Ο ΝΕΟΣ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

Αν υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής για τις τρεις κυρίαρχες πολιτικές θεωρίες στον κόσμο, ιδίως στον δυτικό κόσμο, αυτός είναι ο υλισμός. Σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό του Ρώσου φιλοσόφου Aleksandr Dugin, οι τρεις επικρατούσες πολιτικές θεωρίες της δυτικής νεωτερικότητας ήταν, με αυτή τη σειρά, 1) ο φιλελευθερισμός [1ηΠΘ], 2) ο σοσιαλισμός-κομμουνισμός [2ηΠΘ] και 3) ο φασισμός και ο εθνικοσοσιαλισμός [3ηΠΘ]. Και οι τρεις διαπνέονται από μια ληθαργική και βάναυση μεταφυσική, που είναι η υλιστική φιλοσοφική αντίληψη. Αυτό φαίνεται ακόμη και στις ίδιες τις θέσεις που προσφέρει η πολιτική θεωρία για τον εαυτό της, οι οποίες συχνά εξυπηρετούν πολύ διαφορετικούς σκοπούς από εκείνους μιας αληθινής φιλοσοφίας: τον σκοπό της ανάδειξης της αλήθειας. Η προπαγάνδα και η πολεμική εναντίον των αντίπαλων πολιτικών θεωριών είναι παράγοντες που βρίσκονται στη ρίζα του ότι οι πολιτικές θεωρίες δεν παρουσιάζονται όπως πραγματικά είναι, και είναι απαραίτητο, διαλεκτικά, να κατανοήσουμε τις προγενέστερες από μια νέα πολιτική θεωρία που κατανοεί και τις υπερβαίνει. Κάθε πολιτική θεωρία που αναδύεται στο απόγειο της εποχής της συνεπάγεται τη δέσμευση να κατανοήσει την ίδια την εποχή και, ταυτόχρονα, εγγενώς, να ξεπεράσει τις προηγούμενες που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, διεκδικούν να διατηρήσουν την εγκυρότητα και την επιρροή τους.

Η Τέταρτη Πολιτική Θεωρία [4ηΠΘ] του Dugin δεν είναι απλώς χρονολογικά μεταγενέστερη, όπως με τον ισχυρισμό ότι το βράδυ ακολουθεί το πρωί ή το φθινόπωρο την άνοιξη. Η 4ηΠΘ πρέπει να είναι - και πράγματι είναι - μια υπέρβαση του υλισμού ως κοινού παρονομαστή του φιλελευθερισμού, του σοσιαλισμού-κομμουνισμού και του ναζιστικού φασισμού.

Η 1ηΠΘ, αξίζει να θυμηθούμε, δεν εμμένει αποκλειστικά στον φιλελευθερισμό του Locke, αλλά και στον ωμό υλισμό του Thomas Hobbes, ενός άλλου Άγγλου που, όπως και ο μακρινός αλλά θεμελιώδης προκάτοχός του, ο νομιναλιστής Γουλιέλμος του Όκαμ, ριζοσπαστικοποίησε τη θέση του Αριστοτέλη: το μόνο πράγμα που υπάρχει είναι το άτομο, και δεν υπάρχει θέση για "δεύτερες" ουσίες. Οι γλωσσικοί όροι που αντιστοιχούν σε υποτιθέμενες συλλογικές, αφηρημένες, γενικές οντότητες υπάρχουν μόνο ως όροι της γλώσσας (οντολογικά περιορίζονται στο να είναι φωνητικά κύματα, κηλίδες μελανιού στο χαρτί, ηλεκτρομαγνητικά ερεθίσματα σε έναν υπολογιστή...). Οι όροι των νομιναλιστών παραπέμπουν μονοσήμαντα σε άτομα -ανθρώπινα ή μη- ξεχωριστά και α-πολυμερή (δηλαδή "χαλαρά", αποκομμένα από το υπόβαθρο από το οποίο ξεχωρίζουν). Είναι προφανές, όπως έχει ήδη επισημάνει ο Costanzo Preve, ότι το κλειδί της οντολογίας της 1ηςΠΘ βρίσκεται στο υποκείμενο κοινωνικοπολιτικό δόγμα, μια οντολογία του κοινωνικού όντος: η ατομική οντότητα, που προσδιορίζεται μονοσήμαντα με τον νομιναλιστικό τρόπο, δεν είναι άλλη από τον άνθρωπο ως άτομο που απολυτοποιείται από τον φιλελευθερισμό: ένα κοινωνικοπολιτικό και οικονομικό άτομο. Εκείνη η εωσφορική φιλόσοφος, επίσης Αγγλίδα, η κυρία Θάτσερ, το εξέφρασε με τη σαφήνεια της φλόγας της ίδιας της κόλασης: "η κοινωνία δεν υπάρχει". Αυτός είναι καθαρός υλισμός: δεν είναι απλώς ένας αφηρημένος υλισμός που υποκρύπτει μια θεωρία διακυβέρνησης και μια οικονομική αντίληψη. Είναι ένας επιβαλλόμενος υλισμός: η κοινωνία πρέπει να μετατραπεί, manu militari αν χρειαστεί, και μέσω "σοκ" (Πινοσέτ, Βιντέλα, Γιέλτσιν...), σε μια μάζα ατόμων μπροστά σε ένα κράτος στην υπηρεσία ορισμένων παντοδύναμων κεφαλαίων, δηλαδή η κοινωνία πρέπει να εξαφανιστεί.

