Το «τρίγωνο των Βερμούδων» και τα σενάρια εκλογών

28.11.2016

Σε ναρκοθετημένο πεδίο φαίνεται πως έχει εισέλθει το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση, καθώς πλήθος προβλημάτων και απρόβλεπτων εξελίξεων σε όλα τα μέτωπα, θέτουν υπό αμφισβήτηση τον προγραμματισμό του Μαξίμου, απειλώντας να τινάξουν στον αέρα τον υφιστάμενο σχεδιασμό.
Οι εξελίξεις στο μέτωπο της οικονομίας και η προσώρας εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, η ανησυχητική κλιμάκωση των προκλήσεων από την πλευρά της Άγκυρας που φέρνουν στο προσκήνιο με δραματικό τρόπο τα εθνικά ζητήματα και τέλος η όξυνση της προσφυγικής κρίσης η οποία προκαλεί αναταραχή στις τοπικές κοινωνίες, λειτουργούν ως ένα «τρίγωνο του διαβόλου» και έχουν σημάνει «κόκκινο» συναγερμό στο Μαξίμου, που αναζητά επειγόντως -παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις- εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση αρνητικής έκβασης σε κάποιο από τα παραπάνω μέτωπα.
Η όλη κατάσταση θυμίζει ένα «Τρίγωνο των Βερμούδων» ή «Τρίγωνο του διαβόλου» όπως έχει χαρακτηριστεί, μέσα στο οποίο η κυβέρνηση προσπαθεί να επιβιώσει και να προχωρήσει.

Τι γίνεται με την οικονομία

Όσο ο χρόνος μετρά αντίστροφα για το ορόσημο του Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, στο οποίο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση και να αποφασιστούν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, τόσο μεγαλώνει και η αγωνία στο κυβερνητικό στρατόπεδο. Η απόσταση που χωρίζει την ελληνική πλευρά από τους δανειστές φαίνεται ότι παραμένει μεγάλη σε σειρά ζητημάτων με κορυφαία το εργασιακό και τα δημοσιονομικά, γεγονός που αυξάνει την αβεβαιότητα για την τελική έκβαση της διαδικασίας. Δεν πέρασε απαρατήρητη εξάλλου η έκφραση «συγκρατημένα αισιόδοξος» που επέλεξε να χρησιμοποιήσει ο Αλ. Τσίπρας στην τελευταία ομιλία του προς την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, αναφερόμενος στις επικείμενες εξελίξεις. Πολλοί μάλιστα έκαναν λόγο και για «αλλαγή πολιτικού αφηγήματος», υπενθυμίζοντας με νόημα τα μηνύματα υπεραισιοδοξίας που εξέπεμπε μόλις λίγες ώρες νωρίτερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Η αναχώρηση των δανειστών από την Αθήνα με ανοιχτά τα δύσκολα μέτωπα, η αιφνιδιαστική είδηση περί μίνι συνόδου στο Βερολίνο για το ελληνικό ζήτημα χωρίς την παρουσία του? άμεσα ενδιαφερόμενου, αλλά και η εμμονή της γερμανικής πλευράς στη σκληρή στάση, προσγείωσαν ανώμαλα τις προσδοκίες του Μαξίμου. Στην κυβέρνηση επιμένουν πως το άμεσο κλείσιμο της αξιολόγησης είναι και «ρεαλιστικός» και «αναγκαίος» στόχος, κάτι που επανέλαβε και ο πρωθυπουργός, ωστόσο η απογοήτευση και η αμηχανία είναι πλέον έκδηλες.

