ΑΠΟΣΥΖΕΥΞΗ

Τις επόμενες δεκαετίες, η κύρια και πιο συχνά χρησιμοποιούμενη έννοια θα είναι αναμφίβολα ο όρος "αποσύζευξη". Η αγγλική λέξη "decoupling" σημαίνει κυριολεκτικά "αποσύνδεση των μερών ενός ζεύγους" και μπορεί να αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα φαινομένων - από τη φυσική έως την οικονομία. Σε όλες τις περιπτώσεις, αναφέρεται στη διακοπή της σύνδεσης μεταξύ δύο συστημάτων, ιδίως όταν και τα δύο εξαρτώνται το ένα από το άλλο σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό. Δεν υπάρχει ακριβές ισοδύναμο για τη μετάφραση αυτής της λέξης στα ρωσικά, αν και οι λέξεις размыкание (αποσύνδεση), расцепление (αποδέσμευση) και разрыв пары (αποσύνδεση ζεύγους) μεταφέρουν το νόημα. Ωστόσο, είναι προτιμότερο να διατηρηθεί ο αγγλικός όρος "decoupling".

Με την ευρεία έννοια, στο επίπεδο των παγκόσμιων πολιτισμικών διεργασιών, η "αποσύζευξη" σημαίνει κάτι άμεσα αντίθετο από την " παγκοσμιοποίηση". Ο όρος "παγκοσμιοποίηση" (στμ. globalization στο αρχικό κείμενο) είναι επίσης αγγλικός (λατινικής προέλευσης). Παγκοσμιοποίηση σημαίνει την ενοποίηση όλων των κρατών και των πολιτισμών σύμφωνα με τους κανόνες και τους αλγόριθμους που έχουν καθιερωθεί στη Δύση. "Να είσαι παγκοσμιοποιημένος" σημαίνει να είσαι σαν τη σύγχρονη Δύση, να αποδέχεσαι τις πολιτιστικές αξίες της, τους οικονομικούς μηχανισμούς της, τις τεχνολογικές λύσεις της, τους πολιτικούς θεσμούς και τα πρωτόκολλά της, τα πληροφοριακά της συστήματα, τα αισθητικά της πρότυπα και τα ηθικά της κριτήρια ως κάτι καθολικό, ολοκληρωτικό -η μόνη επιλογή- και υποχρεωτικό. Στην πράξη, αυτό σημαίνει τη "σύζευξη" (στμ. coupling) των μη δυτικών κοινωνιών με τη Δύση και μεταξύ τους, αλλά πάντα με τέτοιο τρόπο ώστε οι δυτικοί κανόνες και πρότυπα να λειτουργούν ως αλγόριθμος. Ουσιαστικά, σε μια τέτοια μονοπολική παγκοσμιοποίηση, υπήρχε ένα κύριο κέντρο - η Δύση - και όλοι οι άλλοι. Η Δύση και οι υπόλοιποι, όπως το έθεσε ο S. Huntington. Το Υπόλοιπο υποτίθεται ότι έπρεπε να συνδεθεί με τη Δύση. Αυτή η σύνδεση εξασφάλιζε την ενσωμάτωση σε ένα ενιαίο πλανητικό παγκόσμιο σύστημα, στην παγκόσμια "αυτοκρατορία" της μετανεωτερικότητας με τη μητρόπολη να βρίσκεται στο κέντρο της ανθρωπότητας, δηλαδή στη Δύση.

Η είσοδος στην παγκοσμιοποίηση, η αναγνώριση της νομιμότητας των υπερεθνικών θεσμών -όπως ο ΠΟΕ, ο ΠΟΥ, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, το ΕΔΑΔ, και μέχρι την παγκόσμια κυβέρνηση, πρωτότυπο της οποίας είναι η Τριμερής Επιτροπή ή το Φόρουμ του Νταβός - ήταν μια πράξη δέσμευσης του συστήματος, που εκφράστηκε με τον όρο "σύζευξη". Μεταξύ της συλλογικής Δύσης και οποιασδήποτε άλλης χώρας, κουλτούρας ή πολιτισμού σχηματίστηκε ένα ζεύγος, στο οποίο εγκαθιδρύθηκε αμέσως μια ορισμένη ιεραρχία - ηγέτης/ ακόλουθος. Η Δύση έπαιζε το ρόλο του αφέντη, η μη Δύση το ρόλο του σκλάβου. Κατά μήκος αυτού του άξονα "σύζευξης" διαμορφώθηκε ολόκληρο το σύστημα της παγκόσμιας πολιτικής, οικονομίας, πληροφόρησης, τεχνολογίας, βιομηχανίας, χρηματοδότησης και πόρων. Η Δύση σε αυτή την κατάσταση ήταν η ενσάρκωση του μέλλοντος - "πρόοδος", "ανάπτυξη", "εξέλιξη", "μεταρρυθμίσεις", ενώ όλοι οι υπόλοιποι έπρεπε να συνδεθούν με τη Δύση και να την ακολουθήσουν σύμφωνα με τη λογική της "ανάπτυξης που πρέπει να καλυφθεί".