Η 2ηΠΘ έχει το πλεονέκτημα ότι δεν κρύβει τον υλισμό της. Είναι αλήθεια ότι ούτε ο Χομπς της 1ηςΠΘ τον έκρυβε, αλλά η ρητορική της "ελεύθερης ατομικής πρωτοβουλίας", της ελευθερίας και της ανοιχτής κοινωνίας είναι μια ρητορική που συνεχίζει να κολακεύει πολλούς ανθρώπους. Ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός, ειδικά στη μαρξιστικό-ενγκελιανή εκδοχή του, είναι μια ομολογουμένως υλιστική και αθεϊστική θεωρία. Αλλά δεν είναι τόσο απλό. Οφείλουμε σε διάφορους συγγραφείς (Gramsci, Preve, Fusaro, S. Bravo...) την επανερμηνεία της μαρξιστικής φιλοσοφίας σε ένα ιδεαλιστικό πρίσμα: ο φιλόσοφος από το Trier ήταν πιστός μαθητής του Fichte και του Hegel, ένας φιλόσοφος της πράξης ("στην αρχή ήταν η δράση"), στην πιο γνήσια γερμανική παράδοση, που συνεχίστηκε χάρη στον Gramsci, από τους Ιταλούς. Ωστόσο, η δογματική και υποχρεωτική εμπέδωση του λεγόμενου "διαλεκτικού υλισμού" και του "ιστορικού υλισμού", όχι μόνο στα κομμουνιστικά κράτη (ΕΣΣΔ, Ανατολική Ευρώπη, Κίνα κ.λπ.), αλλά και στα κομμουνιστικά κόμματα της Δύσης και σε ένα μεγάλο μέρος του κόσμου, δικαιολόγησε αυτή την ταύτιση μεταξύ 2ηςΠΘ και υλισμού. Ωστόσο, πιστεύω ότι ο μεγάλος δάσκαλος Preve έδειξε στον κόσμο ότι αυτό που είναι αιώνιο και αληθινό στο έργο του Μαρξ είναι ότι τα όντα είναι κοινοτικά όντα, που συνεχώς υφαίνουν και ξαναχτίζουν την κοινότητά τους μέσω της δράσης, και είναι η κοινωνική δράση - γεμάτη ρίζες παρά την επέλαση του κεφαλαίου - που μεταμορφώνει τον κόσμο και τον κάνει να εξελίσσεται, όχι στην ύστερη διαφωτιστική σκέψη του, αλλά στον αριστοτελισμό του. Τα ανθρώπινα όντα είναι κοινωνικά όντα, που υφαίνουν και ξαναχτίζουν συνεχώς την κοινότητά τους μέσω της δράσης, και είναι η κοινωνική δράση - γεμάτη ρίζες παρά την επίθεση του κεφαλαίου - που μεταμορφώνει τον κόσμο και τον κάνει να εξελίσσεται.

