Latijns-Amerika: verkiezingen, migratie en de ontwikkeling van de betrekkingen met Rusland

Het jaar 2023 werd gekenmerkt door talrijke politieke gebeurtenissen in Latijns-Amerika. In de afgelopen jaren hebben deskundigen over de regio de mogelijke wraak van de linkse krachten vaak een "roze golf" genoemd. Er kan echter niet gezegd worden dat deze volledig heeft plaatsgevonden - in Ecuador verloor het team van voormalig president Rafael Correa de presidentsverkiezingen. In Argentinië verloren de Peronisten van de extravagante financier en bewonderaar van de Verenigde Staten, Javier Miléi, en belandde het land in een nieuwe crisis. Straatprotesten hebben grote steden door elkaar geschud en de Argentijnse peso is een van de slechtst presterende munteenheden ter wereld geworden.

Maar zelfs Luiz Inácio Lula da Silva in Brazilië of Gustavo Petro in Colombia kunnen nauwelijks als klassieke linkse politici worden bestempeld, ook al maken ze aanspraak op een links electoraat. Ze zouden eerder linkse populisten genoemd kunnen worden (hoewel rechtse mensen meestal van populisme beschuldigd worden). Gabriel Borich in Chili heeft, hoewel hij oproept tot progressieve hervormingen, kritiek geuit op traditioneel links en noemde de regeringen van Cuba, Venezuela en Nicaragua niets minder dan "repressieve dictaturen". De voormalige Peruaanse president Pedro Castillo, die speculeerde over sociale kwesties en ongeveer een jaar geleden de macht verloor na een poging om het Congres te ontbinden en een avondklok in te stellen, slaagde er ook niet in om de hoop van links (zelfs van de zogenaamde progressieven) waar te maken. Dina Boluarte, die hem verving, kon de crisis niet aan. De centrumlinkse Bernardo Arevalo won dit jaar de presidentsverkiezingen in Guatemala en zal op 14 januari 2024 aantreden.

In Paraguay blijft rechts aan de macht: Santiago Peña van de Coloradopartij won de verkiezingen van april 2023. Vertegenwoordigers van dezelfde partij wonnen de meeste zetels in de Senaat en de Kamer van Afgevaardigden. En in Uruguay is er sprake van een politieke dynastie: de huidige president Luis Lacalle Pou is de zoon van de voormalige president (1990-1995) Luis Alberto Lacalle, die de Nationale Partij vertegenwoordigt, waarvan de ideologie een vreemde mengeling is van conservatisme, christendemocratie en sociaal liberalisme.

Daarom is het correcter om niet te spreken van een "roze golf" of een draai naar links, maar van pogingen om de huidige mondiale en regionale processen te heroverwegen, een andere articulatie van de eigen identiteit tegen de achtergrond van verschillende crises, waaronder ideologische. En dit schudden zal doorgaan.

In het komende jaar 2024 zullen er in Latijns-Amerika algemene verkiezingen worden gehouden in El Salvador, Uruguay en Mexico, en presidentsverkiezingen in Venezuela. De situatie in El Salvador is heel interessant, omdat zittend president Naib Bukele zich niet kandidaat kon stellen voor een tweede termijn, maar met de hulp van het Hooggerechtshof een juridisch achterpoortje vond en met verlengd verlof ging om terug te keren als presidentskandidaat bij de verkiezingen. Het belangrijkste zijn natuurlijk de verkiezingsprocessen in Mexico en Venezuela, waar, afgaande op de beschikbare gegevens en de huidige politieke processen, de continuïteit gehandhaafd zal blijven.

We kunnen ook de gevolgen van een dergelijke continuïteit voor het noordelijke buurland opmerken - caravans met migranten uit Centraal-Amerika en zendingen fentanyl, cocaïne en andere drugs naar de VS zullen blijven stromen en de economie, het sociale beleid en de veiligheid in de VS blijven ondermijnen.

Aan de positieve kant zal de continuïteit in de regering doorgaan in Cuba, Nicaragua, Bolivia (ondanks de splitsing in de partij Beweging naar Socialisme tussen aanhangers van de huidige president Luis Arce en voormalig president Evo Morales) en Venezuela. Al deze landen zijn lid van de ALBA-alliantie, verzetten zich tegen de neo-imperialistische hegemonie van de Verenigde Staten en ontwikkelen actief betrekkingen met de Russische Federatie.