Στα μάτια των παγκοσμιοποιητών, ο κόσμος χωριζόταν σε τρεις ζώνες - τον "πλούσιο Βορρά" (ουσιαστικά τη Δύση - τις ΗΠΑ και την ΕΕ, καθώς και την Αυστραλία και την Ιαπωνία), τις "ημιπεριφερειακές χώρες" (κυρίως τις αρκετά ανεπτυγμένες χώρες BRICS) και τον "φτωχό Νότο" (όλες τις υπόλοιπες).

Η Κίνα ενεπλάκη στην παγκοσμιοποίηση στις αρχές της δεκαετίας του 1980 υπό τον Ντενγκ Σιαοπίνγκ. Η Ρωσία το έκανε υπό πολύ λιγότερο ευνοϊκές συνθήκες στις αρχές της δεκαετίας του 1990 υπό τον Γέλτσιν. Οι μεταρρυθμίσεις του Γκορμπατσόφ στόχευαν επίσης στη "σύζευξη" με τη Δύση ("ένα κοινό ευρωπαϊκό σπίτι"). Αργότερα, η Ινδία προσχώρησε ενεργά σε αυτή τη διαδικασία. Κάθε χώρα "συζεύχθηκε" με τη Δύση, πράγμα που σήμαινε την ενσωμάτωσή της στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης.

Η παγκοσμιοποίηση ήταν και παραμένει ένα θεμελιωδώς δυτικοκεντρικό φαινόμενο, και δεδομένου ότι οι ΗΠΑ και οι παγκοσμιοποιητικές ελίτ παίζουν τον κύριο ρόλο σε αυτό, είναι απολύτως λογικό να χρησιμοποιούνται αγγλικοί όροι για την περιγραφή της. Η παγκοσμιοποίηση πραγματοποιήθηκε μέσω της "σύζευξης", και από εκεί και πέρα, όλοι οι εμπλεκόμενοι ακολούθησαν τους κανόνες και τις κατευθυντήριες γραμμές της σε όλα τα επίπεδα - τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε περιφερειακό επίπεδο.

Οι διαδικασίες της παγκοσμιοποίησης απέκτησαν δυναμική ξεκινώντας από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, μέχρι που άρχισαν να παραπαίουν και να σταματούν στη δεκαετία του 2000. Ο σημαντικότερος παράγοντας αυτής της ανατροπής του φορέα της παγκοσμιοποίησης ήταν η πολιτική του Πούτιν, η οποία αρχικά στόχευε στην ενσωμάτωση της Ρωσίας σε αυτήν (ένταξη στον ΠΟΕ κ.λπ.), αλλά ταυτόχρονα επιμένοντας στην κυριαρχία, αντιφάσκοντας σαφώς με την κύρια οδηγία των παγκοσμιοποιητών - που κινούνταν προς την κατεύθυνση της απο-"κυριαρχικοποίησης", της απο-εθνικοποίησης και της προοπτικής εγκαθίδρυσης μιας παγκόσμιας κυβέρνησης. Έτσι, ο Πούτιν πήρε γρήγορα αποστάσεις από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα, σημειώνοντας ορθά ότι οι θεσμοί αυτοί χρησιμοποιούσαν τη "σύζευξη" προς το συμφέρον της Δύσης και συχνά ευθέως ενάντια στα συμφέροντα της Ρωσίας.