Η 3ηΠΘ είναι επίσης ένας ωμός υλισμός. Στην εθνικοσοσιαλιστική εκδοχή της, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι πίσω από τις εθνικιστικές ή "πατριωτικές" εκκλήσεις, ο προορισμός αυτής της πολιτικής θεωρίας ήταν η Φυλή και όχι το έθνος, μια δήθεν ανώτερη φυλή, που επινοήθηκε με βάση ψευδοεπιστημονικές παραδοχές που αντλήθηκαν από τη βρετανική και γαλλική επιστήμη του 19ου αιώνα. Η καθαρά γλωσσική έννοια του "Άριου" προεκτάθηκε και αναμείχθηκε με την ψευδοεπιστήμη του κοινωνικού δαρβινισμού της εποχής της δυτικής αποικιοκρατίας του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Η ανθρωπότητα περιγράφηκε με όρους που έμοιαζαν πολύ με τα βοοειδή, μιλώντας έτσι για ανώτερες και κατώτερες φυλές. Η 3ηΠΘ στην πραγματικότητα παρέβλεψε και χειραγώγησε τις παραδοσιοκρατικές και πνευματιστικές συνεισφορές των στοχαστών της Συντηρητικής Επανάστασης και κατανόησε το γερμανικό εθνικό κράτος, στην περίπτωση των εθνικοσοσιαλιστών, ως ένα απλό όργανο στην υπηρεσία μιας μυστικιστικής και εξωπραγματικής "φυλής". Στην περίπτωση του ιταλικού φασισμού, ακριβώς η διακηρυγμένη "κρατολατρία" συνδέει σαφέστερα την 3ηΠΘ με τον υλισμό, ο οποίος τείνει να αναγάγει όλες τις εκφράσεις της κοινωνικής και κοινοτικής ζωής σε μία. Η Οργανωμένη Κοινότητα του Περόν και άλλες μορφές (που δεν αναπτύχθηκαν επαρκώς στην πράξη λόγω των επιθέσεων και των παρεμβάσεων του νεοφιλελευθερισμού) θα ήταν ίσως λιγότερο υλιστικές μορφές της 3ηςΠΘ, προικισμένες με πιο πνευματικά εσώψυχα. Βλέπε, για παράδειγμα, τον βαθύ μη-βατικανικό καθολικισμό του στρατηγού Περόν. Η λατρεία του κράτους, πάνω από τους λαούς και τις κοινότητες που το γεννούν, είναι ο θρίαμβος μιας "ρωμαϊκής" νοοτροπίας, πεζής και υλιστικής, την οποία ο μεγάλος Oswald Spengler διαπίστωσε σε άλλους "αντίστοιχους" οργανισμούς (τους Αζτέκους, για παράδειγμα).

Είναι η 4ηΠΘ που καλείται να αποκαταστήσει το πνεύμα. Το υποκείμενο - Dasein - της Ιστορίας συγκροτείται από τον Λαό (Έθνος, Volk). Αυτοί οι λαοί "υπάρχουν", είναι πρωτογενείς πραγματικότητες και δεν πρέπει ή δεν μπορούν όλοι τους να έχουν τις δικές τους κρατικές οντότητες. Μερικές φορές, η τύχη και η ζωτική επέκταση ενός λαού έγκειται στην καλή ένταξή του σε ανώτερες μονάδες - αυτοκρατορίες, πολιτισμούς - που τον "μεταφέρουν" στο χρόνο, που χρησιμεύουν ως φορείς των δυνατοτήτων του, που είναι πάντα, σε τελευταία ανάλυση, πνευματικές. Οι μικρολαοί (Βάσκοι, Βρετόνοι, Καταλανοί, Κορσικανοί), καθώς και οι λαοί της Ανατολής και των Βαλκανίων, δεν υπήρξαν μόνο θύματα καταπίεσης και εκμαυλισμού από την ανώτερη κρατική μονάδα στην οποία στεγάζονταν, γεγονός που σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, αλλά και "σώθηκαν" για την ιστορία από αυτές τις ανώτερες μονάδες. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που είναι γεωγραφικά πιο κοντά μου, κανείς σήμερα δεν θα θυμόταν την ύπαρξη ενός βασκικού λαού και μιας βασκικής γλώσσας χωρίς τη διάσωσή τους για την Ιστορία από το ισπανικό στέμμα.

