Zich opnieuw engageren in Zuid-Azië: Trump's pad naar evenwicht tussen regionale stabiliteit en strategische belangen

Donald Trump heeft een buitengewone comeback gemaakt als 47ste president van de Verenigde Staten. Er wordt al voorspeld hoe het buitenlandse beleid van Trump 2.0 eruit zal zien. Analisten zijn verwikkeld in een raadspelletje, omdat zijn eerste termijn in het Oval Office onvoorspelbaar, zo niet grillig was wat betreft beslissingen op het gebied van buitenlands beleid. Het mondiale landschap is echter aanzienlijk veranderd sinds zijn vorige regering. Er zijn drie grote conflicten aan de gang in Oekraïne, Gaza en Libanon; spanningen tussen Iran en Israël dreigen een breder conflict te ontketenen; detente tussen Iran en Saudi-Arabië en verzoening tussen Saudi-Houthi's hebben de veiligheidsdynamiek in de Golf veranderd; er zijn nieuwe geopolitieke groeperingen ontstaan in Afrika; en de handels- en technologieruzie tussen de VS en China is toegenomen. Tijdens zijn campagne beloofde Trump een einde te maken aan oorlogen en een “America First”-beleid te voeren. Velen geloven dat zijn buitenlands beleid in zijn tweede termijn zou voortbouwen op de “America First”-aanpak van zijn vorige regering, waarbij nationalisme, economisch protectionisme en een transactionele benadering van internationale allianties prioriteit zouden krijgen.

Tijdens zijn vorige presidentschap werd het buitenlands beleid van Donald Trump ten opzichte van Zuid-Azië gekenmerkt door een mix van transactionele diplomatie en strategisch balanceren, vooral in het beheren van de relaties met India en Pakistan. Nu Trump zijn ambt weer heeft opgenomen, zal de tijd leren hoe hij deze complexe regio wil benaderen, vooral India en Pakistan, die een cruciale rol spelen in de strategische belangen van de VS. Tijdens zijn vorige ambtstermijn streefde Trump op belangen gebaseerde relaties na, waarbij hij India inzette als tegenwicht tegen China, terwijl hij Pakistan vooral benaderde voor terrorismebestrijding in Afghanistan. Deze keer is Pakistan misschien geen prioriteit, terwijl de zakelijke benadering van Trump suggereert dat hij zich meer zou kunnen richten op de handelsbetrekkingen met India. Onder Trump zal grootmachtconcurrentie een belangrijke invloed blijven hebben op zijn aanpak, hoewel er zich enkele verschuivingen kunnen voordoen in de bilaterale relaties binnen de regio.

Door de onvoorspelbare diplomatieke stijl van Donald Trump kan zijn tweede ambtstermijn leiden tot nieuwe spanningen, strategische herschikkingen en diplomatieke verschuivingen die van invloed zullen zijn op landen in heel Zuid-Azië. Voor Zuid-Aziatische landen brengt de verkiezing van Trump zowel hoop als angst. Zijn excentrieke diplomatie, die vaak wordt gekenmerkt door gedurfde stappen en agressieve benaderingen, kan echter een klimaat van onzekerheid creëren in de hele regio. Als gevolg daarvan volgen Zuid-Aziatische staten, waaronder India, Pakistan, Bangladesh en Afghanistan, nauwlettend hoe zijn tweede termijn het politieke en diplomatieke landschap van de regio zal beïnvloeden. In 2017 introduceerde de Trump-regering twee nieuwe kaders voor buitenlands beleid die Zuid-Azië op de voorgrond plaatsten. De eerste, de “Zuid-Azië Strategie”, schetste een aanpak voor het langdurige conflict in Afghanistan, waarbij de rol van Pakistan en India in het behalen van succes werd benadrukt. De tweede, de “Free and Open Indo-Pacific” strategie, breidde de geografische reikwijdte van de Aziatische regio uit met India en pleitte voor een op regels gebaseerde orde in de regio. Beide strategieën vertoonden een aanzienlijke continuïteit met het beleid van eerdere Amerikaanse regeringen.

Evenzo kwam India naar voren als een belangrijke bondgenoot in de Zuid-Azië-strategie van Trump, verenigd door een gedeeld belang in het tegengaan van de groeiende invloed van China in de regio. De Amerikaanse president Trump en de Indiase premier Narendra Modi ontwikkelden een hechte band die de banden op het gebied van handel en defensie versterkte. De Trump-administratie versterkte een robuustere Indo-Pacific-strategie, waarbij India werd gepositioneerd als tegenwicht tegen China. De samenwerking op het gebied van defensie kreeg een belangrijke impuls doordat de VS en India in 2020 de Basic Exchange and Cooperation Agreement (BECA) ondertekenden, waardoor het delen van informatie over strategische militaire middelen werd verbeterd. De relatie van Trump met India was echter niet zonder uitdagingen. Er ontstonden handelsgeschillen toen Trump probeerde de handelsonevenwichtigheden aan te pakken door tarieven op te leggen aan Indiase goederen, wat leidde tot vergeldingsmaatregelen van India. Ondanks deze spanningen gaf het India-beleid van Trump grotendeels de voorkeur aan strategische allianties boven economische onenigheid. Daarom wordt verwacht dat Trump in een tweede termijn de banden op het gebied van defensie en inlichtingen zal blijven uitbreiden en tegelijkertijd zal blijven onderhandelen over een gunstigere handelsbalans.

Pakistan erkent echter het belang van de VS als wereldmacht, vooral met de herverkiezing van Donald Trump, wiens beleid eerder een grote impact heeft gehad op de regio. Er is hoop dat de nieuwe Amerikaanse regering zich constructief zal opstellen tegenover Pakistan, de soevereiniteit van het land zal respecteren en zijn inspanningen voor terrorismebestrijding en stabiliteit in Zuid-Azië zal erkennen.

Tijdens de eerste ambtstermijn van Trump speelde Pakistan een cruciale rol in de Amerikaanse oorlog in Afghanistan, door belangrijke operaties te faciliteren en vitale steun te verlenen, waaronder onze aanzienlijke bijdragen aan de veilige bevrijding van Afghanen die zich hadden geallieerd met Amerikaanse troepen. Pakistan staat klaar om positief samen te werken met de regering-Trump over kwesties van wederzijds belang, waaronder wereldwijde vrede en economische samenwerking, terwijl we een onafhankelijk standpunt blijven innemen dat onze nationale prioriteiten weerspiegelt. De Pakistaanse natie is vastbesloten om de beleidsfouten uit het verleden achter zich te laten en zich te richten op een betere toekomst, waarbij we ernaar streven om onszelf opnieuw te vestigen als een stabiele, progressieve partner op het wereldtoneel. De bevolking van Pakistan blijft veerkrachtig en heeft goede hoop dat onze natie met strategische begeleiding en internationale steun door deze complexe periode zal navigeren en zal terugkeren naar een pad van duurzame groei en welvaart.

Met tal van dringende kwesties die al op zijn agenda staan, geeft Trump Pakistan misschien geen prioriteit. De betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Pakistan tijdens zijn eerste termijn waren tumultueus. Trump stelde als voorwaarde voor economische banden dat Pakistan krachtiger zou optreden tegen terroristische groeperingen, en de betrekkingen verzuurden in januari 2018 toen Trump een provocerende tweet plaatste waarin hij Pakistan beschuldigde van “leugens en bedrog” in zijn omgang met de VS. Het jaar daarop werden de betrekkingen echter hersteld, door een transactionele aanpak die gericht was op de rol van Pakistan in het Afghaanse vredesproces. De regering Biden voerde echter een beleid van 'lage betrokkenheid', aangezien Pakistan geen belangrijk aandachtspunt was van haar nationale veiligheidsstrategie. Trump zal waarschijnlijk een soortgelijke aanpak voortzetten, tenzij een nieuwe geostrategische ontwikkeling de interesse van de VS in de regio vergroot. Een mogelijke hernieuwde betrokkenheid van Trump bij Pakistan zou een balans moeten vinden tussen prioriteiten op het gebied van terrorismebestrijding en regionale stabiliteit, terwijl hij de spanningen met India over Kasjmir en de banden met China zorgvuldig zou moeten manoeuvreren. Zijn focus op strategische defensie en veiligheidssamenwerking met India, naast een transactionele benadering van Pakistan die de nadruk legt op regionale stabiliteit, zou de leidraad kunnen zijn voor toekomstig Amerikaans beleid. Het doel zou zijn om de Amerikaanse invloed in Zuid-Azië te behouden door de complexe dynamiek tussen de twee naties in goede banen te leiden.

Concluderend kan worden gesteld dat het verbeteren van de betrekkingen met de Verenigde Staten onder de nieuwe regering-Trump vereist dat India en Pakistan pragmatische en toekomstgerichte strategieën aannemen die in overeenstemming zijn met de veranderende prioriteiten van Amerika. Beide landen moeten laten zien dat ze zich inzetten voor terrorismebestrijding, economische samenwerking en regionale stabiliteit, terwijl ze de belangrijkste bilaterale problemen op een volwassen manier aanpakken. India moet zijn groeiende economische banden en strategische partnerschappen aanwenden om de wederzijdse belangen te versterken, met name in de technologie- en defensiesector. Pakistan moet zich aan de andere kant richten op het herstellen van het vertrouwen door tastbare vooruitgang te laten zien in de strijd tegen terrorisme en het bevorderen van vrede in de regio. Door de nadruk te leggen op diplomatie, gedeelde belangen en constructieve dialoog kunnen beide landen hun relatie met de VS herdefiniëren en partnerschappen bevorderen die bijdragen aan wereldwijde stabiliteit en welvaart.

Vertaling door Robert Steuckers