orthodoxie

Moderne critici van het socialisme lijken soms op neurotici die in hun jeugd een "jeugdtrauma" hebben opgelopen, dat ze zich niet eens meer herinneren (maar waarvan ze door "weldoeners" als Solzjenitsyn op de hoogte zijn gebracht) en waaraan ze al hun mislukkingen, die wel en meestal niet zijn gebeurd (het fenomeen van de zogenaamde "verloren winst"), verklaren. Maar als er geen revolutie was - we zouden met 500 miljoen zijn, zoals Mendelejev zei, maar als er geen revolutie was - Rusland zou een goedaardige idylle zijn zoals in Ivan Sjmelev's "Zomer van de Heer", maar als er geen revolutie was - Rusland zou Constantinopel krijgen, de zeestraten en een wereldmacht worden gelijk aan Groot-Brittannië. De lijst van wat er zou zijn gebeurd "als er geen revolutie was geweest" is werkelijk onuitputtelijk....