Het grote energiespel: de overeenkomst tussen Xi en Poetin die Europa angst aanjaagt
09.02.2022
Als de versterking van de Chinees-Russische politieke banden een waarschuwing is voor de Verenigde Staten en de NAVO, dan zijn de economische akkoorden die tijdens de laatste ontmoeting tussen Xi Jinping en Vladimir Poetin zijn geconsolideerd, een rechtstreekse boodschap aan Europa. Nu moet de EU haar eigen berekeningen maken, vooral wat betreft de voor- en nadelen op energiegebied, en kiezen aan welke kruistocht zij wil meedoen. Is het die van Washington, die Moskou blijft demoniseren door de hypothese van een Russische invasie in Oekraïne te voeden? Of, integendeel, de kruistocht van de nieuwe wereldorde, met pracht en praal verzameld op de tribunes van het nationale stadion van Peking, het decor voor de Winterspelen van Peking in 2022? Er zou ook een derde weg zijn: het pragmatisme gebruiken om, zoals we zullen zien, niet in drijfzand terecht te komen.
Het spreekt vanzelf dat de Europese Unie, opgevat als een supranationale instelling, niet de minste intentie heeft om haar liberale, democratische en Atlantische waarden te verloochenen; maar het is evenzeer waar dat het te zeer omarmen van de strijd van Joe Biden - kennelijk een kwestie die alleen de Verenigde Staten lijkt aan te gaan - zou kunnen leiden tot een verergering van de energie-storm die de laatste weken is gaan liggen. Ja, want Europa is afhankelijk van de invoer van Russisch aardgas, dat van fundamenteel belang is voor de energievoorziening en dus om te voorzien in de dagelijkse behoeften van de bevolking, met inbegrip van koken en verwarming van woningen.
Het spreekt vanzelf dat in geval van een hypothetisch militair ingrijpen in Oekraïne tegen Rusland of het verscherpen van de sancties, het Oude Continent zich blootgesteld zou zien aan waarschijnlijke economische represailles van Moskou. Op dat moment zou Poetin alle macht hebben om de kranen van de Russische gaspijpleidingen naar Europa dicht te draaien om de kostbare brandstof naar China te sluizen, waar een grote honger naar energie bestaat. Intussen hebben de Olympische Winterspelen een verdere toenadering over de hele linie bekrachtigd tussen China en Rusland, die "tegen verdere uitbreiding van de NAVO zijn en het Noord-Atlantisch Bondgenootschap oproepen zijn ideologische houding ten opzichte van de Koude Oorlog te laten varen" en "de soevereiniteit, veiligheid en belangen van andere landen te respecteren".
Russisch gas in Europa
Het heeft geen zin te doen alsof er niets aan de hand is: de Europese Unie is grotendeels afhankelijk van Russisch aardgas. Uit de meest recente gegevens van Eurostat, die teruggaan tot 2019, blijkt dat de EU 41,1% van haar gas uit Moskou importeert. Dan verschilt de situatie natuurlijk van land tot land, met regeringen die overgeleverd zijn aan de stemmingen van het Kremlin en andere die, althans gedeeltelijk, in staat zijn zich te ontworstelen aan een logge afhankelijkheid. Volgens gegevens van het Ministerie voor Ecologische Transitie zou Italië in 2020 41,1% van zijn aardgas uit Rusland invoeren, 22,8% uit Algerije en ongeveer 10% uit Noorwegen en Qatar. Je hoeft geen rekenmachine te hebben om te beseffen dat, in geval van Russische onderbrekingen, Rome ruim de helft van zijn gasinvoer zou verliezen, met ongewenste gevolgen voor de hele economische keten en repercussies op het dagelijks leven van zijn burgers.
