Gesprek met Aleksandr Doegin over de crisis in Kazachstan

De Kazachse autoriteiten zijn deels verantwoordelijk voor de crisis en de poging tot staatsgreep begin 2022. Rusland moet de republiek alle mogelijke hulp bieden, maar niet gratis en alleen onder bepaalde voorwaarden, aldus politicoloog, denker van de Internationale Euraziatische Beweging en filosoof Aleksandr Doegin. In een interview met Tsargrad gaat Doegin niet enkel in op de crisis en de oorzaken, maar beantwoordt hij ook de vraag wat Rusland in deze situatie moet doen.

Tsargrad: Aleksandr Doegin, wat zijn volgens u de belangrijkste redenen voor de onrust, de overnamepogingen en de terreurdaden in Kazachstan?

Aleksandr Doegin: Men moet begrijpen dat het internationale beleid van Kazachstan in de afgelopen jaren gebaseerd was op een trilaterale relatie – met China, met Rusland en met het Westen. En zowel Nazarbajev, die de architect van dit beleid is, als Takajev, die Nazarbajevs opvolger is, waren van mening dat deze “drievoudige oriëntatie” niet zou toestaan dat een van deze wereldmachten hegemoniaal zou worden en het beleid van Kazachstan van buitenaf volledig zou bepalen.

Als de Amerikanen te veel druk uitoefenen, wendt Kazachstan zich tot Moskou en, economisch gezien, tot China. Toen Rusland te hard pushte – integendeel, Engels werd onderwezen op scholen en de Chinese economie drong steeds dieper door in het land. Toen China begon te praten over zijn aanspraken om deze economisch vrij zwakke macht over te nemen, kwamen de Amerikaanse factoren weer in het spel.

Het was een multisectoraal beleid. Het was heel effectief in die tijd. Maar het was anders dan het Euraziatisch initiatief, dat Nursultan Nazarbajev zelf in de jaren negentig had geformuleerd. In feite bleek het evenwicht tussen multipolariteit en unipolariteit, tussen het Westen, China en Rusland, politiek gezien zeer broos te zijn.

Tsargrad: We horen nu veel dat de couppoging grotendeels van buitenaf is ingegeven, dat we voor een nieuwe “oranje revolutie” staan, dat Kazachstan gewoon aan de beurt is. Klopt dit?

Het tripartiete beleid van Kazachstan heeft negatieve resultaten gehad. Maar het belangrijkste is dat dit beleid inging tegen eenmaking van de Euraziatische ruimte – hoofdzakelijk met Rusland en met andere landen van de Euraziatische Economische Gemeenschap en de CSTO. Nazarbajev en zijn opvolger Takajev hebben veel integratieprocessen vertraagd. Hoewel het Eurazisme formeel werd uitgeroepen tot het na te streven doel.

Door het mislukken van de integratie werden de betrekkingen met Moskou problematisch. Ongeveer hetzelfde model werd gebruikt door Minsk. En net zoals Loekasjenko op deze manier zijn kleurenrevolutie kreeg, hebben nu Kazachstan, Takajev en Nazarbajev hun eigen kleurenrevolutie gekregen! Dit werd mogelijk gemaakt doordat het Westen te diep in Kazachstan mocht doordringen. En natuurlijk deed het zijn gebruikelijke werk.

Het lijdt geen twijfel dat we in Kazachstan met een kleurenrevolutie te maken hebben. Vanuit geopolitiek oogpunt is het een uitbreiding van het westerse front tegen Rusland. Het Westen is, zoals het zelf zegt, bang voor de Russische invasie in Oekraïne en de heropleving van “Novorossia”, de “Russische lente”. Om de aandacht af te leiden en de wil van Rusland te verstoren, worden langs de perimeter aanvallen gelanceerd – niet alleen in Oekraïne, maar ook in Wit-Rusland en Georgië.

En nu opent zich een ander front van het Atlantisme tegen het Eurazisme, in Kazachstan. Natuurlijk is deze operatie gericht tegen Rusland. De demonstranten hebben reeds de stelling naar voren gebracht dat Kazachstan uit de Euraziatische Economische Unie moet stappen. Dit is een typische kleurenrevolutie, gesponsord door het Westen voor geopolitieke doeleinden, zoals alle andere.

