanceerd met het Trumpisme. Maar het Amerikaanse alternatieve rechts had tenminste een interessant begin. Een belangrijke vraag blijft dus: heeft het Zweedse alternatieve rechts dit begin ooit begrepen? Niet het minst belangrijk: heeft zij de betekenis begrepen van het definiërende loslaten van het libertarisme?

Ik denk het niet. Naast het meeslepen van het oude radicale nationalisme was er nog steeds een zeer sterke libertaire invloed aanwezig. Sommigen wilden het afzwakken, maar er waren ook veel oude zuivere libertariërs, voor zover ik kon zien. Het was daarom moeilijk voor Zweeds (of "Noords") alternatief rechts om veel meer te worden dan gewoon individualistisch libertair rechts plus al even gewoon radicaal nationalisme, zij het met nieuwe, fascistische memetica die desnoods als louter humoristisch konden worden bestempeld. En natuurlijk Trump, Trump, Trump.

Tijdens de periode van Trump als president lijken er echter, net als binnen het Amerikaanse alternatieve rechts, verschillende binnen de Zweden te zijn geweest die reden hadden om hun enthousiaste steun in 2016 te heroverwegen. Maar in de aanloop naar de verkiezingen van 2020 leek het grootste deel van het meer radicale deel van het populistische nationalisme in Zweden, waartoe Noords alternatief rechts behoort, de redenen voor de teleurstelling te willen vergeten. Ze probeerden, enigszins gespannen, de cultus weer nieuw leven in te blazen. Dit hield natuurlijk niet alleen verband met het gebrek aan toe-eigening van de oorspronkelijke ideologische benadering van Alternatief Rechts, maar ook met het algemene, vaak extreme amerikanisme.

De White Pill podcast was de twijfels over Trump die in de voorgaande vier jaar waren gerezen, zeker niet vergeten. Maar deze twijfels waren uitsluitend te wijten aan het gebruikelijke oude radicale nationalisme. Christoffer Dulny heeft zelfs gezegd dat hij niet langer een alternatief rechts vertegenwoordigd. The White Pill bevat veel informatie die duidelijk maakt waarom alternatief rechts zich zo heeft ontwikkeld, zowel in de VS als in Zweden. Maar de lange afleveringen maken dit materiaal moeilijk toegankelijk, en de podcast is dus ook niet meer representatief voor alternatief rechts. Het is ook al lang geleden dat er een tekst is gepubliceerd op de website van Noords Alternatief Rechts, die althans voorlopig helemaal niet beschikbaar is en misschien zelfs niet eens bestaat.

Het is betreurenswaardig dat de poging van Alternatief Rechts om zich te ontwikkelen tot een post-paleoconservatisme verloren is gegaan in de nu steeds meer verstrengelde impasses van radicaal nationalisme en libertarisme. Nu de hoofdstroom van het populistisch nationalisme zelf, dat ooit in staat leek zich te ontwikkelen tot een nieuw sociaal conservatisme dat rechts en links overstijgt, op het punt staat verloren te gaan in de samensmelting van het rechtse blok, is een alternatief hard nodig. Naast de SD bestaat er tegenwoordig slechts een marginaal moeras van min of meer nauw samenwerkende "radicale" groeperingen, die, niet in de laatste plaats maar zeker niet alleen vanwege hun amorfheid, tegenwoordig waarschijnlijk als geheel fascistisch kunnen worden genoemd, en waarbij fascisme niet zelden ook als zelfaanduiding wordt gebruikt.

Het fundamentele probleem, dat steeds duidelijker wordt, de reden voor het falen van Alternatief Rechts, is dat het zichzelf in de eerste plaats als rechts heeft geïdentificeerd. Omdat het nog steeds rechts was, kon het eenvoudigweg geen toereikend alternatief worden. De Trump-cultus heeft dit bijna belachelijk duidelijk gemaakt. Alain de Benoist's "nieuw rechts" is ook een inadequaat en deels problematisch alternatief, maar hij had gelijk toen hij van meet af aan bezwaar maakte tegen dit door de media verstrekte etiket, "nieuw rechts". Het wordt steeds duidelijker dat een betekenisvol conservatisme, het conservatisme van superieure waarden, vandaag alleen kan worden gered en vernieuwd door zich te bevrijden van rechts. Er is geen alternatief rechts nodig, maar een alternatief voor rechts.