Διχασμένη η Ιταλία ένα μήνα πριν το δημοψήφισμα για το Σύνταγμα

Η Ιταλία είναι διχασμένη έναν μήνα πριν από το συνταγματικό δημοψήφισμα ανάμεσα στους υποστηρικτές του «ναι» με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι και τους αντιπάλους του που επιδιώκουν την πτώση του με την ευκαιρία της ψηφοφορίας.
Σύμφωνα με σειρά πρόσφατων δημοσκοπήσεων, το «όχι» προηγείται κατά 2 έως 4 ποσοστιαίες μονάδες του «ναι», αλλά ο αριθμός των αναποφάσιστων ανέρχεται σε περίπου 20%.
Η μεταρρύθμιση που επιδιώκει ο Ματέο Ρέντσι, σύμφωνα με τους υποστηρικτές της, έχει ως στόχο την απλοποίηση της νομοθετικής διαδικασίας και την ενίσχυση της πολιτικής σταθερότητας σε μία χώρα που έχει γνωρίσει 60 κυβερνήσεις από το 1946, περιορίζοντας δραστικά την εξουσία της Γερουσίας.
«Το δημοψήφισμα δεν αποτελεί σημείο κατάληξης, αλλά σημείο εκκίνησης» για τον εκσυγχρονισμό της Ιταλίας, επανέλαβε ο Ματέο Ρέντσι ενώπιον δεκάδων χιλιάδων υποστηρικτών του που είχαν συγκεντρωθεί στη Ρώμη.
Οταν το νομοσχέδιο εγκρίθηκε τον περασμένο Απρίλιο, έπειτα από σειρά πέρα δώθε ανάμεσα στα δύο σώματα του ιταλικού Κοινοβουλίου, ο Ματέο Ρέντσι ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει σε δημοψήφισμα την 4η Δεκεμβρίου τη μεταρρύθμιση και ότι σε περίπτωση αρνητικής ψήφου, θα παραιτηθεί.
Εκτοτε, το μήνυμα αυτό έχει γίνει λιγότερο απερίφραστο. Ο ιταλός πρωθυπουργός έχει παραδεχθεί επανειλημμένως ότι διέπραξε σφάλμα προσωποποιώντας την ψηφοφορία αυτή, εξηγώντας ότι ήθελε με τον τρόπο αυτόν να στείλει ένα μήνυμα σοβαρότητας και υπευθυνότητας.
Ωστόσο, αυτή η αλλαγή τόνου καθόλου δεν έπεισε τους πολιτικούς του αντιπάλους.
Εκείνοι θεωρούν ότι η συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία συνδυάζεται με έναν νέο εκλογικό νόμο που έχει ήδη ψηφισθεί, θα οδηγούσε σε μία επικίνδυνη υπερσυγκέντρωση εξουσιών στα χέρια ενός και μόνου ανθρώπου, του επικεφαλής της κυβέρνησης, στην περίπτωσή μας, του Ματέο Ρέντσι.
«Πρόκειται για μία σημαντική μεταρρύθμιση για τη χώρα. Η αλλαγή του συστήματος των δύο νομοθετικών σωμάτων και των σχέσεων ανάμεσα στο Κράτος και τις περιφέρειες αποτελεί μέσον για να καταστεί αποτελεσματικότερη η διακυβέρνηση», δηλώνει στο AFP ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης Ραφαέλε Μπιφούλκο.
Σε περίπτωση επικράτησης του «όχι», ο πρωθυπουργός «θα πρέπει να δεχθεί τις συνέπειες της αποτυχίας ενός σχεδίου με το οποίο συνέδεσε τις πολιτικές του ενέργειες», δήλωσε πρόσφατα ο πρώην πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Ολοι αυτοί οι πολιτικοί αντίπαλοι ποντάρουν στην παραίτηση του Ματέο Ρέντσι ή τουλάχιστον στην αποδυνάμωσή του. Ομως οι υποστηρικτές του αποκλείουν αντίθετα το ενδεχόμενο αποχώρησης.
«Εάν το "ναι" επικρατήσει, αυτό θα έχει φυσικά θετικές συνέπειες για την κυβέρνηση. Αλλά εάν επικρατήσει το "όχι" οριακά, δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα παραιτηθεί αυτομάτως...και ακόμη και οι εσωτερικοί του αντίπαλοι, η αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, μπορεί και να είναι ικανοποιημένοι εάν εγκαταλείψει την ηγεσία του κόμματος και παραμείνει στην ηγεσία της κυβέρνησης», προσθέτει ο καθηγητής Ραφαέλε Μπιφούλκο.
«Οσοι ψηφίζουν "όχι" μόνο και μόνο για να προκαλέσουν την πτώση της κυβέρνησης αυτής πρέπει να γνωρίζουν ότι η κυβέρνηση δεν θα πέσει σε περίπτωση επικράτησης του "όχι" », διαβεβαίωσε πρόσφατα ο Αντζελίνο Αλφάνο, υπουργός Εσωτερικών.
Εδώ και ένα μήνα, ο Ματέο Ρέντσι διατρέχει από άκρου εις άκρον τη χώρα προσπαθώντας να πείσει τους Ιταλούς για το εύστοχο των μεταρρυθμίσεων που προτείνει.
«Ο αριθμός των αναποφάσιστων είναι πολύ υψηλός... και αυτό σημαίνει ότι τίποτε δεν έχει αποφασισθεί », δήλωσε πρόσφατα ο Ματέο Ρέντσι.
Οι ιταλικές εργοδοτικές ενώσεις έχουν ταχθεί μαζικά υπέρ του «ναι».
«Εάν επικρατήσει το "ναι", η χώρα θα αλλάξει με οικονομικούς όρους, θα είναι πιο σύγχρονη και αυτό θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», δήλωσε πρόσφατα ο Βιντσέντζο Μπότσια, πρόεδρος της Confidustria. Μία άποψη που δεν συμμερίζονται τα συνδικάτα των εργαζομένων.
Οι αντίπαλοι του Ματέο Ρέντσι τοποθετούνται σε ένα φάσμα από την ιταλική δεξιά μέχρι το κίνημα των Πέντε Αστέρων, περνώντας από την αριστερή πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος.
Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος αναμένονται με κάποια ανησυχία και από τους ευρωπαίους εταίρους της Ιταλίας και τους ευρωπαϊκούς οικονομικούς κύκλους που φοβούνται μία νέα περίοδο πολιτικής αστάθειας και αβεβαιότητας στην Ιταλία, την τρίτη σε μέγεθος οικονομία της ευρωζώνης.