Ταυτόχρονα, η Κίνα, η οποία αποκόμισε τα μέγιστα οφέλη από την παγκοσμιοποίηση αξιοποιώντας τη συμμετοχή της στην παγκόσμια οικονομία, το χρηματοπιστωτικό σύστημα και κυρίως την εξωστρέφεια των βιομηχανιών που μεταφέρθηκαν από τους παγκοσμιοποιητές από τις δυτικές χώρες στη Νοτιοανατολική Ασία (όπου το εργατικό κόστος ήταν σημαντικά χαμηλότερο), έφτασε επίσης στα όρια των θετικών αποτελεσμάτων αυτής της στρατηγικής. Επιπλέον, η Κίνα φρόντισε αρχικά να διατηρήσει την κυριαρχία της σε ορισμένους τομείς - απορρίπτοντας τη δυτικά ελεγχόμενη φιλελεύθερη δημοκρατία (γεγονότα στην πλατεία Τιενανμέν) και καθιερώνοντας τον πλήρη εθνικό έλεγχο του διαδικτύου και της ψηφιακής σφαίρας. Αυτό έγινε ιδιαίτερα εμφανές υπό τον Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος διακήρυξε ανοιχτά την πορεία της Κίνας όχι προς τη δυτικοκεντρική παγκοσμιοποίηση, αλλά προς το δικό της μοντέλο παγκόσμιας πολιτικής που βασίζεται στην πολυπολικότητα.

Ο Πούτιν καθιέρωσε επίσης σταθερά την πορεία προς την πολυπολικότητα και άλλες ημιπεριφερειακές χώρες, ιδίως τα κράτη BRICS, έτειναν όλο και περισσότερο προς αυτό το μοντέλο. Οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης επιδεινώθηκαν ιδιαίτερα με την έναρξη της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης (Ε.Σ.Ε.) στην Ουκρανία, μετά την οποία η Δύση άρχισε γρήγορα να κόβει τους δεσμούς της με τη Μόσχα - σε οικονομικό επίπεδο (κυρώσεις), σε πολιτικό επίπεδο (ένα πρωτοφανές κύμα ρωσοφοβίας), σε ενεργειακό επίπεδο (εκρήξεις αγωγών φυσικού αερίου στη Βαλτική Θάλασσα), σε επίπεδο τεχνολογικών ανταλλαγών (απαγορεύσεις προμηθειών τεχνολογίας στη Ρωσία), σε αθλητικό επίπεδο (μια σειρά επινοημένων αποκλεισμών Ρώσων αθλητών και η απαγόρευση συμμετοχής στους Ολυμπιακούς Αγώνες) κ.ο.κ. Με άλλα λόγια, ως απάντηση στο ΕΣΕ, δηλαδή στην πλήρη διακήρυξη της κυριαρχίας της Ρωσίας από τον Πούτιν, η Δύση ξεκίνησε την "αποσύζευξη".

Σε αυτό το σημείο, ο όρος "αποσύζευξη" αποκτά την πλήρη, βαθιά σημασία του. Δεν πρόκειται απλώς για διακοπή δεσμών- πρόκειται για έναν νέο τρόπο λειτουργίας δύο συστημάτων, καθένα από τα οποία υποτίθεται ότι είναι πλέον εντελώς ανεξάρτητο από το άλλο. Για τις ΗΠΑ και την ΕΕ, η "αποσύζευξη" φαίνεται να είναι μια τιμωρία για την "κακή συμπεριφορά" της Ρωσίας, δηλαδή την αναγκαστική αποδέσμευσή της από τις διαδικασίες και τα εργαλεία ανάπτυξης. Για τη Ρωσία, αντίθετα, αυτή η αναγκαστική αυτονόμηση, που μετριάζεται σε μεγάλο βαθμό με τη διατήρηση και μάλιστα την ανάπτυξη επαφών με μη δυτικές χώρες, μοιάζει με το επόμενο αποφασιστικό βήμα προς την αποκατάσταση της πλήρους γεωπολιτικής κυριαρχίας, που υπονομεύτηκε σημαντικά και χάθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Ποιος ακριβώς ξεκίνησε την "αποσύζευξη", δηλαδή την αποκοπή της Ρωσίας από τη δυτικοκεντρική μονοπολική δομή της παγκοσμιοποίησης, είναι πλέον δύσκολο να ειπωθεί οριστικά. Επισήμως, η Ρωσία ξεκίνησε την ΕΣΕ, αλλά κεκαλυμμένα, η Δύση την έσπρωξε ενεργά προς αυτή την κατεύθυνση και την προκάλεσε μέσω των ουκρανικών πληρεξουσίων της που χρησιμοποιεί ως εργαλεία.

Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός παραμένει: Η Ρωσία έχει εισέλθει στη διαδικασία "αποσύζευξης" από τη Δύση και την προωθούμενη παγκοσμιοποίηση. Και αυτό είναι μόνο η αρχή. Τα αναπόφευκτα στάδια είναι ακόμη μπροστά μας.

Πρώτα απ' όλα, πρέπει να απορρίψουμε με συνέπεια και ριζικά την καθολικότητα των δυτικών προτύπων - στην οικονομία, την πολιτική, την εκπαίδευση, την τεχνολογία, τον πολιτισμό, την τέχνη, την πληροφόρηση, την ηθική κ.ο.κ. "Αποσύζευξη" δεν σημαίνει απλώς μια επιδείνωση ή ακόμη και μια διακοπή των σχέσεων. Πηγαίνει πολύ βαθύτερα. Περιλαμβάνει την επανεξέταση των βασικών πολιτισμικών στάσεων που διαμορφώθηκαν στη Ρωσία πολύ πριν από τον 20ό αιώνα, κατά τον οποίο η Δύση ελήφθη ως πρότυπο και τα ιστορικά στάδια ανάπτυξής της ως αδιαμφισβήτητο πρότυπο για όλους τους άλλους λαούς και πολιτισμούς, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας. Σε κάποιο βαθμό, οι δύο τελευταίοι αιώνες της κυριαρχίας των Ρομανώφ, η σοβιετική περίοδος (με κριτική στον καπιταλισμό) και κυρίως η εποχή των φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 έως τον Φεβρουάριο του 2022 ήταν όλες δυτικοκεντρικές. Τους τελευταίους αιώνες, η Ρωσία ασχολήθηκε με τη "σύζευξη", χωρίς να αμφισβητεί την καθολικότητα της δυτικής αναπτυξιακής πορείας. Ναι, οι κομμουνιστές πίστευαν ότι ο καπιταλισμός έπρεπε να ξεπεραστεί, αλλά μόνο αφού οικοδομηθεί, με βάση την "αντικειμενική αναγκαιότητα" της αλλαγής των σχηματισμών. Ακόμη και οι προοπτικές της παγκόσμιας επανάστασης θεωρούνταν από τον Τρότσκι και τον Λένιν ως μια διαδικασία "σύζευξης", "διεθνισμού", μια σύνδεση με τη Δύση, έστω και με σκοπό τη συγκρότηση ενός ενιαίου παγκόσμιου προλεταριάτου και την κλιμάκωση του αγώνα του. Υπό τον Στάλιν, η Σοβιετική Ένωση έγινε ουσιαστικά ένα ξεχωριστό κράτος-πολιτισμός, αλλά μόνο με την απόκλιση από τη μαρξιστική ορθοδοξία και τη στήριξη στις δικές της δυνάμεις και τη μοναδική δημιουργική ιδιοφυΐα του λαού της.

Όταν η ενέργεια και οι πρακτικές του σταλινισμού εξαντλήθηκαν, η Σοβιετική Ένωση κινήθηκε και πάλι προς τη Δύση με τη λογική της "σύζευξης" και, όπως ήταν αναμενόμενο, κατέρρευσε. Οι φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις της δεκαετίας του 1990 έγιναν ένα νέο άλμα προς τη "σύζευξη", εξ ου και ο ατλαντισμός και η φιλοδυτική στάση των ελίτ εκείνης της εποχής. Ακόμη και υπό τον Πούτιν στο αρχικό στάδιο, η Ρωσία προσπάθησε να διατηρήσει τη "σύζευξη" με κάθε κόστος, μέχρι που ήρθε σε άμεση αντίθεση με την ακόμη πιο σταθερή απόφαση του Πούτιν να ενισχύσει την κυριαρχία του κράτους (κάτι που θα ήταν πρακτικά αδύνατο υπό τη συνεχιζόμενη παγκοσμιοποίηση - τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη).

Σήμερα, η Ρωσία εισέρχεται συνειδητά, σταθερά και αμετάκλητα στην "αποσύζευξη". Τώρα είναι σαφές γιατί συμφωνήσαμε να χρησιμοποιήσουμε αρχικά αυτόν τον όρο στην αγγλική του εκδοχή. Η "σύζευξη" είναι η ενσωμάτωση με τη Δύση, η αναγνώριση των δομών, των αξιών και των τεχνολογιών της ως καθολικών προτύπων και η συστημική εξάρτηση από αυτήν, καθώς και η προσπάθεια να γίνουμε μέρος της, να την προλάβουμε, να την ακολουθήσουμε - στη χειρότερη περίπτωση, περιλαμβάνει την αντικατάσταση όσων η Δύση έχει επιλέξει να μας αποκλείσει. Η "αποσύζευξη", αντίθετα, σημαίνει την απόρριψη όλων αυτών των αρχών, τη στήριξη όχι μόνο στις δικές μας δυνάμεις αλλά και στις δικές μας αξίες, τη δική μας ταυτότητα, τη δική μας ιστορία, το δικό μας πνεύμα. Φυσικά, δεν έχουμε ακόμη κατανοήσει πλήρως το βάθος αυτού του γεγονότος, καθώς η δυτικοποίηση στη Ρωσία, η ιστορία της "σύζευξής" μας, διαρκεί αρκετούς αιώνες. Με διαφορετική επιτυχία, η διείσδυση της Δύσης στην κοινωνία μας ήταν συνεχής και παρεμβατική. Η Δύση βρίσκεται εδώ και πολύ καιρό όχι μόνο έξω αλλά και μέσα μας. Ως εκ τούτου, η "αποσύζευξη" θα είναι πολύ δύσκολη. Περιλαμβάνει πολύπλοκες επιχειρήσεις για την "αποβολή όλων των δυτικών επιρροών από την κοινωνία". Επιπλέον, το βάθος μιας τέτοιας εκκαθάρισης είναι πολύ πιο σοβαρό ακόμη και από την κριτική του αστικού συστήματος κατά τη σοβιετική εποχή. Εκείνη την εποχή, επρόκειτο για δύο ανταγωνιστικές γραμμές ανάπτυξης μέσα σε έναν ενιαίο (εξ ορισμού δυτικό!) πολιτισμό - τον καπιταλιστικό και τον σοσιαλιστικό, αλλά το δεύτερο - σοσιαλιστικό - μοντέλο ήταν επίσης χτισμένο πάνω στα κριτήρια της ανάπτυξης της δυτικής κοινωνίας, στις δυτικές διδασκαλίες και θεωρίες, στις δυτικές μεθόδους υπολογισμού και αξιολόγησης, στη δυτική κλίμακα επιπέδων ανάπτυξης κ.ο.κ. Οι φιλελεύθεροι και οι κομμουνιστές είναι ενωμένοι στην κατανόηση ότι μπορεί να υπάρχει μόνο ένας πολιτισμός, και συμφωνούν επίσης ότι αυτός είναι ο δυτικός πολιτισμός - οι κύκλοι του, οι σχηματισμοί του, οι φάσεις ανάπτυξής του.

Έναν αιώνα πριν, οι Ρώσοι σλαβόφιλοι προχώρησαν πολύ περισσότερο και ζήτησαν μια συστημική αναθεώρηση, μια απόρριψη του εκδυτικισμού και μια στροφή στις δικές τους ρωσικές ρίζες. Στην ουσία, αυτή ήταν η αρχή της "αποσύζευξής" μας. Είναι λυπηρό ότι αυτή η τάση, η οποία ήταν αρκετά δημοφιλής στη Ρωσία τον 19ο και στις αρχές του 20ού αιώνα, δεν επικράτησε. Τώρα πρέπει απλώς να ολοκληρώσουμε αυτό που ξεκίνησαν οι σλαβόφιλοι, ακολουθούμενοι από τους Ρώσους Ευρασιατιστές. Πρέπει να ξεπεράσουμε την αξίωση της Δύσης για οικουμενικότητα, παγκοσμιοποίηση και μοναδικότητα.

Θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι η "αποσύζευξη" μας επιβλήθηκε από την ίδια τη Δύση. Αλλά, το πιθανότερο είναι ότι μπορούμε να δούμε τις μυστικές ενέργειες της Θείας Πρόνοιας σε αυτό. Το παράδειγμα των εγκαινίων των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι το καταδεικνύει με σαφήνεια. Η Δύση απαγόρευσε στη Ρωσία να συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αλλά αντί για τιμωρία, με φόντο εκείνη την αισθητικά τερατώδη παρέλαση των ανώμαλων και το αξιοθρήνητο τσαλαβούτημα των κολυμβητών σε νερά γεμάτα βρωμιά και τοξικά απόβλητα στον Σηκουάνα, όλα αυτά μετατράπηκαν σε κάτι εντελώς αντίθετο - μια επιχείρηση για να σωθεί η Ρωσία από την ατίμωση και τον εξευτελισμό. Οι εικόνες της "αποσύζευξης" στον αθλητισμό καταδεικνύουν με γλαφυρό τρόπο τον θεραπευτικό της χαρακτήρα. Αποκόπτοντάς μας από αυτόν, η Δύση ουσιαστικά διευκολύνει την ανάρρωσή μας, την ανάστασή μας. Μη επιτρεπόμενη στο κέντρο του εκφυλισμού και της ξεδιάντροπης αμαρτίας, η Ρωσία βρίσκεται σε απόσταση, απομακρυσμένη. Αυτό το αναγνωρίζουμε σήμερα ως Πρόνοια. Κι έτσι είναι.

Αν κοιτάξουμε τώρα τον υπόλοιπο κόσμο, θα παρατηρήσουμε αμέσως ότι δεν είμαστε μόνοι μας στο δρόμο της "αποσύζευξης". Όλοι εκείνοι οι λαοί και οι πολιτισμοί που τείνουν προς μια πολυπολική παγκόσμια αρχιτεκτονική εισέρχονται στην ίδια διαδικασία.

Πρόσφατα, σε μια συζήτηση με έναν μεγάλο κινέζο ολιγάρχη και επενδυτή, άκουσα από τον ίδιο προσωπικά προβληματισμούς σχετικά με την "αποσύζευξη". Με πλήρη αυτοπεποίθηση, ο συνομιλητής μου δήλωσε ότι η "αποσύζευξη" της Κίνας από τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι αναπόφευκτη - και έχει ήδη αρχίσει. Το μόνο ζήτημα είναι ότι η Δύση θέλει να την πραγματοποιήσει με ευνοϊκούς για την ίδια όρους, ενώ η Κίνα στοχεύει στο αντίθετο, δηλαδή στο δικό της όφελος. Μέχρι την τελευταία στιγμή, η Κίνα είχε αποσπάσει με επιτυχία θετικά αποτελέσματα από την παγκοσμιοποίηση, αλλά τώρα αυτό απαιτεί αναθεώρηση και στήριξη στο δικό της μοντέλο, το οποίο η Κίνα συνδέει άρρηκτα με την επιτυχία της ολοκλήρωσης της ευρύτερης Ευρασίας (σε συνεργασία με τη Ρωσία) και την υλοποίηση του σχεδίου "Μία ζώνη, ένας δρόμος". Σύμφωνα με τον σημαίνοντα Κινέζο συνομιλητή, είναι ακριβώς η "αποσύζευξη" που θα καθορίσει την ουσία των σχέσεων μεταξύ Κίνας και Δύσης τις επόμενες δεκαετίες.

Η Ινδία επιλέγει επίσης όλο και περισσότερο και σταθερά την πολυπολικότητα. Αν και η πλήρης "αποσύζευξη" από τη Δύση δεν συζητείται ακόμη, ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι δήλωσε πρόσφατα ανοιχτά μια πορεία προς την "αποαποικιοποίηση του ινδικού πνεύματος". Αυτό σημαίνει ότι σε αυτή τη γιγαντιαία χώρα, ένα κράτος-πολιτισμό (Bharat), τουλάχιστον στο πεδίο των ιδεών (το οποίο είναι υψίστης σημασίας!), έχει οριστεί η πορεία προς την πνευματική "αποσύζευξη". Οι δυτικές μορφές σκέψης, φιλοσοφίας και πολιτισμού δεν γίνονται πλέον αποδεκτές από τους Ινδούς της νέας εποχής ως άνευ όρων πρότυπα. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι μνήμες της φρίκης του αποικισμού και της υποταγής από τους Βρετανούς είναι ακόμη ζωντανές. Εξάλλου, ο αποικισμός ήταν επίσης μια μορφή "σύζευξης", δηλαδή "εκσυγχρονισμού" και "δυτικοποίησης" (γι' αυτό και υποστηρίχθηκε από τον Μαρξ).

