Σε κλοιό Brexit, Ντράγκι και καθυστερήσεων οι τράπεζες

14.06.2016

Στον κλοιό Brexit, Draghi και… ρυθμών χελώνας στην υλοποίηση και την απόδοση μεταρρυθμίσεων και έργων που θα δώσουν ώθηση στην Οικονομία, βρίσκονται οι τράπεζες.
Με τις αγορές να "χορεύουν" στον ρυθμό του βρετανικού δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου για την παραμονή ή μη της Μ. Βρετανίας στην Ε.Ε., τυχόν Brexit θα άρει τις αναστολές με τις οποίες περιβαλλόταν μέχρι σήμερα η προοπτική ενός Grexit. Από μόνη της η συσχέτιση αυτή είναι αρκετή για να ταρακουνήσει τις ελληνικές τράπεζες (και ευρύτερα το ελληνικό χρηματιστήριο και τα ελληνικά ομόλογα) που δέχονται τον αντίκτυπο της γενικευμένης ανησυχίας και επιφυλακής.
Επιπρόσθετα, όμως, οι ελληνικές τράπεζες, το χρηματιστήριο και τα ομόλογα, πληρώνουν την αργή εξέλιξη σε όσα έχουν συμφωνηθεί και σε όσα απομένουν να συμφωνηθούν για την ανάκαμψη της ελληνικής Οικονομίας, με ορίζοντα τις υποσχέσεις για ελάφρυνση του χρέους.
Οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης κόστισαν ήδη στις ελληνικές τράπεζες την ευκαιρία να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα TLTRO 2 για την παροχή τετραετών δανείων με αρνητικά επιτόκια. Και αυτό διότι η ΕΚΤ δεν προχώρησε στην επαναφορά του waiver στις 2 Ιουνίου, μεταφέροντας τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί για 20 ημέρες αργότερα.

Τι σημαίνει αυτή η μετάθεση

Η μετάθεση αυτή, πέραν του ότι καθυστερεί την ελάφρυνση του κόστους χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών, κυρίως αποκλείει την Ελλάδα από την πρώτη πράξη χρηματοδότησης του προγράμματος των "δωρεάν" δανείων TLTRO 2. Σημειώνεται ότι τα οφέλη του εν λόγω προγράμματος είναι σημαντικότερα και από τη συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, καθώς η ΕΚΤ… πληρώνει τις τράπεζες χορηγώντας τους ρευστότητα για να χρηματοδοτήσουν την πραγματική Οικονομία. Οι ελληνικές τράπεζες έχασαν το πρώτο "τρένο" του Ιουνίου και πλέον η συμμετοχή τους στο TLTRO 2 αναμένεται τον Σεπτέμβριο όπου θα έχουν τη δυνατότητα να δανειστούν έως και 27 δις. ευρώ, με αρνητικό επιτόκιο, από την ΕΚΤ.
Μέχρι τον Σεπτέμβριο, οι τράπεζες δεν έχουν λόγο να αισιοδοξούν, καθώς το μέγα ζητούμενο, η ανάκαμψη της Οικονομίας, δεν επιβεβαιώνεται από την ταχύτητα των εξελίξεων και τα μεγάλα έργα που υπογράφονται θα αργήσουν να δώσουν αποτέλεσμα.
Και το κυριότερο, η αργοπορία της ανάκαμψης σκιάζεται από φόβους για "εξαφάνισή" της από την υπερφορολόγηση. "Ο τουρισμός θα είναι φέτος πολύ καλός, αλλά πόσες αποδείξεις θα κοπούν;", είναι ένα ερώτημα που περιγράφει μία πτυχή της επίπτωσης των επώδυνων φορολογικών μέτρων στην πραγματική Οικονομία.

Τι φοβούνται οι τράπεζες

Η μεγαλύτερη ανησυχία των τραπεζών είναι η επίπτωση της υπερφορολόγησης στο διαθέσιμο εισόδημα και στην είσπραξη φόρων. Η ανησυχία αυτή κρύβει από πίσω της φόβους για μεγάλη δυσχέρεια στην τιθάσευση των "κόκκινων" δανείων, κυρίως όμως φόβους για περισσότερα "λουκέτα" και εκτεταμένη φοροδιαφυγή.
Για τους τραπεζίτες, αλλά και τα στελέχη της αγοράς, η "βόμβα" της υπερφορολόγησης είναι σχεδόν αδύνατον να μην "σκάσει" εις βάρος της ανάπτυξης. Και επίσης, είναι δεδομένο ότι θα θέσει τις οφειλές δανειοληπτών προς τις τράπεζες στην τελευταία θέση των προτεραιοτήτων τους.
Τους φόβους των τραπεζών για αύξηση των "κόκκινων" δανείων πυροδοτούν τα δεδομένα για τους απλήρωτους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές, πριν καν ακόμη τα νέα μέτρα "τιμολογηθούν" στις τσέπες των φορολογούμενων. Οι ενδείξεις εγγυώνται ότι στο προσεχές μέλλον η "πυραμίδα" των πληρωμών θα διαμορφωθεί αναλόγως της "πυραμίδας" των αναγκών, γεγονός που νομοτελειακά θα αφήσει "ανοιχτούς" προς τις τράπεζες ακόμη και συνεπείς οφειλέτες.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (Απρίλιος 2016) της Γενικής Γραμματείας Εσόδων, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς την εφορία αυξήθηκαν σχεδόν κατά 700 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας τους απλήρωτους φόρους για το πρώτο τετράμηνο του έτους στα 4,33 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό προστίθεται στα 83,5 δισ. ευρώ των ληξιπρόθεσμων οφειλών που είχαν σωρευθεί έως τα τέλη του 2015.
Όσο για το "μέτωπο" των απλήρωτων ασφαλιστικών εισφορών, ενδεικτικά, τα στοιχεία Απριλίου για το ΙΚΑ δείχνουν ότι 54.700 οφειλέτες, από τους συνολικά 136.920 που εντάχθηκαν στη ρύθμιση οφειλών των 100 δόσεων, βρέθηκαν εκτός ρύθμισης, καθώς δεν μπόρεσαν να ανταπεξέλθουν στην καταβολή των δόσεων.
Στη ρύθμιση παρέμειναν μόλις 59.058 οφειλέτες, και ως αποτέλεσμα, από τις οφειλές 3,9 δισ. ευρώ που εντάχθηκαν στη ρύθμιση, 3,1 δισ. ευρώ βγήκαν εκτός. Αντίστοιχα, στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων, από συνολικές οφειλές ύψους 2,18 δισ. ευρώ που είχαν ενταχθεί, βγήκαν εκτός οφειλές 1,4 δισ. ευρώ.

Ντράγκι