Σκληρό Brexit, απειλή ή μπλόφα;

Ο αρθρογράφος των Financial Times Munchau που χαρακτηρίζει ένα σκληρό Brexit «Διπλή Αυτοκτονία» δεν ανακάλυψε καθυστερημένα την Αμερική, απλά θύμισε κάτι που όλοι γνωρίζουν και ελάχιστοι το ψιθυρίζουν: Οτι μια τιμωρητική αντιμετώπιση της Βρετανίας στη διαπραγμάτευση αποχώρησης από την Ε.Ε. θα έχει σημαντικό κόστος και για τις δύο πλευρές, καθώς και ότι η υιοθέτηση μιας κοινής στάσης των «27» είναι ένα δύσκολο ζητούμενο.
Μια ματιά στις διμερείς συναλλαγές Βρετανίας - Γερμανίας τόσο σε προϊόντα όσο και σε υπηρεσίες δείχνει όχι απλά ένα βαρύ κόστος και για τις δύο πλευρές, αλλά ένα πολύ βαρύτερο πλήγμα για το Βερολίνο.
Αν η Βαλονία μπόρεσε να μπλοκάρει τη Συνθήκη CETA μεταξύ Ε.Ε. και Καναδά, γιατί να μην μπλοκάρει την όποια κοινή στάση ή και τελική συμφωνία Βρετανίας - Ε.Ε. για το Brexit η Ουγγαρία του Ορμπαν;
Γερμανία και Γαλλία, που γνωρίζουν πολύ καλά το κόστος της υλοποίησης μιας σκληρής στάσης απέναντι στη Βρετανία, την επισείουν ως πολύ πιθανή κατάληξη της διαπραγμάτευσης για διαφορετικούς λόγους:
Για το Βερολίνο, η ρητορική μιας σκληρής τιμωρίας για το Λονδίνο είναι μια έμμεση προειδοποίηση προς τον Νότο ότι όταν πρόκειται για θέματα αρχής ή για επιλογές μακροπρόθεσμης στρατηγικής, η γερμανική ελίτ είναι πρόθυμη να πληρώσει ακόμη και υψηλό τίμημα βραχυπρόθεσμα.
Για τη Γαλλία, μια σκληρή στάση απέναντι στη Βρετανία προσδοκάται ότι εκ των πραγμάτων επαναφέρει σχεδόν αυτόματα την πρόκληση της πολιτικής εμβάθυνσης στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη. Στόχος δεν είναι η αποχωρούσα Αλβιών, αλλά η περιχαρακωμένη από το 2010 και μετά σε έναν ευρωπαϊκό μινιμαλισμό Γερμανία.
Ομως υπάρχει και μια κοινή τακτική σκοπιμότητα Γερμανίας και Γαλλίας να αποτραπεί μια πλημμυρίδα δημοψηφισμάτων όπου μια μεγάλη ομάδα χωρών-μελών θα διεκδικούσε μια α λα καρτ συμμετοχή στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Έτσι θα πρέπει να περάσει το μήνυμα ότι η πλειοψηφική απόρριψη της σημερινής φόρμουλας συμμετοχής στην Ε.Ε. όχι μόνον δεν οδηγεί σε βελτιωτική επαναδιαπραγμάτευση αλλά, ακόμη χειρότερο, είναι συνώνυμη μιας απομόνωσης με υψηλό κόστος.
Επί της ουσίας η σκληρή στάση απέναντι στην κυβέρνηση Μέι αφορά άμεσες, βραχυπρόθεσμες και ταυτόχρονα συγκρουόμενες επικοινωνιακές ανάγκες της Μέρκελ και του Ολάντ για την κρίσιμη εκλογική επόμενη χρονιά.
Το υπονοούμενο της Καγκελαρίου είναι σαφές: Αν είμαστε έτοιμοι να πληρώσουμε το μεγάλο κόστος ενός σκληρού Brexit, τότε αποκτά αξιοπιστία πραγματικής απειλής η μπλόφα περί αποβολής ή εξώθησης σε έξοδο όλων των χρόνιων παραβατών του Συμφώνου Σταθερότητας. Έτσι μέσω... Μάγχης η καγκελάριος μπορεί να αποκρούσει την όποια κριτική της Εναλλακτικής για χαλαρή στάση απέναντι στον Νότο. Παρά τους τακτικούς και μάλιστα εκλογικούς παραπάνω ελιγμούς όλοι γνωρίζουν ότι το σκληρό Brexit είναι μπλόφα.
Αν την έγκριση της CETA την απειλεί η Βαλονία, τη συμφωνία των «27» για ένα σκληρό Brexit με τα σημερινά δεδομένα δεν θα την ενέκρινε ούτε η Σουηδία και η Δανία στον Βορρά, ούτε οι Πολωνία, Ουγγαρία και Τσεχία στην Ανατολή. Η Μέι έχει κάθε λόγο να επενδύσει στην καθυστέρηση μέχρι οι εκλογικοί κραδασμοί του 2017 να υποβαθμίσουν τη χρησιμότητα της σκληρής στάσης Γαλλίας και Γερμανίας απέναντι στο Brexit.
Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα καταγράψουν το Βrexit σαν μια ετερόκλητη πλειοψηφική κοινωνική και πολιτική διαμαρτυρία και όχι σαν ορθολογική επιλογή εθνικής αναδίπλωσης με τις αντιδράσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας να μην είναι τόσο ο σκληρός πυρήνας μιας Ηπειρωτικής Ευρώπης αποφασισμένης να προχωρήσει στην εμβάθυνση αλλά ρητορική εσωτερικών και ευρωπαϊκών διακριτών και πολλές φορές αντιτιθέμενων σκοπιμοτήτων.
Τέσσερις και πλέον μήνες μετά τη νίκη του Brexit η επόμενη μέρα για την Ε.Ε. των «27» και τη Βρετανία προβάλλει ως πορεία σε αχαρτογράφητη περιοχή.
Επικοινωνιακή διαχείριση
Η σκληρή στάση απέναντι στην κυβέρνηση Μέι αφορά άμεσες, βραχυπρόθεσμες και ταυτόχρονα συγκρουόμενες επικοινωνιακές ανάγκες της Μέρκελ και του Ολάντ για την κρίσιμη εκλογική επόμενη χρονιά.