Είναι προφανές ότι μια πλήρης "αποσύζευξη" συντελείται και στον ισλαμικό κόσμο. Ενάντια στον δυτικό πληρεξούσιο στη Μέση Ανατολή - το Ισραήλ - οι Παλαιστίνιοι και οι Σιίτες μουσουλμάνοι της περιοχής διεξάγουν σήμερα έναν πραγματικό πόλεμο. Η έντονη αντίθεση μεταξύ των σύγχρονων δυτικών αξιών και προτύπων και εκείνων της ισλαμικής θρησκείας και κουλτούρας αποτελεί εδώ και πολύ καιρό ένα από τα κύρια μοτίβα των αντιδυτικών πολιτικών των ισλαμικών κοινωνιών. Η επαίσχυντη παρέλαση των ανώμαλων στην έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι έριξε λάδι στη φωτιά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πιο έντονη αντίδραση στη βλάσφημη απεικόνιση του Χριστού προήλθε από τις αρχές του ισλαμικού Ιράν. Το Ισλάμ είναι σαφώς προσανατολισμένο προς την "αποσύζευξη" και αυτό είναι μη αναστρέψιμο.

Σε ορισμένους τομείς, οι ίδιες διαδικασίες αναδύονται και σε άλλους πολιτισμούς - στο νέο κύμα αποαποικιοποίησης των αφρικανικών λαών και στις πολιτικές πολλών χωρών της Λατινικής Αμερικής. Όσο περισσότερο παρασύρονται στις διαδικασίες πολυπολικότητας και όσο πιο κοντά έρχονται στο μπλοκ των BRICS, τόσο πιο έντονο γίνεται το ζήτημα της "αποσύζευξης" στο εσωτερικό αυτών των κοινωνιών.

Τέλος, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι η επιθυμία για υποχώρηση εντός των συνόρων εκδηλώνεται όλο και περισσότερο στην ίδια τη Δύση. Οι δεξιοί λαϊκιστές στην Ευρώπη και οι υποστηρικτές του Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν ανοιχτά την "Ευρώπη-φρούριο" και την "Αμερική-φρούριο", δηλαδή την "αποσύζευξη" από τις μη δυτικές κοινωνίες - ενάντια στις μεταναστευτικές ροές, την αποδυνάμωση της ταυτότητας και την απο-κυριαρχικοποίηση. Ακόμη και υπό τον Μπάιντεν, έναν αφοσιωμένο παγκοσμιοποιητή και ένθερμο υποστηρικτή της διατήρησης της μονοπολικότητας, βλέπουμε κάποιες ξεκάθαρες κινήσεις προς την κατεύθυνση προστατευτικών μέτρων. Η Δύση αρχίζει να κλείνεται στον εαυτό της, ξεκινώντας την πορεία της "αποσύζευξης".

Έτσι, ξεκινήσαμε με τον ισχυρισμό ότι η λέξη "αποσύζευξη" θα είναι το κλειδί για τις επόμενες δεκαετίες. Αυτό είναι προφανές, αλλά λίγοι συνειδητοποιούν μέχρι στιγμής πόσο βαθιά είναι αυτή η διαδικασία και τι διανοητικές, φιλοσοφικές, πολιτικές, οργανωτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές προσπάθειες θα απαιτήσει από όλη την ανθρωπότητα - τις κοινωνίες, τις χώρες και τους λαούς μας. Καθώς αποσυνδεόμαστε από την Παγκόσμια Δύση, αντιμετωπίζουμε την ανάγκη να αποκαταστήσουμε, να αναβιώσουμε και να επιβεβαιώσουμε τις δικές μας αξίες, παραδόσεις, πολιτισμούς, αρχές, πεποιθήσεις, έθιμα και θεμέλια. Μέχρι στιγμής, κάνουμε μόνο τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος