We staan op de centrale as van de opstand

Het boek Eschatologisch Optimisme is samengesteld uit de teksten van Dasha's toespraken, streamings, lezingen en scripties. Het was moeilijk voor ons, ouders, om op korte afstand op te merken dat er zich een filosoof in onze buurt vormde. We keken in de toekomst en dachten dat haar groei en bloei nog voor ons lag. Maar nu kunnen we zien dat wat ze geschreven heeft een filosofisch boek is, met originele gedachten, ideeën en concepten waarover nagedacht kan worden en die verder ontwikkeld kunnen worden.

In haar elektronische dagboek "De pieken en hoogten van mijn hart" schreef Dasha: "We zijn verlaten in deze wereld... We hebben een plicht en een missie... We hebben een innerlijke revolutie nodig, een revolutie van de Geest...", en dat "We ons op de centrale as van verticale opstand bevinden".

Dasha was in de eerste plaats een traditionalistische filosoof. Plato en christelijke theologie waren haar belangrijkste ideologische platform. Dasha was een orthodoxe Platonist met een eigen identiteit. Het traditionalisme ziet historische beweging niet als een eenlijnige vooruitgang, maar als een reeks cycli met stadia van achteruitgang en achteruitgang. In het traditionalistische perspectief zag Dasha de West-Europese moderniteit als een proces van een scherpe achteruitgang in het denken, vergeleken met de oudheid en de middeleeuwen, van het wegvallen van de mens van betekenis en het verlies van doelen, terwijl de Postmoderne tijd een natuurlijke finale leek van de degeneratie van de beschaving. Ze bracht een jaar door als stagiaire in Bordeaux, Frankrijk, en vertelde ons dat in het hedendaagse Frankrijk, net als in de rest van de wereld, de banen van het denken zich geleidelijk vernauwen, "grote verhalen" worden onderworpen aan pejoratieve kritiek, en filosofie wordt doelbewust veranderd in een technisch onderzoek van microscopische details. Brede generalisaties worden ontmoedigd en zijn alleen toegestaan aan geïnstitutionaliseerde filosofen van bepaalde rangen. De filosofiecursus van een jaar aan de Universiteit van Bordeaux die zij volgde, bestond voornamelijk uit het lezen van Plato's dialoog De Staat, waarbij het grootste deel van de tijd werd besteed aan het ontleden van de nuances van een interessant maar zeer smal onderwerp als "Het probleem van de 'verdeelde lijn' in Plato's dialoog De Staat".

Maar het is niet alleen het versnipperen van belangen en de aandacht voor details zonder oog voor algemene patronen die de postmoderniteit kenmerkt. Postmoderniteit lijkt de verboden op cultuur, op ideeën, op filosofen, op het denken als zodanig, al te hebben overschreden. De belangrijkste principes van de postmoderniteit zijn "rizoom" en "plateau" geworden - symbolen van vlakke ontologie, anti-hiërarchie, afwezigheid van centrum, desintegratie van het individu in delen. Volledig trouw aan Plato was Dasha geïnteresseerd in deze vervormde, omvergeworpen ontologieën van het postmodernisme. Ze probeerde hun vervalsingen te begrijpen, hun ironie te ontcijferen en te begrijpen hoe deze valse, maar in sommige opzichten hypnotiserend aantrekkelijke theoretische constructies, gebaseerd op ironische lekken, verschuivingen en overschrijdingen, georganiseerd zijn.

Terwijl ze de typische producten van de Postmoderniteit in haar generatie, in haar omgeving en onder haar kennissen observeerde, probeerde Daria deze opzettelijk fragmentarische, fractale entiteiten in verband te brengen met haar ideeën over een volledige Platonische persoonlijkheid. En ondanks alle moeilijkheden van dit idee, gaf ze nooit op en bracht ze filosofie in de meest gewone, soms banale menselijke relaties en situaties.

Dasha groeide op in een filosofische familie en beschouwde denken, geest, Logos als de belangrijkste dingen in het menselijk leven. Ze geloofde dat filosofie vitaal en gepassioneerd moest zijn, begiftigd met een lichte transformerende kracht. De Logos moest verbonden zijn met het leven van de Ziel. Denken moet naast voelen gaan, levende gebeurtenissen, moet verbonden zijn met begrijpen, hermeneutiek, filosoferen in hermeneutische kringen. Filosofie is een soort alchemistische samenvoeging en transformatie van de fragmenten van het dagelijks leven, een transmutatie van elementen, een alchemistisch brouwsel waarin lagen van werkelijkheid, stellingen en tegenstellingen botsen en de synthese van concepten, begrippen, knooppunten van denken die de orde van de werkelijkheid organiseren en handhaven, plaatsvindt.  Zij geloofde dat het ware denken een soort productie en ontwikkeling van levende concepten is. Deze concepten moeten eerst uit de troebele stroom van indrukken worden gevist en dan nieuw leven worden ingeblazen, geaccentueerd, tot verzamelpunt, kristallisatie en consolidatie van Geest en gedachten worden gemaakt. En Dasha heeft verschillende van zulke lichtpunten gevonden - concepten die interessant, volumineus en zelfs betoverend openbarend zijn.

Eén van die concepten is "eschatologisch Optimisme".