Ter herinnering: Alexei Toporov zei in 2018 dat “Nazarbajev zou eindigen als Janoekovitsj en Sjevardnadze”.

Tsargrad: In Kazachstan is men van mening dat de crisis te wijten is aan interne problemen van de republiek. Wij begrijpen dat die er zijn, maar welke hebben volgens u een grote invloed gehad?

Interne problemen zijn de derde factor na buitenlands beleid en westerse inmenging. Dan is er zeker een conflict aan het ontstaan in Kazachstan tussen Takajev en Nazarbajev. Nazarbajev wil – het zou juister zijn te zeggen dat hij wilde – alle politiek controleren, terwijl Takajev zich langzamerhand onafhankelijker gaat voelen. Het is dus niet uitgesloten dat de Kazachse president zelf achter deze protesten zit.

In de eerste dagen zagen we een vreemde reactie: het ontslag van de regering, de opening van onderhandelingen met de demonstranten. Alleen een leider die er belang bij heeft dat de ineenstorting en de crisis voortduren, kan dat doen. Misschien probeert Takajev zich op deze manier te ontdoen van Nazarbajev, de man die hem aan de macht bracht.

De vierde factor is de problematische sociale en economische situatie in Kazachstan. Het ontbreken van een sociaal beleid, de van de realiteit vervreemde elites, de afwezigheid van een nationaal idee en de omvorming van het verklaarde Euraziatisme tot een schijnideologie – dit alles heeft geleid tot een tamelijk corrupte samenleving in Kazachstan, waar de elite is geïntegreerd met het Westen en haar geld in offshore-bedrijven investeert.

Tsargrad: Tot op zekere hoogte hebben alle post-Sovjetrepublieken met deze problemen te kampen?

Natuurlijk hebben deze post-Sovjet regimes hun potentieel uitgeput. Vroeg of laat zullen ze door iets vervangen moeten worden. Het Westen wil dat zij worden vervangen door een proces van desintegratie en liberale democratie dat door het Westen wordt gecontroleerd.

Alle staten in de post-Sovjetruimte bestaan in feite minder dan een week. Ze hebben de afgelopen eeuwen binnen één systeem geleefd – het Russische Rijk, daarna de Sovjet-Unie. En nu zijn het plotseling nieuwe politieke formaties geworden.

Vrijwel geen van deze staten heeft ooit bestaan binnen hun huidige grenzen. Het zijn voorwaardelijke grenzen, administratieve grenzen. Om zich als staat te vestigen, moet het dus eerst een relatie met Moskou aanknopen, de belangrijkste factor van stabiliteit en welvaart.

In feite is het in Kazachstan, of in welke andere post-Sovjetrepubliek dan ook, heel goed mogelijk om een doeltreffend, op de mensen gericht systeem te creëren met een nationale idee en een multipolaire ideologie. Vooral omdat het Eurazisme erg populair is in Kazachstan. Ze begonnen heel goed, heel overtuigend. En er waren geen grote problemen met de Russische bevolking, en de betrekkingen met Moskou bleven goed. Op een bepaald moment leek het erop dat Kazachstan de antithese van de post-Sovjetruimte was: als één van de post-Sovjetstaten succesvol was, dan was het Kazachstan wel. Maar uiteindelijk bleek de inconsistentie van Nazarbajevs Eurazisme nadelig voor Kazachstan.

Tsargrad: Waarom is de situatie in Kazachstan zo drastisch veranderd?

Op een bepaald moment beschouwden de Kazachse autoriteiten Moskou als een tweederangspartner, ook al bleven zij bepaalde economische modellen hanteren. In plaats van integratie te bevorderen, saboteerden zij die soms. Nazarbajev was een van de pioniers van dit op de beginselen van de Europese Unie gebaseerde Euraziatische model en was een voortrekker van de integratieprocessen maar langzamerhand heeft hij zich uit deze rol teruggetrokken.

In plaats van een doeltreffende Euraziatische integratie en toenadering tot Moskou zijn er dus steeds meer nationale en parochiale corruptieprocessen op gang gekomen.

Ik ken Nazarbayev persoonlijk. Ik heb een boek over hem geschreven, ik heb een zeer goede relatie met hem. En tot op zekere hoogte had Nazarbajev een briljant begrip van het Eurazisme. Hij bouwde zijn beleid precies op dit principe: als we het eens zijn met Moskou, zullen we nog lang en gelukkig leven, alles zal goed komen. Als we de Euraziatische integratie volgen, komt alles goed. Nazarbayev schreef een prachtig en briljant artikel over monetaire multipolariteit. Wij verdedigen de grote ruimten, wij verdedigen de Groot Euraziatische identiteit, een onafhankelijke beschaving: in dat geval zal Kazachstan welvaren.

Maar zodra zij zich daarvan verwijderen, zodra de kleine elites elkaar beginnen te bekampen over aspecten van de economie, zodra het geld het land uit wordt gehaald en verdwijnt naar offshore-gebieden, dan beginnen westers geld en westerse waarden het land binnen te dringen, en begint de Engelse taal het Russisch te vervangen. Zo’n oriëntatie is helemaal niet Euraziatisch. En men oogst wat men zaait.

Tsargrad: Kazachstan heeft zich dus op een bepaald moment van Rusland heeft afgekeerd. Wat moet Moskou nu doen om de stabiliteit te herstellen en een herhaling van de huidige situatie te voorkomen?

Ik denk dat Rusland Kazachstan moet helpen om de orde te handhaven. We moeten de territoriale integriteit van Kazachstan helpen bewaren, we moeten het huidige leiderschap steunen, maar voor wat hoort wat. Wij moeten een zeer strikte voorwaarde stellen: als wij Kazachstan helpen, moet het een einde maken aan de drieledige oriëntatie, zich strikt houden aan de Euraziatische idee – en de integratie hervatten. Dan zullen wij u helpen.

Wij mogen niet vergeten dat Rusland garant staat voor de territoriale integriteit van alle post-Sovjet-staten. Dit is al vele malen bewezen. Als Rusland deze functie niet vervult, als het niet wordt opgeroepen om zijn territoriale integriteit te bewaren, dan wordt deze territoriale integriteit aangevallen. We zien dit in Moldavië, Georgië, Oekraïne, Azerbeidzjan.

Degenen die Rusland negeren als de meest principiële beschermer van de territoriale integriteit van het land, betalen er een zware prijs voor.

Tsargrad: Dus Rusland moet optreden, maar is die hulp niet gedoemd te mislukken zolang Kazachstan zijn beleid verder zet?

– Ja. Indien de Kazachse leiders de voortzetting van het integratieproces en de trouw aan de Euraziatische lijn niet kunnen garanderen, zal de situatie verslechteren. Het lot van de territoriale integriteit van Kazachstan zal in het gedrang komen.

Natuurlijk zit Rusland hier niet achter. Rusland is net het slachtoffer van deze agressie. Maar ik denk dat Rusland de historische de tolerantiedrempel al lang bereikt heeft. Ook het beleid van Loekasjenko wankelde, maar Rusland tolereert het eenvoudigweg niet meer.

Als jullie onze vrienden zijn, zijn jullie niet alleen onze vrienden, maar ook de vijanden van onze vijanden. Dit wordt een Euraziatische alliantie genoemd. En als dat het geval is, wees dan zo correct dienovereenkomstig te handelen in het kader van de verdragen en in de internationale akkoorden.

Als jullie lid zijn van de CSTO, dan moeten de Amerikanen weg uit Kazachstan. Geen enkele Amerikaan, geen enkele vertegenwoordiger van de NAVO, van de EU hoort daar thuis. Als dat het geval is, zullen wij u in elke moeilijke situatie helpen – niet alleen militair, maar ook economisch, politiek en sociaal. Maar als je op zoek bent naar een plek waar je beter betaald wordt of betere zaken kunt doen, dan moet je Rusland niet om hulp vragen.

Het is tijd om het woord “economisch” uit de Euraziatische Economische Unie te schrappen. Dezelfde Kazachen hebben trouwens al eerder op dit punt gehamerd. We moeten de Euraziatische Unie gewoon een nieuwe confederale staat noemen. De Euraziatische integratie zelf wordt op de proef gesteld in de situatie in Kazachstan. Ja, we moeten Kazachstan zeker steunen onder bepaalde voorwaarden.

Vertaling: elementen

https://elementen.news/2022/01/13/gesprek-met-aleksandr-doegin-over-de-crisis-in-kazachstan/