De dageraad van een nieuw Latijns-Amerika: protestants en pro-Amerikaans
17.02.2022
Latijns-Amerika is de plaats waar de kruistocht uitbrak, dat wil zeggen de harde geo-religieuze confrontatie tussen de protestantse Internationale in Washington en de katholieke kerk. Het is ook het toneel waar, gezien de enorme en radicale veranderingen die de laatste decennia als gevolg van dit conflict hebben plaatsgevonden, kan worden begrepen wat er in de praktijk, op het niveau van het buitenlands beleid, gebeurt wanneer een samenleving van gedaante verandert, of liever gezegd zich tot een nieuw geloof bekeert.
Een macht die niet kan worden genegeerd
Van Brazilië tot Argentinië, via Mexico en Chili, om nog maar te zwijgen van de vaak over het hoofd geziene gevallen Venezuela en Cuba, leert de recente geschiedenis ons dat wanneer het gaat om heterogonale protestantisering onder impuls van het Witte Huis, het script altijd hetzelfde is: het begint met een mensenvisser die ongelovigen en gedesillusioneerde katholieken evangeliseert binnen een megakerk, en eindigt met een messias-president die aan het hoofd staat van een parlement. Dit wordt in herinnering gebracht door de gevallen van Jair Bolsonaro, die het Palácio do Planalto binnenkwam met de hulp van Edir Macedo's Universele Kerk van het Koninkrijk Gods, of Jimmy Morales en Alejandro Giammattei, die tot president van Guatemala werden verkozen met de steun van televangelist Cash Luna.
De protestantse evangelische christenen van Latijns-Amerika vormen reeds lang een ontwrichtende kracht waarvan de belangen niet kunnen worden genegeerd, aangezien zij een vijfde van de gehele bevolking van het subcontinent uitmaken, en van Mexico-Stad tot Buenos Aires geleidelijk maar gestaag groeien. Zo groot is de culturele invloed en het vermogen om stemmen te verplaatsen van deze energieke massa, overweldigend als een tsunami, dat zelfs politieke partijen en bewegingen die traditioneel dicht bij de katholieke kerk staan, zoals de Arbeiderspartij van Brazilië, niet langer kunnen nalaten te luisteren naar wat zij te zeggen heeft. Het negeren van de behoeften, verlangens en belangen van de nieuwe protestanten komt vandaag de dag neer op het plegen van politieke zelfmoord, vooral in landen als Brazilië, waar zij een derde van de totale bevolking vertegenwoordigen, of Guatemala, waar er voor elke katholieke parochie zesennegentig evangelische kerken zijn.
Bijbels, dollars en een hoop messianisme
Het doet er niet toe dat de president evangelisch is, of dat het parlement religieus veelzijdig is, want wat telt is hoe de macht werd verkregen. En als de macht is verkregen dankzij de mobilisatie van de protestantse kerken, wier gelovigen op compacte wijze stemmen en zich als een monoliet bewegen en gedragen - in tegenstelling tot de geseculariseerde en verbijsterde katholieken -, dan leert en (di)toont de recente geschiedenis dat het teruggeven van de gunst het aannemen van bepaalde politieke oriëntaties impliceert, zowel intern als naar buiten toe.
Op het interne niveau, d.w.z. het niveau dat betrekking heeft op de culturele, sociale en economische aangelegenheden van de natie, zijn de protestantse kiezers eraan gewend de wetgevers te vragen, of liever te eisen, om een grote verscheidenheid van hervormingen in een groot aantal sectoren. Op het gebied van het onderwijs eisen zij bijvoorbeeld dat de gender-ideologie uit de openbare scholen wordt verbannen en soms dat het creationisme wordt onderwezen. In de economische sector wordt gepleit voor minder verzorgingsstaat en meer liberalisme. En op het gebied van de openbare veiligheid gaan er stemmen op voor nultolerantie, militarisering, strengere straffen en zelfs de herinvoering van de doodstraf.
Twee onthullende kaarten: op de wereldkaart is de "protestantisering" van Latijns-Amerika duidelijk zichtbaar. De kaart hieronder toont het verval van het Latijns-Amerikaanse katholicisme.
De inmenging van protestantse belangengroepen is niet minder indringend (en doordringend) in buitenlandse aangelegenheden, waar de regerende partij of de president in functie onder druk kan komen te staan die gelijk is aan of groter is dan de druk die wordt uitgeoefend bij de formulering van het binnenlands beleid. De reden waarom de protestantse kerken ernaar verlangen de vormgeving van de buitenlandse agenda van de partij en/of de persoon op wie zij stemmen te monopoliseren is eenvoudig: zij zijn een instrumentum regni van de Verenigde Staten, het geestelijke complement van hun hegemoniale plannen voor Latijns-Amerika, vandaar de wens om zo snel mogelijk het zaaien in oogsten om te zetten.