Wat is dat? Het is een heroïsche ethiek van het einde, de eindigheid van het menselijk bestaan. Het is het besef dat we ons eigen einde tegemoet gaan, de dood van de mens en de mensheid. En dit besef wordt niet verzacht door de tijd, maar aangescherpt en overwonnen door de transcendente handeling van de Geest. Eschatologisch optimisme is een andere naam voor het tragische in de oudheid, wanneer de kleine gedoemde held de strijd met het lot aangaat en verliest, maar juist het feit van zijn opstandigheid het bestaan zin geeft. In het verliezen ligt de waardigheid van de mens als soort besloten. Eschatologisch optimisme is niet de verwachting van een beloning, een beloning voor actie, maar de actie zelf, de daad zelf van rebellie, tegen alle verwachtingen in.

Een ander concept dat ze heeft opgemerkt en benadrukt, uitgewerkt en krachtig, is dat van de Grens. Dasha's derde boek, dat al klaar is voor publicatie, heet Russische Grens. "Frontier" is een volumetrisch, ruimtelijk territorium, het is een zone, een plaats, een topos, bijna sacraal, waar oude vormen worden vernietigd en nieuwe worden gecreëerd. In tegenstelling tot grenzen als afbakenende, verbiedende lijnen, zijn grenzen eerder verbindende, permissieve ruimtes. De grens is een speciale plek waar de contouren van het toekomstige lot van de natie worden gecreëerd, waar de schets van onze Russische toekomst wordt getekend. Aan de grens wordt de rede vertroebeld, de waarheid ontregeld en de schoonheid uitgedaagd, maar het is daar dat oorlogen en revoluties uiteindelijk de geschiedenis hervormen en nieuwe tijdperken doen ontstaan met hun belangrijkste mythen, ideologieën en wereldbeelden. De grens is in eerste instantie verwarring en onzekerheid, een tijd waarin u niet helemaal weet of er een God en waarheid bestaat. Het is een grijze zone met sporen van goden, met bewakers van de drempel - alsof ze allemaal hun aardse domein verlaten, en ondermaanse dingen in chaos vervallen en van vorm en naam beginnen te veranderen, zonder aandacht te schenken aan ons, de getuigen.

Dasha voelde dat de vroegere en huidige projecten van het levenspad van ons vaderland niet helemaal hebben plaatsgevonden, en vandaag staan we op een kruispunt, misschien in een soort interregnum. In maart 1924 zal D. Doegina's boek Russische Grens verschijnen, waarin dit meer in detail besproken zal worden.

Een ander thema dat Dasha zorgvuldig heeft ontwikkeld in haar onderzoek -- het "zwakke subject" in de Russische filosofie. Dasha gebruikte het beeld van het "arme subject" om de eigenaardigheden van de Russische identiteit te beschrijven. Deze "armoede" of "zwakte" is volgens haar niet alleen een nadeel -- gebrek aan starre rationaliteit en sterke wil -- maar ook een deugd. Het Russische hart is in staat tot mededogen en empathie voor mensen en de wereld, en absorbeert in zijn al-menselijkheid van zijn. In tegenstelling tot het Westerse subject dat de natuur aanvalt in de geest van Francis Bacon of concurreert met andere subjecten in de geest van Hobbes' "wolfmens", maakt het Russische subject van zijn zwakte zijn kracht, verbindt het de wereld opnieuw, maakt het haar heel en heelt het zijn wonden.

Dasha's leven werd afgesneden door een terroristische aanslag, georganiseerd door de Oekraïense veiligheidsdiensten. Maar de ware aanstichter van de moord op onze dochter was de gevallen geest van de westerse beschaving met haar specifieke ideologie - liberalisme, en de waarden die daaruit voortvloeien - individualisme, comfortisme, de cultus van consumptie, pragmatisme, eendimensionaliteit, een perverse opvatting van de mens en zijn betekenis. Dasha probeerde zich alleen te verzetten tegen dit totalitaire discours, dat beweert een alternatief-vrij globalisme te zijn.

Toen Cicero zijn dochter Tullia verloor, reisde hij naar de provincies en schreef hij troostende brieven. Mijn filosofische klaagzang over zijn dochter en de wisselvalligheden van haar lot is onuitputtelijk. Maar ik wil graag denken dat mijn woorden over Dasha niet slechts "troostende toespraken" zijn, en dat dit alles niet alleen onze persoonlijke familietragedie is, maar dat Dasha's passie voor het leven en denken, de wil tot perfectie en schoonheid, voor geest en poëzie veel mensen niet onverschillig zal laten, en hun geest, gevoelens en gedachten zal vangen. Ons allemaal zal aangrijpen als geesten van de Hoge en Verhevene! En dat we mogen hopen op een zielsverwant antwoord van onze tijdgenoten, vooral de jongeren, op intellectueel enthousiasme, intellectuele passie, empathie, solidariteit van hen die nadenken over zichzelf, over het Moederland, over de zin van het leven, geluk, wil, hun eigen authenticiteit, de kloof tussen het aardse begin van het leven en het aardse einde, over Eurazianisme, over de oorlog, de keuze van ons Moederland voor zijn pad, en over de Overwinning.

Vertaling door Robert Steuckers