Ο γαμος του πενταγωνου με το επιχειρηματικο κεφαλαιο

Στο τέλος του 2022, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ αποφάσισε να δημιουργήσει ένα νέο τμήμα - το Γραφείο Στρατηγικού Κεφαλαίου. Όπως αναφέρεται, επρόκειτο να ξεπεραστεί η λεγόμενη "κοιλάδα του θανάτου" που επί μακρόν εμπόδιζε το Πεντάγωνο να υιοθετήσει νέες τεχνολογίες.

Η "Κοιλάδα του Θανάτου" εμφανίζεται στη σφαίρα της γραφειοκρατίας, όπου ελπιδοφόρες ευκαιρίες που αφορούν τεχνολογίες αιχμής, οι οποίες χρηματοδοτούνται από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, αντιμετωπίζουν ένα εμπόδιο που τις αποτρέπει από το να προχωρήσουν, λόγω της αδυναμίας αποτελεσματικής γεφύρωσης του χάσματος μεταξύ ανάπτυξης και εφαρμογής.

Ο πιθανός λόγος γι' αυτό ήταν η ανεπιτυχής εφαρμογή της τρίτης στρατηγικής αντιστάθμισης που εισήγαγε ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ash Carter το 2015. Η άνοδος της στρατιωτικής ισχύος και η τεχνολογική πρόοδος της Κίνας, καθώς και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, ώθησαν τον αμερικανικό στρατό να επανεκτιμήσει τις πολιτικές του, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με τους εργολάβους.

Για περισσότερο από ένα χρόνο, η Αρχή μελετά τα προβλήματα του υφιστάμενου χάσματος και φαίνεται να έχει βρει μια λύση.

Στις 9 Μαρτίου 2024, το Πεντάγωνο εξέδωσε επίσημα μια επενδυτική στρατηγική που υπάγεται απευθείας στο Γραφείο Στρατηγικού Κεφαλαίου. Σημειώνει ότι το Γραφείο "δίνει έμφαση στη χρηματοδότηση επενδύσεων για την αύξηση του διαθέσιμου κεφαλαίου, αντί να χρησιμοποιεί εργαλεία που βασίζονται στην απόκτηση, όπως συμβάσεις ή επιχορηγήσεις, για την αύξηση των άμεσων κυβερνητικών δαπανών σχετικά με την καινοτομία των τεχνολογικών δυνατοτήτων. Το γραφείο είναι συμπληρωματικό των υφιστάμενων προσεγγίσεων του DoD για την αύξηση της τεχνολογικής καινοτομίας. Οι σημερινοί οργανισμοί καινοτομίας εντός του DoD χρησιμοποιούν επιχορηγήσεις και συμβάσεις για πρωτότυπα. Αντίθετα, το OSC επικεντρώνεται σε προγράμματα κεφαλαίου τόσο για επενδυτές όσο και για εταιρείες που χρησιμοποιούν χρηματοδοτικά εργαλεία όπως δάνεια και εγγυήσεις δανείων μέσω συνεργασιών με άλλα ομοσπονδιακά τμήματα ή υπηρεσίες. Με τη σειρά τους, αυτά τα προγράμματα κεφαλαίου προσελκύουν και κλιμακώνουν ιδιωτικά κεφάλαια για επενδύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες. Η OSC θα χρησιμοποιήσει τις καλύτερες πρακτικές περισσότερων από 100 υφιστάμενων ομοσπονδιακών προγραμμάτων πίστωσης".

Αυτό σημαίνει ότι το Πεντάγωνο μετατρέπεται σε τραπεζική οντότητα που εκδίδει ομόλογα και δάνεια για να επενδύσει σε έναν τομέα ενδιαφέροντος. Είναι προφανές ότι δεν συζητάμε για μια καλά εδραιωμένη βιομηχανία που εξυπηρετεί τους ισχυρούς παράγοντες εντός του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος των ΗΠΑ. Εταιρείες όπως η Lockheed Martin, η Boeing, η RTX (πρώην Raytheon), η General Dynamics, η Northrop Grumman και η L3Harris Technologies κατέχουν σημαντική επιρροή σε βασικές κυβερνητικές υπηρεσίες όπως ο Λευκός Οίκος, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο. Οι εταιρείες αυτές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη οπλικών συστημάτων και πλατφορμών. Η συνεργασία μαζί τους θα συνεχιστεί σύμφωνα με το καθιερωμένο μοντέλο. Μιλάμε για ένα σύμπλεγμα του λεγόμενου επιχειρηματικού κεφαλαίου, το οποίο συνδέεται κυρίως με τη Silicon Valley. Εκεί ξεκινούν οι περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις στις ΗΠΑ, μερικές από τις οποίες στη συνέχεια εξελίσσονται σε μεγαλοεταιρείες. Και τώρα, εν μέσω ορισμένων προβλημάτων χρηματοδότησης, διαλυμένων αλυσίδων εφοδιασμού και βιομηχανικής βάσης, έχουν μια καλή ευκαιρία να στηριχθούν στον στρατό. Αν και τα χρήματα, με βάση τα στοιχεία της νέας Στρατηγικής, θα ληφθούν κυρίως από τις τσέπες των φορολογουμένων.

Η στρατηγική προβλέπει τον ακόλουθο αλγόριθμο δράσεων:

1. Η χρηματοδότηση των εξόδων που προκύπτουν από τον υπολογισμό του κινδύνου για το επενδυτικό πρόγραμμα (υπολογίζεται σε 5%) παρέχεται από την αρμόδια υπηρεσία ή οργανισμό.
2. Το Υπουργείο Οικονομικών παρέχει στον δανειολήπτη το υπόλοιπο 95% που δεν καλύπτεται από τον υπολογισμό κινδύνου 5% που προσδιορίζεται για το αντίστοιχο πρόγραμμα του τμήματος ή του οργανισμού.
3. Οι πάροχοι ιδιωτικών κεφαλαίων εξασφαλίζουν επιπλέον επενδυτικά κεφάλαια για προγράμματα που σχετίζονται με επενδυτικές εταιρείες μικρών επιχειρήσεων. Η προσπάθεια αυτή αποτυπώνεται ως στόχος να διπλασιαστεί το ποσό που χορηγείται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Έχουν προσδιοριστεί 14 τομείς για την ενεργό προσέλκυση κεφαλαίων για στρατιωτικές ανάγκες. Σε αυτούς περιλαμβάνονται τα νανοϋλικά και τα μεταϋλικά, η βιοτεχνολογία, η βιοενέργεια, το 5G και οι τεχνολογίες ανοικτών ραδιοδικτύων, η μικροηλεκτρονική, οι τεχνολογίες συναρμολόγησης, η κβαντική επιστήμη - υπολογιστές, ασφάλεια και αισθητήρες, οι μπαταρίες και οι διαστημικές τεχνολογίες.

Προφανώς, της απόφασης για τη δημιουργία τέτοιων μηχανισμών χρηματοδότησης προς όφελος του Πενταγώνου προηγήθηκε η εμπειρία των προηγούμενων ετών.

Όπως αναφέρεται στο άρθρο "How Silicon Valley Learned to Love America, Drones and Glory" που δημοσιεύθηκε στην Washington Post - "Μεταξύ 2021 και 2023, οι επενδυτές διοχέτευσαν 108 δισεκατομμύρια δολάρια σε εταιρείες αμυντικής τεχνολογίας που κατασκευάζουν μια σειρά από εργαλεία αιχμής, συμπεριλαμβανομένων των υπερηχητικών πυραύλων, των wearables που βελτιώνουν την απόδοση και των συστημάτων δορυφορικής παρακολούθησης, σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων PitchBook, η οποία προβλέπει ότι η αγορά αμυντικής τεχνολογίας θα εκτιναχθεί στα 184,7 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2027".

Το άρθρο επισημαίνει εταιρείες με προοδευτική σκέψη, όπως η Andreessen Horowitz, η Anduril, η Shield AI και η Skydio, οι οποίες αναζητούν ευκαιρίες στον αμυντικό τομέα των ΗΠΑ. Επιπλέον, εταιρείες όπως η Apollo Defense προσλαμβάνουν ενεργά νέους επαγγελματίες και ενθαρρύνουν τους φοιτητές να ξεκινήσουν τις δικές τους νεοσύστατες επιχειρήσεις αμυντικής τεχνολογίας ή να ακολουθήσουν καριέρα στον τομέα.