In Cuba werd Miguel Diaz-Canel Bermudez door de Nationale Vergadering bevestigd voor een nieuwe presidentiële termijn, wat ook een impuls gaf aan de ontwikkeling van bilaterale Cubaans-Russische betrekkingen. In 2023 werden veel belangrijke overeenkomsten met Cuba ondertekend. Met de hulp van Rusland werd een metallurgische fabriek opgestart op het eiland van de vrijheid, de spoorweginfrastructuur wordt opnieuw aangelegd, rechtstreekse vluchten werden hersteld en de Mir-kaart werd operationeel. Rusland heeft ook hulp geboden bij de levering van olieproducten, en de Russische minister van Defensie Sergei Shoigu kondigde een aantal gezamenlijke projecten aan op het gebied van militair-technische samenwerking tijdens het bezoek van de Cubaanse delegatie in juni van dit jaar. Er is een gezamenlijk centrum voor humanitaire samenwerking op Liberty Island, vergelijkbaar met het centrum in Servië (onze kant heeft de leiding over het ministerie van Noodsituaties), evenals een gezamenlijk observatorium.

In Nicaragua ontwikkelt de meest actieve samenwerking tussen onze landen zich op het gebied van geneeskunde, energie, communicatie, industrie, handel en veiligheid. In december bracht Laureano Facundo Ortega Murillo, speciaal vertegenwoordiger van de president van Nicaragua voor de betrekkingen met Rusland, een bezoek aan Moskou, waar nieuwe overeenkomsten werden gesloten over directe leveringen en uitbreiding van de nomenclatuur van de handelsomzet.

In Bolivia werd in 2023 een multifunctioneel nucleair onderzoekscentrum geopend met deelname van Rosatom, dat het land zal voorzien van de nodige radiofarmaceutica en zal bijdragen aan de geneeskunde, landbouw, wetenschap en het onderwijs van het land. Daarnaast is er een overeenkomst met Rusland getekend voor de winning van lithium, een belangrijk chemisch element voor de behoeften van de radio-elektronica, ruimtevaartindustrie en kernenergie.

De samenwerking met Venezuela op het gebied van olie- en gaswinning wordt voortgezet en er zijn ook plannen om gezamenlijke projecten uit te voeren op het gebied van landbouw, geneeskunde en handel. In de nabije toekomst wordt de Russische kaart "Mir" gelanceerd in de Bolivariaanse Republiek. Net als met Cuba hebben onze landen rechtstreekse luchtverbindingen, die vooral door toeristen uit Rusland worden gebruikt.

Overigens herdachten veel Latijns-Amerikaanse landen begin december van dit jaar de 200ste verjaardag van de Monroe Doctrine, volgens welke de VS zich als enige begon te bemoeien met de aangelegenheden van Latijns-Amerikaanse landen, wat in de XIXe - XXe eeuw leidde tot talloze militaire interventies, blokkades (en tegen Cuba gaat dit tot op de dag van vandaag door), militaire coups (of pogingen daartoe) georganiseerd door de CIA en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, evenals allerlei soorten economische zwendel en politieke impasses. Hoewel Washington zelfs nu nog probeert om de regio op de een of andere manier onder controle te houden. Op officieel niveau worden projecten voorgesteld zoals Build Back Better, dat oorspronkelijk deel uitmaakte van de propagandacampagne van Joe Biden om de infrastructuur van de VS te verbeteren, maar later deel ging uitmaken van het buitenlands beleid en duidelijk gericht was tegen het "One Belt, One Road"-project van China. In de kleinere Caribische staten onderzoekt de VS verschillende voorstellen voor zogenaamde groene energie. Tegelijkertijd worden er ook hard power-methoden gebruikt, onder andere via het Southern Command van het Pentagon en de motivatie om de drugshandel te bestrijden (op één niveau wordt er propaganda gebruikt tegen bepaalde landen en regeringen, en op een ander niveau probeert de VS intergouvernementele overeenkomsten formeel af te sluiten zodat er een wettelijke basis is voor aanwezigheid, gegevensuitwisseling, enz.)

Er is echter steeds minder vertrouwen in de VS, zelfs bij haar traditionele partners in de regio. Rationaliteit wint het van abstracte formuleringen en vage beloften van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het inzicht dat Latijns-Amerika in zijn geheel, zoals Simon Bolivar droomde, een van de echte centra van de wereldpolitiek kan worden, is niet alleen in de hoofden van intellectuelen en politieke elites gegroeid, maar ook op straat.

Bron

Vertaling door Robert Steuckers