Maar er zijn zelfs landen die zonder gas zouden kunnen komen te zitten: dit is het geval voor Noord-Macedonië, Moldavië en Bosnië, die hun gas voor 100% uit Rusland invoeren, voor Finland (94%), Litouwen (93%), Servië (89%) en Estland (79%); Duitsland is "blootgesteld" aan 49%, terwijl Oostenrijk en Frankrijk zijn blootgesteld aan respectievelijk 64% en 24%. Kortom, indien het Oekraïense scenario zou verslechteren - we denken aan een oorlog of een verhoging van de Russische sancties op initiatief van Brussel - is het niet uitgesloten dat Moskou al zijn gas aan China zou verkopen. En zo dreigt Europa te midden van de Verenigde Staten en Rusland als een pot van klei te eindigen en de duurste gevolgen van een mogelijke toename van de internationale spanningen te moeten betalen.
Olie en gas: de meest recente overeenkomsten tussen China en Rusland
China en Rusland hebben laten zien dat het hen ernst is. Ondertussen hebben de twee landen, zoals Reuters in herinnering bracht, olie- en gasovereenkomsten gesloten ter waarde van 117,5 miljard dollar (een aandeel dat zal stijgen, waarschijnlijk in een nulsomspel met Europa), evenals een totale uitwisseling in 2021 van 146,8 miljard dollar (tegen 107,8 miljard in 2020 en 65,2 in 2015). Wat olie betreft, heeft de Russische reus Rosneft, onder leiding van Igor Sechin, een overeenkomst ondertekend met de Chinese onderneming CNPC voor de levering van 100 miljoen ton zwart goud via Kazachstan tussen nu en de komende tien jaar, waarmee een bestaande overeenkomst feitelijk wordt verlengd. Waarde van de operatie: de Russen hebben gesproken over 80 miljard dollar.
Dit brengt ons bij de tweede overeenkomst, die over gas. De Russische reus Gazprom heeft toegezegd de Chinezen van CNPC 10 miljard kubieke meter gas per jaar te zullen leveren via een route in het Russische Verre Oosten, en is van plan de gasexport naar China op te voeren tot 48 miljard kubieke meter per jaar (maar het is niet bekend tegen wanneer; volgens eerdere plannen zou Rusland China tegen 2025 38 miljard kubieke meter leveren). Vanuit dit oogpunt is het interessant om stil te staan bij de door Moskou genoemde "route". Dergelijke verklaringen zouden in feite het besluit kunnen inhouden om een tweede pijpleiding aan te leggen die speciaal bestemd is voor de behoeften van Peking en die de reeds bestaande Kracht van Siberië zou kunnen vergezellen. Laten we niet vergeten dat Rusland al gas naar China stuurt via de eerder genoemde Kracht van Siberië, die in 2019 is begonnen met het oppompen van voorraden vloeibaar aardgas, en die alleen al in 2021 16,5 miljard kubieke meter gas en vloeibaar gas over de Muur heeft geëxporteerd. Aangezien de gemiddelde prijs van 1.000 kubieke meter gas ongeveer 150 dollar bedraagt, zou het laatste pact tussen Poetin en Xi - voor de lange termijn, met een looptijd van 25 jaar - ongeveer 37,5 miljard dollar waard kunnen zijn.
In dit verband is het van belang een aantal zaken te verduidelijken. Ten eerste is het Power of Siberia-netwerk momenteel niet aangesloten op de pijpleidingen die gas naar Europa transporteren. Het valt echter niet uit te sluiten dat de door het Kremlin aangeprezen tweede pijpleiding zal putten uit het schiereiland Yamal, hetzelfde veld waaruit een groot deel van het voor de Europese markt bestemde gas wordt gewonnen. Andere geruchten beweren dat de nieuwe overeenkomst met Peking betrekking heeft op Russisch gas van het eiland Sachalin in de Stille Oceaan, dat via een pijpleiding door de Zee van Japan naar de provincie Heilongjiang in het noordoosten van China zal worden vervoerd en rond 2026 een omvang van 10 miljard kubieke meter per jaar zal bereiken. Ten tweede, en misschien wel het belangrijkst, heeft Poetin in de confrontatie met de EU een krachtige en duidelijke boodschap afgegeven. De eventuele aanleg van een nieuwe lijn naar het Oosten zou wijzen op de nieuwe plannen van Moskou. Steeds meer gericht op Azië en minder op het Westen.
https://synergon-info.blogspot.com/2022/02/het-grote-energiespel-de-overeenkomst.html