Op Washington's bevel
Terwijl zij op binnenlands niveau recht en orde, sociaal conservatisme - d.w.z. de verdediging van de zogenaamde traditionele waarden - en liberalisme eisen - vertrouwend op het emancipatoire potentieel van de welvaartstheologie -, eisen zij op het gebied van de internationale betrekkingen dat de besluitvormers zich oriënteren op de weg die door het oplichtende stof van de komeet van de VS is uitgestippeld. In de praktijk is een regering onder invloed van een evangelische lobby geneigd de retoriek van de botsing der beschavingen te omhelzen, de betrekkingen met Israël te verdiepen, de banden met Iran - een onvermoede macht met talrijke vertakkingen op het subcontinent - af te zwakken en te strijden tegen alles wat Latijns-Amerikaans is, van het ouderwetse Cubaanse communisme tot het meer recente Venezolaanse chavismo.
De recente geschiedenis biedt een schat aan voorbeelden van de wijze waarop een door het protestantisme van de VS gevormd Latijns-Amerikaans kader regionaal en internationaal opereert:
- Twee van de vier landen die Jeruzalem erkennen als de unieke en ondeelbare hoofdstad van Israël en er hun ambassade hebben geopend, zijn Zuid-Amerikaans: Guatemala, dat in 2018 als tweede land ter wereld de regering-Trump volgde, en Honduras, dat het in 2021 inwijdde.
- Latijns-Amerika is de derde geopolitieke regio van de wereld, na Europa en de Arabische wereld, wat betreft het aantal landen dat zich aansluit bij het anti-Hezbollah front. De laatste jaren, die samenvielen met de toenemende politieke invloed van de evangelische kerken, hebben Argentinië, Colombia, Guatemala, Honduras en Paraguay de Libanese politiek-militaire entiteit opgenomen in de lijst van terroristische organisaties. In de nabije toekomst kan ook Brazilië, dat tijdens het presidentschap van Bolsonaro met het aanwijzingsproces is begonnen, aan de lijst worden toegevoegd.
De vervanging van het Arabisme door het Zionisme is niet het enige wonder waartoe de Latijns-Amerikaanse evangelische rechtervleugel in staat is geweest. Naast het overtuigen van trouwe kiezers om de Palestijnse zaak te vervangen door de Israëlische, waarmee een einde komt aan een decennialange diplomatieke traditie die geworteld is in het solidarisme van de derde wereld, hebben televangelisten en politici tegelijkertijd middelen en aandacht gericht op het indammen van links in al zijn vormen - gematigd, progressief en revolutionair -, het bestrijden ervan binnen en buiten zijn grenzen - zelfs het steunen van regimeverandering - en het aanbieden van een kwaadaardig ideologisch platform aan zijn volgelingen - welvaartstheologie.
Wat zich vandaag, in de 21e eeuw, in Latijns-Amerika afspeelt, is het lapidaire en onweerlegbare bewijs dat Theodore Roosevelt gelijk had en een vooruitziende blik had toen hij in 1912 de katholiciteit van de "monroïsche" achtertuin van de Verenigde Staten aanmerkte als het voornaamste obstakel voor de integratie van dit land in de "Americanosfeer". Dit probleem werd overwonnen door te investeren in een macroscopische en vooruitziende bekeringscampagne, die de satellisering mogelijk maakte van belangrijke mogendheden zoals Brazilië, de spil van de zuidelijke kegel, en het betreden van vijandig terrein zoals Bolivia, Cuba en Venezuela.
Schrijven en spreken over de reformatie in een Latijns-Amerikaans sausje is meer dan belangrijk, het is onmisbaar, want het is niet alleen om de katholieke kerk, Iran en het communisme te verdrijven dat protestanten 2.0 nodig zijn en zullen zijn. Meer toegewijd aan George Washington dan aan Simon Bolivar, en meer Amerikaans dan Latijns, zouden de nieuwe christenen van het subcontinent een leidende rol kunnen spelen in de koude oorlog tussen West en Oost, dat wil zeggen, in de confrontatie met Rusland en de Volksrepubliek China. En die oproep zou wel eens heel snel kunnen komen, niet in de laatste plaats omdat wat paus Franciscus de derde wereldoorlog in stukken heeft genoemd, zich geleidelijk uitbreidt van Eurafrasië en de Indo-Pacific naar het ondoordringbare continent-fort Amerika, zoals de recente Chinese acties in het cruciale Nicaragua en de opstand aan het einde van het jaar in Martinique, Guadeloupe en Barbados laten zien.
