Het collectieve westen en andere bagatellen
Geopolitiek - leert Ernesto Massi - is een wrede wetenschap. Omdat het je de realiteit van de dingen laat zien zoals ze zijn. Zonder pretentie.
Toen Massi - de laatste grote Italiaanse geopoliticus - les gaf en schreef, was de wrede wetenschap, de geopolitiek, helemaal niet in de mode. Integendeel, tot een paar decennia geleden werd het gebrandmerkt als een obskure pseudowetenschap die bovendien een zwavelachtige geur van... nazisme verspreidde.
Vandaag de dag is geopolitiek juist in de mode. En dus vullen veel mensen hun mond ermee, min of meer ongepast. Geïmproviseerde en zelfbenoemde geopolitici met academische titels van wie weet wat voor waarde... journalisten die over het algemeen meer verstand hebben van de outfits van Sanremo-zangers dan van concepten als Wereldeiland of Heartland. Razende jongeren die misschien wel eens van McKinder en zelfs Hausofer hebben gehoord, maar waarschijnlijk denken dat Kjellen de centrumspits van Finland is, en Ratzel een Australische golfer...
Maar bovenal begint de min of meer afgeslachte taal van de geopolitieke wetenschappen door te dringen in de retoriek van politici.
En zo gebeurt het dat een nieuw gekozen president van Argentinië - tot gisteren bekend om zijn theatrale gedrag met een kettingzaag in zijn hand en een vocabulaire dat onze oude Bossi op een goede retoricus doet lijken (om nog maar te zwijgen van politieke intelligentie) - Jeruzalem bezoekt.
En daar, na gefotografeerd te zijn terwijl hij overvloedige tranen vergoot bij de Klaagmuur (wat, gezien het feit dat die van ons dus van Italiaanse afkomst is en niet eens een jota Joods bloed heeft, voor een oplettende Jood een belediging of bespotting moet lijken), lanceert hij gevleugelde toespraken.
Steun voor Israël in de Gaza-oorlog. Duidelijk en voor de hand liggend. Maar dan wordt Milei helemaal theoretisch, gebruikmakend van categorieën (die hij gelooft) die eigen zijn aan geopolitiek.
En hij heeft het over een collectief Westen. Waarvan Israël natuurlijk een integraal onderdeel zou zijn... maar dat is niet wat ons interesseert. Eerder de bevestiging van deze categorie, die we nu al een tijdje vanaf verschillende kansels horen gebruiken.
Collectief Westen. Wat betekent dat? Puur geografisch gezien betekent het niets. Absoluut niets.
Want het concept van het Westen, puur en alleen, is op zichzelf al twijfelachtig.
Als Spengler het heeft over de Ondergang van het Westen, verwijst hij naar Europa. Dimensie, inderdaad spiritueel Continent belegerd door de triomferende "barbaren". In het oosten de Russen. In het westen de Amerikanen. Beiden maken geen deel uit van zijn idee van het Westen. Sterker nog, juist degenen die op het punt staan het te vernietigen.
Vele jaren later noemde Geminello Alvi, een briljante en afwijkende econoom, Amerika Deep West. Of beter gezegd, de Verenigde Staten. Onderscheidend van ons oude West-Europa... een concept, ook voornamelijk cultureel, afgeleid van het gedachtegoed van Rudolf Steiner.
Twee korte hints om iets heel eenvoudigs te zeggen. Het concept van het "Collectieve Westen" is een volledig recente uitvinding. Dat wil alles wat overeenkomt met precieze sociale en politieke modellen samenbrengen in een soort eenheid. Die van de Anglosfeer. Simpel gezegd, de modellen die op alle niveaus - politiek, sociaal, cultureel... - worden nagestreefd door de economische elites die op Wall Street, in de City en omstreken domineren. De kameraden van Davos, zogezegd.
Modellen, daar wil ik op wijzen, die niet de onze zijn. Maar ook niet die van de gewone Amerikaanse en Britse burgers. Zelfs met alle verschillen, historisch en cultureel, die ons scheiden.
Dit heeft echter niets te maken met de categorieën die eigen zijn aan geopolitiek. Die altijd en alleen gebaseerd zijn op de meest overtuigende realiteit. Die van de geografie. Vandaar de natuur.
Wat is dan dit Collectieve Westen?
Een abstractie die heel wat bevat, ja zelfs verbergt. Van financieel turbokapitalisme dat losstaat van de Rijkdom der Naties (en wars is van de begrippen naties en volkeren) tot ideologisch Malthusianisme dat de wereldbevolking wil decimeren. Van een oligarchisch idee van macht (vermomd als democratische dialectiek) naar de Woke-cultuur. Dat wil zeggen, de ontkenning van geschiedenis in het algemeen en van de verschillende geschiedenissen.
Van een anti-menselijk (en instrumenteel) milieudenken tot de seksuele voorkeuren van minderheden verheven tot nieuwe ethische modellen...
Bagatellen, tenslotte. Die ons echter naar de slachtbank leiden.
Ondertussen gaat de heer Milei na Jeruzalem naar Rome.
Naar paus Franciscus.
De aalmoezenier van het nieuwe Collectieve Westen.
Vertaling door Robert Steuckers