Η παραδοχή του Τσίπρα

Ενδεικτική του κλίματος ήταν η παραδοχή του Αλ. Τσίπρα πως «παρά το γεγονός ότι υπάρχει απογοήτευση, το να αφήσει κανείς στη μέση του ποταμού την προσπάθεια και να γυρίσει πίσω, είναι η μοναδική εκδοχή της αποτυχίας». «Βρισκόμαστε στη μέση. Θα κολυμπήσουμε να βγούμε στην άλλη μεριά της όχθης, για να βγάλουμε τη χώρα από την κρίση», είπε ο πρωθυπουργός, σε μία προσπάθεια να τονώσει το ηθικό των κυβερνητικών βουλευτών αλλά και των πολιτών, καθώς βλέπει ότι η διαπραγμάτευση οδηγείται σε αδιέξοδο και οι αντοχές του κόμματος και κυρίως της κοινωνίας εξαντλούνται επικίνδυνα.
Επιπλέον οι δημόσια εκπεφρασμένες διαφωνίες στους κόλπους των δανειστών και η ανοιχτή σύγκρουση ΔΝΤ και Βερολίνου αναφορικά με τους όρους συμμετοχής του πρώτου στο ελληνικό πρόγραμμα και τις απαιτήσεις του περί άμεσης διευθέτησης του ελληνικού χρέους, δημιουργεί επιπλέον ανησυχία ότι είτε δεν θα υπάρξει συμφωνία (γεγονός που θα έφερνε την Ελλάδα σε δραματική θέση), είτε θα οδηγούσε τελικώς σε ένα αρραγές μέτωπο τους δανειστές, με μια συμφωνία μεταξύ τους σε ένα εκρηκτικό «κοκτέιλ» νέων επώδυνων μέτρων που θα ικανοποιούσαν όλες τις πλευρές, εις βάρος, βέβαια, της Αθήνας.
Ως «απάντηση» στο επαπειλούμενο ναυάγιο -τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την επαλήθευση του χρονοδιαγράμματος της 5ης Δεκέμβρη- το Μαξίμου επιστρατεύει για ακόμη μια φορά την «πολιτική διαπραγμάτευση». Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως στην κυβέρνηση τις τελευταίες ημέρες χρησιμοποιούν τον όρο «πολιτική συμφωνία», υπενθυμίζοντας μάλιστα τον «ευνοϊκότερο», όπως υποστηρίζουν, για τη χώρα μας, συσχετισμό δυνάμεων στην Ευρώπη, όπως αυτός αποτυπώνεται μέσα από σειρά υποστηρικτικών δηλώσεων και παρεμβάσεων κορυφαίων αξιωματούχων. Στο πλαίσιο αυτό μάλιστα, δεν αποκλείεται να υπάρξει πρωτοβουλία και από τον Αλ. Τσίπρα μέσω επικοινωνίας με Eυρωπαίους ηγέτες σε μία ύστατη προσπάθεια άρσης του αδιεξόδου.

Προσδοκίες που δημιουργούνται

Με δεδομένο πάντως ότι και στο παρελθόν τέτοιου είδους πρωτοβουλίες δεν φάνηκε να απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς οι πολιτικές ηγεσίες κάθε φορά παρέπεμπαν τη λύση του προβλήματος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, οι προσδοκίες του Μαξίμου είναι και σε αυτή τη συγκυρία ιδιαιτέρως χαμηλές.
Στον αντίποδα ελπίζουν πως η γενικότερη αναταραχή και πολιτική αστάθεια που παρατηρείται ή αναμένεται σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη θα λειτουργήσει υπέρ μιας γρήγορης διευθέτησης του ελληνικού προβλήματος, καθώς ουδείς επιθυμεί να έχει ένα ακόμη ανοιχτό μέτωπο. Αυτό ακριβώς το σκεπτικό είναι εκείνο που συντηρεί τις όποιες ελπίδες ότι οι πιστωτές δεν θα επιμείνουν μέχρι τέλους στην άτεγκτη στάση τους, απαιτώντας διαρκώς νέα μέτρα. Από το Μαξίμου εξάλλου, επαναφέροντας την ρητορική περί «κόκκινων γραμμών», επιμένουν πως δεν είναι διατεθειμένοι σε καμία περίπτωση να συζητήσουν «παράλογες απαιτήσεις» είτε αυτές αφορούν νέα μέτρα, είτε πολύ περισσότερο την υπογραφή ενός νέου μνημονίου.

Τα σενάρια εκλογών

Μέσα στο κλίμα αστάθειας που δημιουργείται επανήλθαν και τα σενάρια περί πρόωρης προσφυγής στις κάλπες. Πολλοί ήταν εκείνοι που επισήμαναν με νόημα ότι από την ομιλία του πρωθυπουργού έλειπε οποιαδήποτε διαβεβαίωση περί εκλογών το 2019, ενώ αντιθέτως νερό στο μύλο της σεναριολογίας, έριξε και μια συγκεκριμένη αποστροφή του ότι μια «αποτυχία των διαπραγματεύσεων και της δεύτερης αξιολόγησης, ενδεχομένως να οδηγούσε και σε εκλογές, κάτι που θα αποτελούσε την τέλεια καταστροφή για την οικονομία».
Για τους πιο ψύχραιμους η τοποθέτηση αυτή ερμηνεύτηκε περισσότερο ως προειδοποίηση και προσπάθεια συσπείρωσης των βουλευτών, ωστόσο είναι κοινό μυστικό ότι στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, και υπό το βάρος των προβλημάτων που υπάρχουν αλλά και της δημοσκοπικής καθίζησης, δεν είναι λίγοι εκείνοι που προκρίνουν ακόμη και τη λύση της «ηρωικής εξόδου», πριν τα ποσοστά του κυβερνώντος κόμματος αρχίσουν να θυμίζουν εκείνα της προ κρίσης εποχής.
Η απόσταση που χωρίζει την ελληνική πλευρά από τους δανειστές φαίνεται ότι παραμένει μεγάλη σε σειρά ζητημάτων με κορυφαία το εργασιακό και τα δημοσιονομικά, γεγονός που αυξάνει την αβεβαιότητα για την τελική έκβαση της διαδικασίας
Ως «απάντηση» στο επαπειλούμενο ναυάγιο -τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την επαλήθευση του χρονοδιαγράμματος της 5ης Δεκέμβρη- το Μαξίμου επιστρατεύει για ακόμη μια φορά την «πολιτική διαπραγμάτευση»