Παρεμπιπτόντως, οι εναλλαγές από τον στρατιωτικό τομέα στον τομέα των υποσχόμενων τεχνολογιών και το αντίστροφο είναι συνηθισμένες για τις ΗΠΑ. Μπορεί κανείς να σκεφτεί τη Regina Duncan, η οποία εργάστηκε στην DARPA, την Υπηρεσία Προηγμένων Αμυντικών Ερευνητικών Προγραμμάτων, από το 1996 προτού μετακινηθεί στην Google το 2012. Και ο πρώην αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Apple, Τιμ Κουκ, ορίστηκε επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικής Καινοτομίας, αναφερόμενος απευθείας στον Αμερικανό υπουργό Άμυνας Λόιντ Όστιν.

Τέλος, έρχεται στο μυαλό μας η σύμβαση του Πενταγώνου με τη SpaceX του Elon Musk για την παροχή στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις τερματικών σταθμών Starlink για επικοινωνίες, η οποία αποδείχθηκε ότι ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Όπως αποκαλύφθηκε πρόσφατα, υπήρχε επίσης μια "μυστική σύμβαση" ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Εθνική Υπηρεσία Διαστημικών Πληροφοριών, που υπάγεται στο Πεντάγωνο. Πηγές ανέφεραν ότι οι δορυφόροι μπορούν να παρακολουθούν στόχους στο έδαφος "σχεδόν οπουδήποτε στον κόσμο" και να μεταδίδουν άμεσα δεδομένα σε αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών και του στρατού.

Δεδομένων των ήδη ανακοινωθέντων σχεδίων για την εκτόξευση εκατοντάδων πρόσθετων δορυφόρων σε χαμηλή γήινη τροχιά στο εγγύς μέλλον, οι πρόσφατες επενδύσεις στην εταιρεία του Elon Musk φαίνεται να αποτελούν άλλη μια περίπτωση επέκτασης της επιρροής του Πενταγώνου στον κλάδο της τεχνολογίας. Η τάση αυτή είναι παρόμοια με τις συνεργασίες που είχε συνάψει το Πεντάγωνο με εταιρείες όπως η Google, η Amazon και το Facebook, όπου συνεργάστηκαν σε διάφορα έργα που κυμαίνονταν από επιχειρήσεις πληροφοριών έως την ανάπτυξη εξειδικευμένων προγραμμάτων και εφαρμογών υπολογιστών.

Λαμβάνοντας υπόψη την εκτεταμένη ιστορία της λήψης πολιτικών αποφάσεων στις ΗΠΑ και τη θεμελιώδη έννοια του σιδερένιου τριγώνου -που περιλαμβάνει τις σχέσεις μεταξύ του Κογκρέσου, της γραφειοκρατίας και των ομάδων συμφερόντων- μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι αυτή η νέα σύμπραξη ωφελεί πρωτίστως το επιχειρηματικό κεφάλαιο. Είναι ακόμη αβέβαιο αν το Πεντάγωνο θα ενσωματώσει επιτυχώς αυτές τις καινοτομίες, ενώ θα πλοηγείται στους υφιστάμενους κανόνες και περιορισμούς του, ή αν θα περιοριστεί από ένα νέο μοντέλο σχέσεων. Σε κάθε περίπτωση, μια τέτοια συνεργασία θα στρατιωτικοποιήσει τις εκατοντάδες μικρές επιχειρήσεις και εταιρείες που θα το δουν ως ευκαιρία για το δικό τους κέρδος. Ακριβώς όπως και με την SpaceX, είναι αναπόφευκτο ότι θα υπάρξουν αμφιβολίες γύρω από κάθε νέα εταιρεία που ισχυρίζεται ότι θα έχει θετικές επιπτώσεις στην κοινωνία, με εικασίες που προκύπτουν σχετικά με πιθανούς δεσμούς με το Υπουργείο Άμυνας και τον ρόλο της στην υποστήριξη στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος

Πηγή