Το σχέδιο των Tραπεζών για την ενίσχυση της ρευστότητας

Σχέδιο δράσης για την ενίσχυση της ρευστότητάς τους, με βασικό άξονα την επιστροφή καταθέσεων και συμπληρωματικούς άξονες τις τιτλοποιήσεις δανείων, τον επαναπατρισμό ρευστότητας από τις θυγατρικές εξωτερικού  και τις εισπράξεις από αποπληρωμές δανείων, θα υλοποιήσουν οι τράπεζες.

Μετά την πρόσφατη χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων που αίρει τους περιορισμούς για τη διακίνηση του "νέου" χρήματος, προτεραιότητα των τραπεζών έχει γίνει η προσέλκυση καταθέσεων που πλέον δεν έχουν λόγο να παραμένουν κάτω από το στρώμα.

Παράλληλα, επιδίωξη των τραπεζών είναι να "εξαφανίσουν" τα ακριβά ομόλογα του πυλώνα ΙΙ με τα οποία αντλούν ρευστότητα από τον ELA, επιτυγχάνοντας στους μήνες που απομένουν μέχρι τη λήξη του έτους ένα καλύτερο μείγμα ρευστότητας, αφενός ενισχυμένης, αφετέρου με χαμηλότερο κόστος.

Αν και το μέγεθος του τελικού αποτελέσματος θα κριθεί από την επιστροφή καταθέσεων, συμπληρωματικά προς την επίτευξή του θα λειτουργήσουν οι τιτλοποιήσεις δανείων στις οποίες θα προχωρήσουν όλες οι τράπεζες και η απελευθέρωση ρευστότητας από τις θυγατρικές του εξωτερικού με προορισμό τις μητρικές τράπεζες στην Ελλάδα.

Αυτά, τη στιγμή που ήδη από την άνοιξη έχουν ανοίξει οι γραμμές διατραπεζικού δανεισμού και οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να δανείζονται ρευστότητα μέσω repos με ομόλογα EFSF (ακόμη και με αρνητικά επιτόκια), ομόλογα του πυλώνα ΙΙ ή και με ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, τα οποία μετά την επαναφορά του waiver, κοστίζουν φθηνότερα για δανεισμό σε σχέση με τον ELA.

Στην παρούσα φάση, ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από το ευρωσύστημα έχει μειωθεί στα 82,8 δις. ευρώ, εκ των οποίων 51,4 δις. ευρώ από τον ELA και τα υπόλοιπα 31,4 δις. ευρώ απευθείας από την ΕΚΤ.

Με το κόστος δανεισμού από τον ELA να ανέρχεται στο 1,5%, η χρήση των ομολόγων με εγγύηση του Δημοσίου (δηλ. του πυλώνα ΙΙ Αλογοσκούφη), τα οποία έχουν προμήθεια 1,15% επί του ονομαστικού ποσού, συν τις επιπλέον προμήθειες ανά τράπεζα, οδηγούν το τελικό επιτόκιο δανεισμού μέσω των ομολόγων του πυλώνα ΙΙ άνω του 3%. Το κόστος αυτό καθιστά προφανές γιατί οι τράπεζες θέλουν να απεγκλωβιστούν μέσα στο 2016 (ο χρονικός αυτός ορίζοντας εξαρτάται από την επιστροφή καταθέσεων) από τα ομόλογα του πυλώνα ΙΙ. Επιπλέον δε, ο απεγκλωβισμός τους από τα εν λόγω ομόλογα, θα τις απαλλάξει και από την υποχρέωση συμμετοχής εκπροσώπου του Δημοσίου στα διοικητικά τους συμβούλια.

Σημειώνεται, βεβαίως, ότι ο απεγκλωβισμός από τον πυλώνα ΙΙ αφορά μόνο τις Alpha Bank και Eurobank, αφού η μεν Τράπεζα Πειραιώς τα αποπλήρωσε την άνοιξη (στις 28/4 έληξαν τα σχετικά ομόλογα της Τράπεζας Πειραιώς, έτσι  ήταν η πρώτη τράπεζα που απεγκλωβίστηκε  συνολικά και από τους τρεις πυλώνες του ν. 3723/2008 Αλογοσκούφη), η δε Εθνική Τράπεζα, μετά την είσπραξη του τιμήματος από την πώληση της Finansbank, προχώρησε στην αποπληρωμή των ομολόγων του πυλώνα ΙΙ στις 25 Ιουλίου.

Ασχέτως της ύπαρξης ή μη ομολόγων του πυλώνα ΙΙ, όλες οι τράπεζες θα κάνουν προσεχώς χρήση των τιτλοποιήσεων για την ενίσχυση της ρευστότητάς τους. Την πρώτη ελληνική τιτλοποίηση επιχειρηματικών δανείων από το 2007, ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα η Εθνική Τράπεζα. Με την τιτλοποίηση αυτή, η τράπεζα  θα αντλήσει μεσοπρόθεσμη χρηματοδότηση έως και 300 εκατ. ευρώ μέσω της τοποθέτησης χρεογράφων υψηλής εξασφάλισης στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD).

Σε ό,τι αφορά το συμπληρωματικό άξονα ρευστότητας μέσω του επαναπατρισμού κεφαλαίων από τις θυγατρικές εξωτερικού, αναμένεται να αποκτήσει μεγαλύτερη συμβολή στο πλάνο ενίσχυσης της ρευστότητας μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης.

Όπως έχει γράψει το Capital.gr, οι θυγατρικές των Βαλκανίων έχουν συγκεντρώσει ρευστότητα, ύψους 8 δις. ευρώ, καλύπτοντας τις εκροές καταθέσεων που είχαν σημειωθεί πέρσι λόγω της αβεβαιότητας για την πορεία της Ελλάδας εντός ευρώ. Ωστόσο, η ρευστότητα αυτή επιστρέφει με το σταγονόμετρο στις μητρικές στην Ελλάδα, καθώς οι τοπικές κεντρικές τράπεζες διστάζουν ακόμη να  άρουν το "απαγορευτικό" που είχαν επιβάλει, ένα χρόνο πριν, για τη μεταφορά κεφαλαίων από τις θυγατρικές στις μητρικές ελληνικές τράπεζες.

Όσο, τέλος, για την ενίσχυση της ρευστότητας των τραπεζών από αποπληρωμές δανείων, θα πρέπει να σημειωθεί ότι στόχος θα είναι κυρίως η διοχέτευσή της σε νέες, υγιείς χρηματοδοτήσεις.