ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ

29.12.2016

Ετη ασφάλισης, συντάξιμες αποδοχές και νέα μειωμένα ποσοστά αναπλήρωσης αποτελούν το εκρηκτικό κοκτέιλ που ανατρέπει το ύψος των συντάξεων όσων αποχωρούν από την εργασία μετά τις 13 Μαΐου 2016, ενώ καθοριστικό ρόλο στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις αναμένεται να παίξει το ύψος αλλά και το... υπό διαπραγμάτευση μέλλον της λεγόμενης προσωπικής διαφοράς. Οι εγκύκλιοι του υπουργείου Εργασίας που βάζουν φωτιά στο ασφαλιστικό τοπίο εκδόθηκαν αργά το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής, παρότι ο νόμος Κατρούγκαλου ψηφίστηκε πριν από περίπου 7 μήνες. Φωτογραφίζουν δε, τους μεγάλους χαμένους της πρόσφατης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, με τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους που όλα τα προηγούμενα έτη κατέβαλαν σχετικά χαμηλές εισφορές, οι οποίες υπολογίζονταν επί τεκμαρτών εισοδημάτων, καθώς και μισθωτούς με υψηλές αποδοχές και πολλά χρόνια ασφάλισης να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Αναλυτικά, βάσει των εγκυκλίων διευκρινίζεται ότι είτε πρόκειται για τις νέες συντάξεις είτε για τις παλαιές που θα επανυπολογισθούν και θα συμπληρωθούν με την προσθήκη της «προσωπικής διαφοράς», η σύνταξη θα αποτελείται από την εθνική και την ανταποδοτική.

Η πλήρης εθνική σύνταξη είναι 384 ευρώ μηνιαίως και καταβάλλεται εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης. Οσοι αποχωρούν με 15-20 έτη θα λάβουν εθνική σύνταξη μειωμένη κατά 2% για κάθε έτος που υπολείπεται της 20ετίας και επίσης ποσό αυστηρά αναλογικό των ετών, μηνών και ημερών ασφάλισης που έχουν. Ως πλαφόν μείωσης ορίζεται το 30% (δεν ισχύει η επιπλέον μείωση του 10% που προέβλεψε το τρίτο μνημόνιο). Η απομείωση της εθνικής για όσους έχουν λιγότερα από 20 χρόνια ισχύει και για τους αναπήρους, ενώ το σύστημα πλέον είναι ενιαίο και οι ίδιοι κανόνες εφαρμόζονται και για ελευθεροεπαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους.

Προσοχή. Ξεκαθαρίζεται ότι πλασματικοί χρόνοι που έχουν αναγνωριστεί χωρίς εξαγορά συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης, όχι όμως και της ανταποδοτικής.

Αντίθετα, οι πλασματικοί που εξαγοράζονται συνυπολογίζονται τόσο για την εθνική όσο και την ανταποδοτική, λαμβάνοντας όμως υπόψη το γεγονός ότι η καταβληθείσα εισφορά αντιστοιχεί σε τεκμαρτό μισθό και όχι στο πραγματικό εισόδημα.

Το ύψος της ανταποδοτικής σύνταξης θα εξαρτάται από τις συντάξιμες αποδοχές από το 2002 και μετά, τον ακριβή πραγματικό χρόνο ασφάλισης και τους νέους μειωμένους συντελεστές αναπλήρωσης που εφαρμόζονται κλιμακωτά. Για την εύρεση των συντάξιμων αποδοχών των μισθωτών συμπεριλαμβάνονται τα δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματα αδείας για τα οποία έχουν καταβληθεί εισφορές. Οι αποδοχές του ασφαλισμένου προσαυξάνονται κατά την ετήσια μεταβολή μισθών, η οποία όμως δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί από τη Στατιστική Αρχή. Οταν δεν υπάρχει ακέραιο έτος, το ποσοστό αναπλήρωσης υπολογίζεται ως αναλογία με μαθηματική ακρίβεια ημέρας ασφάλισης.

Για τους ελεύθερους επαγγελματίες/αυτοαπασχολουμένους ως συντάξιμες αποδοχές νοούνται οι θεωρητικές αποδοχές που προκύπτουν από τη μετατροπή των τεκμαρτών κατηγοριών στις οποίες κατέβαλλαν εισφορές, σε μισθό.

Σε περίπτωση καταβολής μειωμένων εισφορών, μειώνεται αντίστοιχα και το ποσό της ασφαλιστικής κατηγορίας επί της οποίας υπολογίζονταν οι εισφορές. Προβλέπεται, επίσης, πως οι αποδοχές θα προσαυξάνονται αν υπήρχαν κοινωνικοί πόροι.

Προσοχή. Ως χρόνος ασφάλισης πλέον νοείται το σύνολο των ημερών ασφάλισης από την πρώτη ημέρα ένταξης στο σύστημα μέχρι την προηγούμενη της ημερομηνίας εξόδου.

Εως τον Σεπτέμβριο του 2017 θα πρέπει να επανυπολογιστούν όλες οι ήδη καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις. Η νέα σύνταξη θα προκύπτει ως άθροισμα της εθνικής-ανταποδοτικής και η διαφορά με την παλαιά σύνταξη θα μπαίνει στο «κουτάκι» της «προσωπικής διαφοράς» του συνταξιούχου. Μάλιστα, βάσει της νέας εγκυκλίου, για τον καθορισμό της προσωπικής διαφοράς θα συγκρίνονται τα δύο καθαρά ποσά προ φόρου, κάτι που στην πράξη σημαίνει ότι ενσωματώνονται όλες οι προηγούμενες μνημονιακές μειώσεις. Επίσης, προβλέπεται προσωπική διαφορά ανά συνταξιούχο και για την εισφορά υπέρ ΑΚΑΓΕ και υγεία, ενώ στον μηχανισμό αυτό μπαίνουν και τυχόν καταβαλλόμενα οικογενειακά.

Ειδικά για το 2016, εάν παλαιά και νέα σύνταξη έχουν διαφορά μεγαλύτερη του 20%, η σύνταξη θα είναι μειωμένη κατά το ήμισυ (10%). Αν ο ασφαλισμένος αποχωρήσει το 2017, θα λάβει το 1/3 της προσωπικής διαφοράς κι αν φύγει το 2018 το 1/4 αυτής.

Ετος μεγάλων περικοπών και το 2017 για ασφαλισμένους και συνταξιούχους

Τουλάχιστον 10 ανατροπές σε ύψος συντάξεων, εισφορές αλλά και όρια ηλικίας φέρνει το 2017 σε εκατομμύρια ασφαλισμένους και συνταξιούχους, καθώς από το νέο έτος τίθεται σε πλήρη εφαρμογή ο νόμος Κατρούγκαλου. Σύμφωνα με το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, οι κυριότερες 10 αλλαγές είναι:

1. Μείωση από 10% έως 30% στις νέες συντάξεις, που θα εκδοθούν με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου, με ταβάνι τα 1.200 ευρώ.

2. Αύξηση από 3 έως 21 μήνες στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για 150.000 ασφαλισμένους, που εκτιμάται ότι θα κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέσα στο 2017. Μεγάλοι χαμένοι θεωρούνται οι μητέρες ανηλίκων και όσοι έβγαιναν με μειωμένη σύνταξη πριν από τα 62. Oι ρυθμίσεις αυτές ισχύουν για όσους ασφαλισμένους είχαν τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2012, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2013 ισχύει ενιαίο καθεστώς και πλήρης σύνταξη καταβάλλεται στα 67 (ή στα 62 με 40 έτη ασφάλισης). Για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη οι ασφαλισμένοι μπορούν να αξιοποιήσουν πλασματικά έτη, όπως ο στρατός και οι σπουδές. Ιδιαίτερα προσεκτικοί πρέπει να είναι όσοι επιλέξουν την πρόωρη συνταξιοδότηση, καθώς επιβάλλεται «πέναλτι» που οδηγεί σε χαμηλότερη σύνταξη.

3. Επιβολή εισφοράς 20% και στο Δημόσιο από 1/1/2017. Για πρώτη φορά εισφορά στον ΕΦΚΑ θα καταβάλει και το κράτος ως εργοδότης. Οι δημόσιοι υπάλληλοι θα συνεχίσουν να καταβάλουν εισφορά 6,67% όπως όλοι οι μισθωτοί, αλλά οι κρατήσεις θα γίνονται πλέον επί των αποδοχών που λαμβάνουν σήμερα και όχι επί των αποδοχών του Οκτωβρίου 2011 όπως ίσχυε.

4. Η εφαρμογή του νέου πλαφόν και το «κούρεμα» των υψηλών συντάξεων (άνω των 2.000 ευρώ μεικτά για μία κύρια σύνταξη και 3.000 άθροισμα) θα αποφέρει το 2017 43,1 εκατ. από τον ιδιωτικό τομέα και 89,3 εκατ. από τον δημόσιο.

5. Μειωμένες θα είναι και οι νέες συντάξεις χηρείας. Η εξοικονόμηση φτάνει σωρευτικά τη διετία 2016-2017 στα 58,7 εκατ. σε δημόσιο (20,1 εκατ.) και ιδιωτικό τομέα (38,6 εκατ.).

6. Μείωση κατά 434 εκατ. ευρώ προβλέπεται στο ΕΚΑΣ. Ηδη, στις 22/12/2016 το ΕΚΑΣ καταβλήθηκε μειωμένο κατά 50% σε 240.000 χαμηλοσυνταξιούχους.

7. Δημιουργείται από 1-1-2017 ο ΕΦΚΑ (Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης) με ελλείμματα-μαμούθ. Συγκεκριμένα, το 2017 το Ταμείο, όπου εντάσσονται από την 1η Ιανουαρίου 2017 3,5 εκατ. ασφαλισμένοι και 2,6 εκατ. συνταξιούχοι, θα εμφανίσει έλλειμμα 2,9 δισ. ευρώ, το οποίο θα μειωθεί 1,1 δισ. ευρώ ύστερα από πρόσθετες «διορθωτικές» ενέσεις ρευστότητας από τον κρατικό προϋπολογισμό της τάξεως του 1,7 δισ. ευρώ.

8. Επιβολή ασφαλιστικής εισφοράς 26,9% επί του εισοδήματος των επαγγελματιών, νυν ασφαλισμένων σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ (20% για κύρια σύνταξη και 6,9% για ΕΟΠΥΥ) και της εισφοράς 20,9% για τους αγρότες ασφαλισμένους στον ΟΓΑ (14% για κύρια σύνταξη και 6,9% για ΕΟΠΥΥ).

9. Περικοπές ύψους 500.000 ευρώ προβλέπονται στα μερίσματα εντός του 2017, αφού φέτος αφαιρέθηκαν 207 εκατ. ευρώ.

10. Συνεχίζεται η μεγάλη μείωση στις επικουρικές συντάξεις, καθώς ο προϋπολογισμός του ΕΤΕΑΕΠ προβλέπει επιπλέον μειώσεις στις δαπάνες της τάξεως των 233,9 εκατ. ευρώ.

Είστε εδώ

ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ

Δείτε επίσης