ΓΙΑ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ
Στην ουσία, αλλάζουμε την ιδεολογία μας για τρίτη φορά μέσα σε 35 χρόνια. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η κοινωνία βρισκόταν υπό τη δικτατορία του μαρξισμού-λενινισμού. Αυτό ήταν υποχρεωτικό, και (έστω και τυπικά) τα πάντα ήταν χτισμένα πάνω του - η πολιτική, η οικονομία, η επιστήμη, η εκπαίδευση και το δίκαιο. Πραγματικά, τα πάντα.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, έλαβε χώρα ένα ιδεολογικό πραξικόπημα. Φιλελεύθεροι και δυτικόφρονες (μεταρρυθμιστές) κατέλαβαν την εξουσία. Μια φιλελεύθερη ιδεολογική δικτατορία εγκαθιδρύθηκε. Τα πάντα - η πολιτική, η οικονομία, η επιστήμη, η εκπαίδευση και το δίκαιο - αναδιαμορφώνονταν πλέον σύμφωνα με τα δυτικά φιλελεύθερα πρότυπα. Ο φιλελευθερισμός θεωρούνταν στο εξής το μόνο αληθινό δόγμα.
Όταν ο Πούτιν ήρθε στην εξουσία, δεν κατήργησε αμέσως την ιδεολογική δικτατορία των φιλελεύθερων. Αντιθέτως, απαίτησε να γίνει σεβαστή η κυριαρχία του (φιλελεύθερου, δυτικού) κράτους. Εμείς παραμείναμε εντός του φιλελεύθερου παραδείγματος, αλλά με έμφαση στην κυριαρχία. Ο Surkov το ονόμασε αυτό «κυρίαρχη δημοκρατία». Η ιδεολογική υπαγόρευση του φιλελευθερισμού παρέμεινε.
Οι αμιγώς φιλελεύθεροι αντέδρασαν με δύο τρόπους ως προς τη διαδρομή που ακολούθησε ο Πούτιν προς την κυριαρχία: ορισμένοι, χρηματοδοτούμενοι άμεσα από τη φιλελεύθερη Δύση και υποκινούμενοι από τις δυτικές μυστικές υπηρεσίες, άρχισαν να διαμαρτύρονται (η πέμπτη φάλαγγα), ενώ άλλοι δεν τόλμησαν να αμφισβητήσουν ανοιχτά τον Πούτιν. Καμουφλάρονταν, περίμεναν τον χρόνο τους και σαμποτάριζαν αθόρυβα αλλά επίμονα την πορεία προς την κυριαρχία (η έκτη φάλαγγα, οι συστημικοί φιλελεύθεροι).
Με την έναρξη της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης (SMO), η πέμπτη φάλαγγα διαλύθηκε τελικά και άρχισε η εκκαθάριση της έκτης. Ορισμένοι συστημικοί φιλελεύθεροι (όπως ο Chubais κ.λπ.) πανικοβλήθηκαν και κατέφυγαν στο Ισραήλ και το Λονδίνο. Οι πιο πονηροί έσκαψαν βαθύτερα.
Ωστόσο, η πραγματική ιδεολογική μετατόπιση συμβαίνει ακριβώς τώρα. Έγινε σαφές ότι η Κριμαία είναι για πάντα δική μας, όπως και οι ανακτημένες Παλαιές Πατρίδες, και ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί μέχρι τη νίκη. Η SMO δεν είναι μια τεχνική δυσλειτουργία στις σχέσεις με τη φιλελεύθερη Δύση, όπως θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί αρχικώς, αλλά μια μη αναστρέψιμη ρήξη. Η δικτατορία της φιλελεύθερης ιδεολογίας έχει τελειώσει.
Η μετάβαση από τον κομμουνισμό στον φιλελευθερισμό ήταν εύκολη, αφού τα εγχειρίδια, οι οδηγίες και τα διδακτικά βιβλία προμηθεύονταν από τη Δύση. Όχι μόνο δωρεάν, αλλά και με επιπλέον χρηματοδότηση - χάρη στη CIA, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τον Σόρος.
Η μετάβαση από τον φιλελευθερισμό σε μια ρωσική ιδεολογία είναι δύσκολη. Δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή στον κομμουνισμό (τον οποίο, παρεμπιπτόντως, κανείς δεν υποστηρίζει), ούτε στην ορθόδοξη μοναρχία (η οποία, αν και προωθείται διακριτικά, όλοι έχουν ξεχάσει τι σημαίνει). Οι εθελοντές είναι σπουδαίοι, αλλά δεν αποτελούν ιδεολογία.
Δεν υπάρχουν εγχειρίδια, οδηγίες ή διδακτικά συγγράμματα για αυτή την τρίτη ρωσική ιδεολογία. Ένα πράγμα είναι σαφές - δεν είναι ούτε κομμουνισμός ούτε φιλελευθερισμός. Αλλά δεν είναι ούτε φασισμός - άλλωστε, πολεμάμε τον φασισμό στην Ουκρανία.
Έτσι, πρέπει να αναβιώσουμε κάτι προ-δυτικό, κάτι ριζωμένο στον πυρήνα της ρωσικής ταυτότητας, προβάλλοντάς το ταυτόχρονα δημιουργικά και καινοτόμα στο μέλλον. Ένα είδος ρωσικού πατριωτικού αυτοκρατορικού φουτουρισμού.
Το πιο κρίσιμο στήριγμα εδώ είναι οι παραδοσιακές αξίες, η ιστορική παιδεία, η πορεία προς έναν πολυπολικό κόσμο και η θέση της Ρωσίας ως κράτος-πολιτισμός. Αυτό σίγουρα δεν είναι κομμουνισμός, φιλελευθερισμός ή φασισμός. Είναι η Τέταρτη Πολιτική Θεωρία. Αυτός είναι ο ιδεολογικός μετασχηματισμός που εκτυλίσσεται τώρα: η ριζική αποφιλελευθεροποίηση, η διάλυση της φιλελεύθερης δικτατορίας. Αλλά χωρίς να πέσει στις παγίδες του κομμουνισμού ή του εθνικισμού (φασισμού). Άλλωστε και αυτά είναι δυτικά πολιτικά δόγματα από την εποχή της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας. Δεν είναι ρωσικά ούτε ως προς τη μορφή ούτε ως προς το νόημα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι κάτι ρωσικό. Τώρα, χρειαζόμαστε μόνο κάτι ρωσικό.
Αυτή η στροφή είναι αναπόφευκτη και δεν εξαρτάται από τα καπρίτσια των αρχών ή οποιασδήποτε ιδεολογικής ομάδας. Η κυρίαρχη Ρωσία πρέπει να έχει μια κυρίαρχη ιδεολογία. Αυτό δεν τίθεται προς συζήτηση- υποστηρίζεται τόσο σταθερά όσο και τα πρώτα διατάγματα των Μπολσεβίκων ή οι ιδιωτικοποιήσεις της δεκαετίας του 1990.
Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος