Korte samenvatting van antikolonialistische stellingen

1. Het stichten van kolonies en het vestigen van kolonisten staat niet gelijk aan "kolonialisme". De oude Grieken hadden bijvoorbeeld veel koloniën, maar hebben nooit een kolonialistisch systeem ontwikkeld.

2. "Rijk" en "imperialisme" zijn twee totaal verschillende dingen: Mali, het oude Egypte, de Inca's en Sargon van Akkad waren rijken, maar geen imperialistische entiteiten.

3. Een rijk is in de eerste plaats een grote macht die een groot aantal volkeren en samenlevingen verenigt. Een imperium is echter niet noodzakelijkerwijs een imperialistische of kolonialistische macht. Een dergelijke stelling moet worden aangetoond.

4. Kolonialisme" en "imperialisme" zijn moderne begrippen die worden gebruikt om de opkomst van het Europese kolonialisme vanaf de 15de eeuw te beschrijven.

5. Uit studies van Fernand Braudel en Immanuel Wallerstein blijkt namelijk dat wat wij "kolonialisme" noemen historisch gezien het resultaat is van de uitbreiding van het westerse wereldsysteem in de vorm van economische globalisering en ongelijke uitbuiting op planetaire schaal direct na de Grote Geografische Ontdekkingen. De economische, beschavings- en culturele expansie van het Westen omvatte de vernietiging van afzonderlijke economieën en imperia ten gunste van de totstandbrenging van een verenigde wereldeconomie. Kolonialisme is dus een vorm van culturele verovering door het Westen op de rest van de wereld.

6. Het kolonialisme is het resultaat van de Europese en Amerikaanse expansie over de rest van de wereld; deze expansie is het resultaat van de ontwrichting en vernietiging van de westerse beschaving zelf, zoals de Italiaanse historicus Franco Cardini terecht opmerkt: de globalisering wordt gekenmerkt door de overschrijding van alle grenzen, de afschaffing van grenzen en de voortdurende expansie in naam van de oneindige vooruitgang van de mensheid. Er moet een voortdurende economische, culturele en territoriale groei zijn om dergelijke ideeën in stand te houden.

7. Kolonialisme en imperialisme zijn verschijnselen van de Moderniteit of, beter gezegd, een vorm van het opleggen van de Moderniteit aan de rest van de wereld: de zware last van de blanke man, enz.

8. Veel niet-westerse landen werden kolonies door de druk die de westerse mogendheden op hen uitoefenden, terwijl andere zich moesten aanpassen en gedeeltelijk verwesteren om te overleven. Deze laatste situatie kan worden toegepast op Rusland, het Ottomaanse Rijk, Perzië, Japan, Abessinië en, aanvankelijk zonder veel succes, China. De landen die onder dwang werden gemoderniseerd, werden uiteindelijk de semi-periferie van het westerse wereldsysteem en konden deze toestand niet te boven komen. De enige uitzondering op deze regel was Japan na de Tweede Wereldoorlog, maar dat moest de prijs betalen voor het opgeven van zijn autonomie. Wallerstein stelt dat de opname van Rusland in het wereldsysteem in de 18de eeuw een heel andere weg volgde: de Russen zagen af van economische integratie in het wereldsysteem om hun politieke onafhankelijkheid te behouden. Dergelijke voorbeelden zijn veelzeggend: ofwel je offert je politieke onafhankelijkheid op in naam van economische integratie, ofwel je verwerpt economische integratie in naam van politieke onafhankelijkheid ten koste van voortdurende belegering. Alleen westerse mogendheden kunnen die twee combineren.

9. Het is absurd om semi-perifere en perifere mogendheden te beschuldigen van kolonialisme en imperialisme (zelfs het Ottomaanse Rijk, met zijn "overzeese gebieden", voldoet niet aan dergelijke criteria). Echt kolonialisme is gebaseerd op concurrentie om het wereldsysteem te domineren en het opzetten van een systeem van ongelijke verhoudingen op planetaire schaal. Kan Rusland worden verweten zoiets te hebben gedaan?

10. Westerse beschuldigingen dat Rusland een imperialistische macht is, zijn gebaseerd op ahistorische, manipulatieve en racistische argumenten (de Russen zijn "blank", dus hun rijk was net zo genocidaal als dat van de andere Westerse mogendheden). Dergelijke aanvallen zijn erop gericht te voorkomen dat andere beschavingen de ervaring van het Russische verzet als enige niet-westerse beschaving die met succes haar politieke identiteit en imperiale staatstraditie heeft verdedigd, gebruiken als voorbeeld van de strijd tegen het globalisme. Het antikoloniale discours heeft alleen een wetenschappelijk karakter als het wordt gebruikt om de concrete mechanismen van de wereldoverheersing aan te vallen (d.w.z. het huidige economische wereldsysteem en de ideologische grondslagen ervan) en niet de externe vormen ervan. De systematische aanval op grote perifere en semi-perifere staten onder de vlag van de antikoloniale strijd zal alleen dienen om de overheersing van het centrum te versterken, een nieuwe vorm van neokolonialisme.

Vertaling door Robert Steuckers