Ο αποφασιστικός αγώνας σήμερα θα είναι ένας αγώνας μεταξύ της Πρώτης Πολιτικής Θεωρίας και της Τέταρτης. Ο βορειοαμερικανικός ηγεμόνας και η αγγλοσφαίρα του εκπροσωπούν τον πιο ωμό υλισμό, ο οποίος καθιστά το άτομο όχι πλέον "υποκείμενο ικανό να επιλέγει σε μια ανοιχτή κοινωνία", αλλά ένα εγωιστικό άτομο, έναν καταναγκαστικό καταναλωτή (ακόμη και αν δεν είναι πλέον παραγωγός), διψασμένο για σεξ και άλλες απολαύσεις αποσυνδεδεμένες από την αγάπη για τους ανθρώπους, την πατρίδα και τη φύση. Απέναντι στον σκληρό υλισμό της 1ηςΠΘ, αναδύεται ένας νέος "ιδεαλισμός". Όπως ο ρομαντισμός ταρακούνησε την Ευρώπη στα τέλη του 17ου αιώνα και ταρακούνησε όλα αυτά τα κεφάλια με τις περούκες και τα ρυτιδιασμένα πρόσωπα με την πούδρα, έτσι πρέπει και μπορεί να ξεκινήσει ένα νεανικό Sturm und Drang του 21ου αιώνα. Ίσως να ξεκινήσει από μικρούς: μια ομάδα εφήβων θα κάψει τις μπλούζες τους με το τεράστιο Union Jack και θα ξαναγίνει πιστή στην κουλτούρα της. Η εμπορική "μπάσταρδη" μουσική που προωθείται από τους αγγλοσαξονικούς μεγαλοπαράγοντες θα αποτύχει και η νεολαία θα αναζητήσει ρίζες και βάθος συναισθημάτων. Η προχειρότητα στο ντύσιμο θα δώσει τη θέση της στην ευπρέπεια και τη σεμνότητα. Η προτίμηση για το ευγενές, το σοφό και το όμορφο, καθώς γενικεύεται, θα αμφισβητήσει την "κουλτούρα του σούπερ μάρκετ"... Αυτό μπορεί να συμβεί αν υπάρξει επανάσταση στο Πνεύμα.

Δεν είναι μόνο ένας ανοιχτός αγώνας στον στρατιωτικό, εμπορικό, κυβερνητικό τομέα... Είναι ένας αγώνας για τις συνειδήσεις. Είναι ένας αγώνας ιδεών. Συνεπάγεται μια αυτογνωσία. Αν κάθε νέος άνθρωπος αρχίσει να λέει, από αύριο, "Δεν είμαι όπως θέλουν να είμαι οι φρικτές αλυσίδες χάμπουργκερ και οι παραγωγοί του "reggaeton" σας", "Δεν είμαι ζώο, είμαι άνθρωπος", ο νεοφιλελευθερισμός θα δει τον εαυτό του ως μια παλίρροια που δεν θα πάψει να υποχωρεί. Θα υπάρξουν, λοιπόν, πολλές μάχες να δοθούν, αλλά κάτι θα κινηθεί σε αυτό το είδος του μαγνητικού θαλάμου, το Ασυνείδητο· θα κινητοποιηθεί μια βαθιά και ασταμάτητη ενέργεια που πηγάζει από το συλλογικό ασυνείδητο κάθε λαού. Τότε θα ανοίξουν μεγάλες καμινάδες και κρατήρες και η έκρηξη δεν θα αργήσει να έρθει. Πρόκειται για μια μάχη ενάντια στον υλισμό σε όλα τα μέτωπα, και μέσα σε αυτά, στα μέτωπα του Πνεύματος: η αισθητική, ο ελεύθερος χρόνος, η ευπρέπεια, η ηθική, η αγάπη και η αφοσίωση, όλα αυτά που είναι κληρονομιά του ανθρώπου και όχι της γυμνής μαϊμούς- είναι το μάγμα που μπορεί μια μέρα να σκάσει και να εκτιναχθεί για να χτυπήσει τα σύννεφα.

Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος